Giám sát thực hiện pháp luật trong lĩnh vực báo chí (Kỳ 1): Đồng hành cùng sự phát triển của đất nước

Các đại biểu Quốc hội khi được hỏi đều đánh giá cao vai trò của báo chí trong việc cổ vũ, lan tỏa những điều tốt đẹp và đấu tranh chống lại những tiêu cực, sai trái trong xã hội.

Làm tốt sứ mệnh của mình

Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội (QH) Nguyễn Mai Bộ khẳng định, trong thời gian qua, báo chí đóng vai trò rất tích cực trong việc phản ánh và đấu tranh phòng, chống những vi phạm pháp luật. “Nhiều thông tin hoặc những vụ án đặc biệt nghiêm trọng được phanh phui từ những thông tin phản ánh của báo chí. Do đó, tôi đánh giá rất cao vai trò của báo chí trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm và đặc biệt trong 2 năm gần đây là công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng”.

Ông Nguyễn Mai Bộ cho biết, Chủ tịch QH đã nhiều lần trò chuyện với các đại biểu (ĐB), đề nghị họ tích cực trả lời báo chí, cung cấp cho báo chí các thông tin để qua báo chí, các thông tin đó đến được với người dân. Ví dụ những phiên họp của QH không tường thuật trực tiếp thì nhân dân làm sao biết được QH hôm nay họp vấn đề gì, các ĐB phát biểu ra sao, ai tranh luận thế nào?...

Qua báo chí, những thông tin mà các ĐB đề cập, chất vấn cũng đã được các cơ quan của Chính phủ vào cuộc một cách rất tích cực. Điển hình là tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, QH khóa XIV vừa qua, ĐB Bộ đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà về tình trạng lạm dụng quỹ bảo trì chung cư. Bộ trưởng Bộ Xây dựng sau khi phúc đáp đã họp với bộ phận thanh tra, pháp chế của Bộ và qua đó xác định rằng ý kiến của ĐB là hoàn toàn chính xác.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cũng cho biết sẽ có văn bản yêu cầu tiến hành thanh tra và sắp tới có thể đề nghị khởi tố. “Rõ ràng là do sự lan tỏa của báo chí mà bà con cư dân ở các khu đô thị biết được quyền của họ là gì để đấu tranh với những hành vi sai trái. Đó là điều tôi đánh giá rất cao”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của QH nói.

Khẳng định đóng góp của báo chí là rất to lớn, mang lại những kết quả tích cực trên tất cả các mặt trong đời sống xã hội, ông Triệu Thế Hùng, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH nhấn mạnh: báo chí đã kịp thời phản ánh những kiến nghị đến toàn bộ hệ thống chính trị, từ những vấn đề chính trị đang cần phải bổ khuyết, những việc cần làm để hoàn thiện chính sách pháp luật…

Với QH, đây là một kênh ý kiến rất quan trọng trong việc kịp thời bổ sung, hoàn thiện chính sách pháp luật. Bên cạnh đó, báo chí cũng đồng hành với các cơ quan hành pháp để đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc tiêu cực của xã hội; để các cơ quan, ban ngành vào cuộc. Đây là những thành quả rất to lớn của báo chí trong thời gian vừa qua.

Còn nhiều tồn tại

Tán đồng với các quan điểm trên, ông Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của QH cho biết, báo chí thời gian qua đã làm tốt sứ mệnh tuyên truyền đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đưa tin kịp thời, phản ánh các sự kiện để giúp cho các cơ quan chức năng nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và đặc biệt là góp phần làm sáng rõ các vụ tiêu cực, các vụ tham nhũng.

Tuy nhiên, các ĐB cũng chỉ ra nhiều vấn đề còn tồn tại trong hoạt động báo chí thời gian qua. Theo ĐB Triệu Thế Hùng, Luật Báo chí đã ra đời và cũng đã được sửa đổi một lần nhưng việc thực thi Luật chưa được triệt để.

Điển hình là đối với quyền được tiếp nhận thông tin của nhà báo, hiện vẫn có những doanh nghiệp, những cơ quan bưng bít thông tin, không hợp tác với phóng viên. Bên cạnh đó, hiện tượng các cộng tác viên của các tờ tạp chí, chuyên san, những trang thông tin “ăn theo” nhưng lấy Giấy giới thiệu về các cơ quan, đơn vị thậm chí là phải dùng đến từ sách nhiễu hay tống tiền đang gây bức xúc trong dư luận. 

Cùng với đó, ĐB nhấn mạnh sự cần thiết của việc minh bạch câu chuyện tự chủ, xã hội hóa của các tờ báo. “Vẫn biết câu chuyện tự chủ là các tờ báo rất khó khăn trong vấn đề tìm ra nguồn kinh tế nhưng cũng không phải vì thế mà để phát triển kinh tế bằng mọi cách”, ĐB Hùng nói và cho rằng cần quan tâm đến việc quy hoạch báo chí, tránh tình trạng có quá nhiều tạp chí, chuyên đề “ăn theo” như hiện nay.