Giảm lãi suất huy động vốn và cho vay: Chủ trương đúng, khó thực hiện

Trong những ngày cuối tháng 6 -2010, thực hiện sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại cố gắng “ép” lãi suất huy động vốn và cho vay xuống thấp hơn một chút so với thời điểm đầu tháng 6 và cuối tháng 5 vừa qua. Song việc này xem ra không dễ thực hiện.

Làm thủ tục gửi tiền tại phòng giao dịch Ngân hàng Habubank Đông Hải                                                                                                                    Ảnh: Duy Thính

Chênh lệch lớn trong cơ cấu vốn

Theo số liệu của Chi nhánh NHNN Hải Phòng huy động, đến cuối tháng 6-2010, tổng nguồn vốn huy động của các tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố ước đạt 39.600 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, cơ cấu nguồn vốn có sự chênh lệch rất lớn giữa tiền gửi ngắn hạn và tiền gửi trung, dài hạn. Tiền gửi ngắn hạn khoảng 31.680 tỷ đồng, chiếm 80% tổng nguồn vốn huy động. Tiền gửi dài hạn (12 tháng trở lên) đạt 7.920 tỷ đồng, chỉ chiếm 20% tổng nguồn vốn huy động. Nhìn vào cơ cấu nguồn vốn đó có thể thấy, ngân hàng muốn cho doanh nghiệp vay vốn trung và dài hạn rất khó. Theo quy định của NHNN, ngân hàng thương mại chỉ được sử dụng tối đa 30% nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung và dài hạn. Song trong cơ cấu dư nợ của các tổ chức tín dụng trên địa bàn, các chi nhánh ngân hàng thương mại nỗ lực hết sức để huy động vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp. Dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng đến cuối tháng 6 khoảng 46.000 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ cho vay ngắn hạn 23.800 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 52% tổng dư nợ. Dư nợ cho vay trung và dài hạn 22.200 tỷ đồng, chiếm 48% tổng dư nợ. Có được kết quả đó, là do các chi nhánh ngân hàng thương mại được điều chuyển vốn từ hội sở ngân hàng “mẹ”.

Nhiều dự án có hiệu quả tiếp tục được các chi nhánh ngân hàng giải ngân như : Tổ hợp Crown Plaza của Công ty TNHH thương mại Trần Hồng Quân; Nhà máy chế tạo của Công ty TNHH MTV Chế tạo thiết bị và đóng tàu Hải Phòng; Nhà máy sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm của Công ty CP Vĩnh Cơ Evergreen; KCN Nam Cầu Kiền, Nhà máy sản xuất thiết bị đồng bộ Lisemco 2, kho bãi container của Tổng công ty Hàng hải Việt Nam…

Nguồn vốn giá rẻ không tăng

Việc huy động vốn ngày càng khó khăn, nhiều lãnh đạo chi nhánh ngân hàng thương mại than phiền về nguồn tiền huy động đang hụt đi, nhất là nguồn tiền gửi của các tổ chức kinh tế và cá nhân. Ước tính đến cuối tháng 6, nguồn tiền gửi tiết kiệm và phát hành giấy tờ có giá là 27.400 tỷ đồng, chiếm 69% tổng nguồn vốn, tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái; tiền gửi của các tổ chức và cá nhân tại các tổ chức tín dụng là 12.200 tỷ đồng, chiếm 31% tổng nguồn vốn và chỉ tăng 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiền gửi của các tổ chức là nguồn vốn giá rẻ do lãi suất tiền gửi thấp hơn rất nhiều so với lãi suất tiết kiệm. Nếu nguồn tiền gửi tăng, việc hạ lãi suất sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng phải thương lượng, chấp nhận tăng lãi suất tiền gửi của tổ chức kinh tế cao hơn, gần ngang bằng với lãi suất tiết kiệm mới giữ được nguồn vốn này. Mặt khác, nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh sử dụng nguồn vốn tự có vào kinh doanh và hạn chế vay vốn ngân hàng đến mức thấp nhất do lãi suất vay vốn cao. Tuy vậy, mặt bằng lãi suất hiện nay bước đầu hạ được một chút.

Mai Hương