Hệ thống cơ sở y tế của Việt Nam còn thua kém nhiều nước tiên tiến trong khu vực, thậm chí cả những quốc gia có cùng trình độ, điều kiện. Một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên là do trình độ quản lý bệnh viện (BV) của nước ta còn quá yếu kém.
Bệnh viện quá tải, nhếch nhác là do người đứng đầu?
Theo Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), hiện số cơ sở y tế được công nhận đạt chuẩn còn rất khiêm tốn. Cụ thể, với chuẩn ISO 9001, cả nước mới chỉ có 21 cơ sở đạt/1.100 BV, cơ sở y tế công lập. Lý do chính của tình trạng này là do quy trình quản lý chất lượng BV vẫn còn bị bỏ ngỏ. Và quan trọng hơn là trình độ quản lý BV của ta vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.
Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới vô số những bất cập đang tồn tại và chưa được giải quyết như: Tình trạng quá tải BV; sai sót chuyên môn; lạm dụng kỹ thuật, xét nghiệm; phong bì, tiêu cực tái diễn trong BV…
Những bất cập, hạn chế trên không phải chỉ mới phát sinh mà đã tồn tại dai dẳng nhiều năm nay nhưng vẫn không giải quyết được. Nhức nhối nhất vẫn phải kể đến thực trạng quá tải BV. Đến các BV lớn (Bạch Mai, Việt Đức, K… vào giờ cao điểm, chúng ta sẽ không tránh khỏi xót xa khi chứng kiến cảnh bệnh nhân rồng rắn xếp hàng chờ khám bệnh, xét nghiệm…
Trong phòng bệnh nhân nằm chật cứng. Ai không chịu nổi thì chui xuống gầm giường, ra ngoài hành lang BV rải chiếu hoặc kê giường gấp nằm. Bức xúc này tất cả các GĐ BV, cán bộ nhân viên y tế, thậm chí Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng biết rất rõ. Nhưng, lực bất tòng tâm.
Không chỉ quá tải, những cảnh nhếch nhác, bẩn thỉu trong khuôn viên các BV; đặc biệt là mất vệ sinh trong khu vực nhà vệ sinh, chứa rác thải của các cơ sở y tế khiến Bộ trưởng Bộ chủ quản không thể không rầu lòng. Đây cũng là lý do bà thấy ngại ngùng khi dẫn các chuyên gia nước ngoài đến thăm các BV và không dám đặt bút ký công nhận BV xuất sắc toàn diện cho nhiều BV khi họ đề xuất.
BV quá tải, nhếch nhác… là do người đứng đầu BV, nhiều lần bà Tiến đã khẳng định điều này. Cũng theo bà Tiến, “GĐ BV bây giờ giờ bận rộn quá, hết lo học hàm giáo sư, phó giáo sư, nghiên cứu khoa học, rồi đi giảng bài thì còn đâu thời gian để quản lý BV”.
Trước đó, Hội nghị Giám đốc các BV phía Bắc cũng nóng lên vì những vấn đề được các đại biểu quan tâm như sự yếu kém trong quản lý BV, thiếu an toàn cho người bệnh, thiếu nguồn tài chính để trả lương, trả phụ cấp ưu đãi ngành nghề, phụ cấp trực…
Các nhà lãnh đạo y tế muốn đăng cai hội nghị Quản lý BV châu Á ở Hà Nội vào trung tuần tháng 9 tới. “Vậy tại hội nghị đó chúng ta có gì để trưng ra với thế giới?”, PGS.TS. Đoàn Hữu Nghị, Giám đốc BV E đặt câu hỏi.
Theo PGS Nghị, những tin tức nghiên cứu, kinh nghiệm về ứng dụng kỹ thuật, về quản lý và những phát minh sáng kiến mới ở Việt Nam còn nghèo nàn.
"Tình trạng nợ nần ở các BV sẽ diễn ra gay gắt và hậu quả là cung ứng thuốc men, vật tư tiêu hao, trang thiết bị sẽ khó khăn. Người bệnh sẽ không được chăm sóc đến nơi đến chốn. Nhân viên không nhận được lương, tiền phụ cấp và các chế độ kịp thời sẽ thiếu tin cậy và thiếu quan tâm phục vụ bệnh nhân”, PGS Nghị nói.
Giám đốc bệnh viện – phải là CEO thay vì giáo sư
Theo nhiều chuyên gia y tế, để quản lý BV có hiệu quả và bảo đảm việc chăm sóc sức khoẻ của người dân tốt hơn, đã đến lúc cần phải chú trọng đào tạo giám đốc BV và áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng BV. Trong đó, việc tổ chức đào tạo, nâng cao chất lượng quản lý là một khâu hết sức quan trọng và then chốt trong hoạt động của BV.
Các nhà quản lý BV đòi hỏi phải có sự đổi mới trong tư duy và hành động. Nếu cứ tình trạng quản lý BV như hiện nay, sẽ tiếp tục có những sai sót trong chuyên môn, nhầm lẫn bệnh án, hồ sơ bệnh nhân, thuốc men, mâu thuẫn giữa chẩn đoán ban đầu và tình trạng thực của bệnh nhân, các kết quả xét nghiệm không chính xác…
Cũng chính vì hoạt động của BV chưa “chuẩn”, nên từ năm 2006 đến nay, ngoài BV Phụ sản Quốc tế Sài Gòn, là đơn vị đầu tiên được đề xuất gắn "4 sao” thì đến nay vẫn chưa có thêm BV nào được gắn sao. Để khởi động tiếp chủ trương này, Bộ Y tế đã có kế hoạch trong thời gian tới sẽ nhân rộng việc gắn "sao” cho các BV trên toàn quốc. Tuy nhiên, điều đó còn phụ thuộc vào chất lượng BV, vào sự điều hành của người đứng đầu cơ sở khám chữa bệnh ấy.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, tới đây học hàm, học vị trong ngành y sẽ không còn là thế mạnh cho ghế GĐ BV. Bộ Y tế sẽ xây dựng lại tiêu chuẩn GĐ Sở Y tế, GĐ BV, cũng như quy chế bổ nhiệm cán bộ.
“Đã là giám đốc BV, người đó phải là một CEO, một giám đốc điều hành. Chứ còn giám đốc BV cứ suốt ngày lo đi làm giáo sư, tiến sỹ và giảng bài, thì hãy trở về làm thầy. Chúng ta phải có sự đổi mới toàn diện trong tư duy quản lý và lãnh đạo hướng đến nâng cao chất lượng BV”, Bộ trưởng Kim Tiến nhấn mạnh.
Trà Long
