Giải tỏa ám ảnh khi mua xe cũ (P1)

Khi mua xe cũ, cái lợi mà người mua được hưởng là sự mất giá tự nhiên của chiếc xe theo thời gian sử dụng, dù xe đi nhiều hay ít. Tuy nhiên, mua xe cũ cũng chứa đựng đầy rủi ro mà không phải ai cũng có thể lường hết được.

Có rất nhiều lý do khiến cho thị trường xe cũ tồn tại song hành và phát triển khá rầm rộ bên cạnh thị trường xe mới. Đầu tiên, không phải ai cũng có đủ tiềm lực tài chính để mua chiếc xe mới mà mình mong muốn. Tiếp đó, mức tiền mà người ta bỏ ra để mua một chiếc xe compact mới với chất lượng bình dân có thể mua được một chiếc xe đã qua sử dụng nhưng ở hạng trung cao cấp. Hoặc cũng có thể đơn giản là mua xe cũ để thỏa những thú đam mê riêng mà không phải quá lăn tăn về giá thành…

Trước hết, hãy lắng nghe các chuyên gia của J.D. Power and Associates. Một báo cáo do tổ chức này từng tiến hành cho thấy xe cũ sau 3-4 năm sử dụng được nhiều người quan tâm và săn lùng nhất. Lý do là vì sau khoảng thời gian sử dụng đó, chiếc xe bị mất giá khá nhiều trong khi chất lượng vẫn còn tốt. Những chiếc xe qua một vài năm sử dụng thì chất lượng bình quân đương nhiên là tốt hơn, nhưng giá cả lại giảm không đáng là bao.

Ở Việt Nam ta, do tâm lý tiêu dùng cũng như chất lượng dịch vụ, giá cả phụ tùng của các hãng mà có những xe mất giá nhiều, có xe mất giá ít. Nhưng thực tế cho thấy giá cả đôi khi không phải là nỗi lo hàng đầu của những người tìm mua xe cũ. Họ chấp nhận mua với giá cao một chút, miễn là hàng tin cậy, nguyên bản, chính chủ, người sử dụng trước cẩn thận…

Nếu may mắn, chiếc xe đó chẳng có lỗi gì hay không bị vấn đề gì nặng trong quá trình sử dụng thì cũng chẳng có gì đáng nói. Nhưng chỉ có chủ xe mới là người biết rõ nhất chiếc xe của mình đã trải qua những gì trong quá trình họ sở hữu. Chính vì vậy, mỗi người mua xe cũ cần tỉnh táo để nhận ra càng nhiều càng tốt những biến cố đã từng xảy ra với chiếc xe.

Anh Nguyễn Văn Phúc – Giám đốc Trung tâm 1 của NTT Auto, Hà Nội – cho biết: “Mỗi năm NTT Auto tiếp nhận và giải quyết khoảng 30 – 40 trường hợp xe gặp sự cố hay tai nạn trầm trọng. Trong số đó, có khá nhiều chủ xe quyết định đại tu để bán lại xe. Bởi vậy, thị trường xe cũ luôn tồn tại một tỷ lệ xe đã được tút tát lại, và nếu không có kinh nghiệm thì người mua cũng khó mà nhận ra được”.

Chính vì lẽ đó, tạp chí Autonet đã phối hợp cùng NTT Auto để giúp người mua xe cũ giải tỏa phần nào những ám ảnh của mình khi quyết định dốc hầu bao. Ba nỗi ám ảnh lớn nhất là:

1. Xe đã bị tai nạn nặng
2. Xe đã bị thủy kích
3. Các sự cố chi tiết khác như hỏng phanh, côn, hộp số, hệ thống treo…

Autonet sẽ lần lượt cùng bạn đọc đi tìm ra vấn đề cốt lõi của sự việc, giúp bạn chọn được chiếc xe đã qua sử dụng ưng ý.

Phần 1: Xe bị tai nạn nặng

Đứng trước một chiếc xe đã qua sử dụng, nhiều người có thể bị cuốn hút bởi nước sơn còn láng bóng, nội thất đẹp, các chi tiết sạch sẽ như mới. Vậy làm sao để biết nó có trải qua biến cố gì đáng kể hay không? Hãy bình tĩnh kiểm tra theo 3 bước cơ bản sau đây:

- Kiểm tra qua các biểu hiện của thân vỏ

- Kiểm tra sơ bộ tình trạng của máy và gầm

- Chạy thử cả trên đường thẳng và đường xóc

Bước 1: Kiểm tra thân vỏ

Việc kiểm tra thân vỏ không có nghĩa là nhìn bề ngoài của xe, bởi những người bán xe cũ thường chăm chút chiếc xe cẩn thận trước khi bán để được lợi về giá. Hãy mở tất cả các cửa xe ra, mở ca-pô và cửa sau hoặc nắp khoang hành lý.

- Kiểm tra độ nguyên vẹn phần đầu xe: Các tiểu tiết phần thân vỏ nằm bên trong khoang máy, dưới ca-pô sẽ phần nào cho biết chiếc xe đã bị va chạm mạnh phần đầu hay chưa. Hãy quan sát phần xương tai xe, các đường chặt trên thanh đỡ phía trên két nước cũng như các gân chỉ phần vỏ gập quanh khoang máy. Bất kỳ điểm gồ ghề, lượn sóng, trầy xước, hay màu sơn khác biệt nào cũng có thể đáng hoài nghi, bởi việc đại tu không thể phục hồi hiện trạng như mới 100% được.

Dấu hiệu đặc biệt là các vết hàn nếu có. Trong khi các phần ráp thân vỏ xe nguyên bản được nhà sản xuất hàn đính điểm bằng công nghệ cao, thì các gara sửa chữa chủ yếu vẫn hàn hơi hoặc sử dụng que hàn và có thể để lộ rõ vết kim loại nóng chảy, cho dù được gọt rũa cẩn thận. Các tai bắt vít để cố định phần mũi xe, ca-lăng, đèn pha với phần khung đỡ phải còn lành lặn, không có mối hàn gắn hay méo mó bất thường.

Một giả thiết đặt ra là một số chi tiết sau khi bị va chạm mạnh phần đầu đã được chủ xe thay mới. Xin lưu ý rằng bộ thân vỏ xe, đặc biệt là các dòng xe hiện đại, là một cấu trúc không gian thống nhất, và không dễ dàng tháo rời từng bộ phận riêng lẻ.

- Kiểm tra độ nguyên vẹn hai bên sườn xe: Các phần có thể bị biến dạng nếu va chạm mạnh phần sườn xe là các tấm shelf gầm, khung kính, hèm cửa và cột B hoặc C (đối với xe SUV).

Shelf gầm là chi tiết khá nhạy cảm trong các vụ va chạm, rất dễ biến dạng, nhưng lại là điểm sơ hở của các chủ xe bởi nhiều người nghĩ rằng nó bị khuất nên ít gây chú ý. Hãy quan sát và so sánh sự đối xứng phần shelf giữa các hốc bánh ở hai bên sườn. Việc kiểm tra và nhận biết khu vực này sẽ dễ dàng hơn nếu chiếc xe đã được rửa sạch, bởi khi đó các vết sơn phun mới hay các khuyết điểm còn sót lại sẽ lộ ra.

Các hèm cửa và khung kính là những nơi rất dễ quan sát, và cũng là khu vực dễ nhận biết nhất khi một chiếc xe đã bị tai nạn phần sườn xe hay chưa. Những bộ phận này nằm trong một hệ thống không thể tách rời của thân vỏ, nên dù tai nạn nặng đến mấy thì chủ xe cũng chỉ lựa chọn một cách là phục hồi mà thôi.

Chiếc xe còn nguyên vẹn sẽ có các hèm cửa hay bệ bước vuốt đều nuột ở mọi điểm. Khung kính không có các kẽ hở và lên xuống kính trơn tru. Các hèm cửa hay mép gấp rìa cửa là những điểm có thể để lại “di chứng” sau khi phục hồi, bởi phần này có thể để lộ vết sơn mới hay vết khác thường do không được làm tỉ mỉ và đánh bóng cẩn thận.

- Kiểm tra độ nguyên vẹn phần sau xe: Cũng tương tự như việc kiểm tra phần sườn xe, phần sau xe nếu bị tai nạn sẽ biến dạng ở các nắp khoang hành lý hoặc mép viền cửa sau, thanh cản sau…

Hệ thống ống xả cũng có thể là bộ phận chịu ảnh hưởng của những cú đâm mạnh từ phía sau, bị bẹp, gập cong hay trầy xước. Thông thường, ống xả bị biến dạng được phục hồi nhưng khả năng trở lại như nguyên bản là rất thấp, trừ khi có những phần bị hỏng nặng nhưng lại thay thế được như đầu ống xả hay bộ xúc tác.

Bước 2: Kiểm tra máy và gầm

Kiểm tra máy và gầm là việc phức tạp, nên không phải ai cũng có đủ kinh nghiệm để đánh giá. Hơn nữa, với những loại xe gầm thấp như sedan thì để nhìn rõ các chi tiết trong gầm xe đã là khó, huống hồ là kiểm tra kỹ. Riêng về công đoạn kiểm tra máy, Autonet sẽ đề cập chi tiết hơn trong phần 2 và 3 (Nhận biết xe đã bị bổ máy, thuỷ kích cũng như các sự cố ngầm bên trong khác).

Hãy sử dụng một chiếc đèn pin, hoặc xe cần được để ở vị trí sáng sủa để có thể dễ dàng quan sát gầm xe cũng như khoang máy một cách sơ bộ. Việc này sẽ giúp phát hiện khả năng rò rỉ của hệ thống cung cấp nhiên liệu. Các ống tuy-ô dẫn nhiên liệu phải đảm bảo không nứt rạn hoặc ướt. Các đường dây của hệ thống điện nếu lòng thòng và không kín, kết hợp với ống nhiên liệu bị rò rỉ rất dễ gây đoản mạch và cháy xe mà chi phí sẽ rất tốn kém.

Việc kiểm tra kỹ dưới gầm khoang máy sẽ giúp phát hiện xem các cục cao su chân máy có bị choẹt hoặc vỡ hay không. Đáy các-te cũng như các vị trí ráp lốc máy phải đảm bảo khô ráo, không bị chảy dầu. Đối với động cơ chạy dầu, người mua cũng cần kiểm tra kỹ xem có bị chảy dầu ở bộ phận turbo tăng áp hay không.

Xem xét phần gầm xe có thể giúp phát hiện xe đã bị sập gầm hay kịch gầm hay chưa. Các thanh giằng của hệ thống treo, rô-tuyn hay thước lái, có thể bị cong gập nếu xe bị sập xuống hố hay vập phải đá tảng (khi đi địa hình, qua công trường…). Ảnh minh hoạ là bộ giằng hệ thống treo của một chiếc xe Nissan Murano bị cong vặn do bánh sau sập xuống hố ga.

Ngay khi tiến hành kiểm tra bộ giằng và hệ thống treo, hãy quan sát phần giữa của trục cơ sở, kiểm tra trục các-đăng đồng tốc phía sau bánh trước. Các chụp cao su của trục láp (từ bộ vi-sai đến các bánh xe) phải tròn đều, không nứt vỡ hay rò rỉ chất bôi trơn.

Bước 3: Chạy thử xe

Công đoạn vô cùng quan trọng khi mua một chiếc xe cũ là lái thử. Do đặc điểm địa thế hay những lý do ràng buộc của showroom mà không phải ai cũng có cơ hội để thực hiện thao tác này một cách đầy đủ. Việc lái thử phải được tiến hành cả trên đường phẳng, thẳng, đủ dài (khoảng 100 – 200m) và đường xóc.

Trước khi lái thử, thao tác mà mỗi người mua xe cũ cần chú ý là ngồi vào vị trí lái một cách thoải mái, đặt nhẹ tay lên vô lăng rồi vặn chìa khoá khởi động. Nếu chassis, mà cụ thể là khung đỡ máy đã từng bị biến dạng, vênh váo mà không được phục hồi tốt có thể gây nên tình trạng máy bị ghì cứng. Một vài đệm cao su đỡ chân máy sẽ bị ép hoặc kẹt, mất biên độ dao động và không còn tác dụng triệt tiêu độ rung của động cơ khi khởi động. Hậu quả là độ rung của động cơ sẽ dội thẳng lên hệ thống điều khiển và lên các bàn đạp mà người điều khiển xe có thể cảm nhận rõ, thậm chí gây tê mỏi cánh tay nếu điều khiển trên hành trình dài.

Việc lái thử trên đường thẳng sẽ cho biết hệ thống chassis của xe có còn cân chuẩn hay không. Chassis của xe bị tai nạn nặng có thể gây nên tình trạng nhao lái, nghĩa là xe không đi thẳng mà có xu hướng lạng sang trái hay sang phải khi buông hẳn vô-lăng. Còn việc lái thử trên đường ghồ ghề, qua các ổ gà hay đường gợn sóng sẽ khiến chiếc xe bộc lộ các khuyết điểm ở hệ thống treo và khung, biểu hiện qua những tiếng kêu lạ.

Quá trình lái thử còn bộc lộ rất nhiều điều khác liên quan đến chiếc xe, như kiểm tra hệ thống phanh, hoạt động của hệ thống chân ga, điều khiển, hệ thống cung cấp dầu, hệ thống điện… Autonet sẽ đề cập chi tiết về những sự cố này trong các phần tiếp theo.

(Đón đọc phần 2 trong số báo tới để biết những tác hại của xe bị thủy kích, và một vài kinh nghiệm để nhận biết những chiếc xe từng bị sự cố này)