Giải quyết triệt để nhu cầu đăng ký thường trú của công dân (Tiếp theo và hết)
Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý nhân khẩu, hộ khẩu trên địa bàn thành phố đạt được những kết quả bước đầu, nâng cao trách nhiệm của các cán bộ, công chức được giao nhiệm vu, giải quyết cơ bản nhu cầu ĐKTT của công dân.
Vướng mắc trong việc đăng ký thường trú
Ông Trần Văn Mây, 68 tuổi, ở thôn Bến Bính B, xã Tân Dương (huyện Thủy Nguyên) bộc bạch mấy chục năm nay, dù gia đình ông sống ổn định ở đây, nhưng vẫn chưa được ĐKTT. Sau một hồi lục tìm, với giọng trầm đục của một người lam lũ, vất vả, ông Mây khoe đầu năm 2008 ông được Công an xã Tân Dương cấp Sổ tạm trú. Trước đây, gia đình ông sống ở phường Sở Dầu (quận Hồng Bàng), năm 1972 đến bờ đê này ở. Vợ chồng ông có 4 người con nay đã trưởng thành. Ông Mây cho biết: Do không được cấp sổ đăng ký hộ khẩu thường trú, nên gia đình không được hưởng các quyền lợi chính đáng như các hộ dân khác, như việc vay vốn xóa đói, giảm nghèo, cũng như các chương trình an sinh xã hội khác, dù gia đình còn nhiều khó khăn.
Bà Nguyễn Thị Loan, Trưởng thôn Bến Bính B cho biết: Hiện thôn có 257 hộ gia đình sinh sống với lao động tự do ở nhiều nơi khác chuyển đến, chủ yếu là từ phường Minh Khai (quận Hồng Bàng) chuyển sang từ những năm chiến tranh phá hoại ác liệt của đế quốc Mỹ. Đến nay, trên địa bàn thôn có hơn 100 hộ ĐKTT, còn lại vẫn là tạm trú, thuộc sự quản lý của phường Minh Khai(!). Chính vì thế, mỗi khi cần xác nhận một thứ giấy tờ gì về hộ tịch, hộ khẩu, người dân phải qua sông Bính vào nội thành. Tương tự, ở khu dân cư số 9, phường Lãm Hà (quận Kiến An) có 739 hộ với hơn 2,8 nghìn người dân sinh sống từ lâu, vẫn đăng ký tạm trú.
Lãnh đạo Công an huyện Thủy Nguyên và Công an quận Kiến An cho biết: Những hộ dân kể trên không được xét ĐKTT vì nhà ở của họ vi phạm hành lang bảo vệ đê điều ven sông Cấm và sông Lạch Tray. Nhưng trên thực tế, không ai còn nhận ra đê điều đâu nữa, vì nhà ở san sát. Nhiều hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở từ trước khi có pháp luật bảo vệ đê điều, nên được xem xét cấp sổ ĐKTT. Vì thế, mới có cảnh “xôi, đỗ”, hộ ĐKTT, hộ lại chỉ được tạm trú dài ngày.
Ở quận Kiến An tồn tại một nghịch lý là, nhiều hộ dân thuộc các tổ dân cư số 7, 9, Gò Công 2 phường Trần Thành Ngọ được tách ra từ phường Phù Liễn từ lâu, nhưng thực tế họ vẫn thuộc phường Phù Liễn. Nguyên do rất nhiều lần vận động, thuyết phục, các hộ dân này vẫn kiên quyết là công dân của phường Phù Liễn. Chính quyền địa phương và lực lượng công an chưa có biện pháp giải quyết triệt để. Từ đó phát sinh nhiều phức tạp trong công tác quản lý, nắm người, nắm hộ, bảo đảm trật tự trị an địa bàn khu dân cư.
Từ thực tế ĐKTT còn nảy sinh một số trường hợp, như học sinh, sinh viên các địa phương khác học tập tại Hải Phòng, mua nhà ở hợp pháp trên địa bàn thành phố hoặc cá nhân xuất cảnh trái phép đã bị xóa tên trong hộ khẩu thường trú, phụ nữ xuất cảnh ra nước ngoài lấy chồng, sinh con, nay trở về sinh sống ở địa phương thì chưa có hướng dẫn giải quyết, mà chỉ tùy từng trường hợp cụ thể vận dụng, nên không thống nhất, phát sinh thắc mắc trong dư luận.
Những biện pháp tháo gỡ
Theo quy định Luật Cư trú mở rộng diện công dân được ĐKTT so với trước đây, tạo điều kiện thuận lợi để mọi người hưởng quyền lợi và thực hiện nghĩa vụ công dân với Nhà nước và địa phương. Tuy nhiên, từ thực tế, nảy sinh vướng mắc trong việc đăng ký nhân khẩu thường trú ở hai khu dân cư thuộc phường Lãm Hà và xã Tân Dương trở thành vấn đề bức xúc, cần được giải quyết dứt điểm. Bởi lẽ, trong khu dân cư, thôn xóm, cùng điều kiện nhà ở như nhau, đóng góp nghĩa vụ với địa phương như nhau, nhưng hộ thì được ĐKTT, hộ tạm trú không được hưởng quyền lợi như hộ ĐKTT, như chương trình vay vốn xóa đói, giảm nghèo. Trong khi phần lớn các hộ này đều thuộc diện nghèo khó, buôn bán, làm ăn nhỏ ở mom sông. Vấn đề này vượt khỏi thẩm quyền giải quyết của các quận, huyện, rất cần hướng giải quyết thống nhất của các ban ngành, chức năng thành phố.
Với các hộ sinh sống ở những khu vực hành lang bảo vệ đê điều từ trước khi có quy định pháp luật bảo vệ đê điều, có nhà ở bền vững, cơ quan quản lý kiểm tra thực tế, nếu không ảnh hưởng đến đê và hành lang thoát lũ, thì nên xem xét ĐKTT cho các gia đình này. Mặt khác, cần nâng cao một bước công tác quản lý đất đai của chính quyền các địa phương, kịp thời phát hiện và giải tỏa triệt để các hộ xây nhà ở vi phạm hành lang bảo vệ đê điều, hạn chế phức tạp về ĐKTT sau này. Đối với một số trường hợp vướng mắc khác, thành phố sớm báo cáo các bộ, ngành Trung ương để có hướng giải quyết thống nhất. Với các hộ dân thuộc các tổ dân cư số 7, 9, Gò Công 2 phường Trần Thành Ngọ (quận Kiến An) kiên quyết yêu cầu đăng ký nhân khẩu thường trú nơi địa bàn cư trú, để thuận lợi trong công tác quản lý điều hành của chính quyền địa phương và bảo đảm an ninh trật tự.
Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý nhân khẩu, hộ khẩu trên địa bàn thành phố đạt được những kết quả bước đầu, nâng cao trách nhiệm của các cán bộ, công chức được giao nhiệm vu, giải quyết cơ bản nhu cầu ĐKTT của công dân. Đồng thời, các ngành chức năng và chính quyền các cấp làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động công dân chấp hành nghiêm chỉnh pháp Luật Cư trú, bảo đảm hiệu lực quản lý, điều hành của các cấp chính quyền.