Thiếu 107.000 giáo viên đến năm 2026
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Nguyễn Kim Sơn cho biết, theo tính toán, từ nay đến năm 2026, cả nước thiếu 107.000 giáo viên, trong khi số chỉ tiêu được giao trong giai đoạn này là 65.000. Con số 107.000 giáo viên còn thiếu được ngành Giáo dục tính dựa theo nhu cầu thực tế. Tại các khu vực miền núi, các điểm trường xa, có những lớp học không theo chuẩn số học sinh thông thường, mỗi lớp có thể chỉ có từ 5 - 10 học sinh, nhưng vẫn phải duy trì các điểm trường để đảm bảo theo đúng tinh thần “có học sinh phải có giáo viên”.
Để giải quyết trình trạng thiếu giáo viên hiện nay, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, cần đẩy mạnh việc rà soát, sắp xếp lại mạng lưới các cơ sở giáo dục. Kết quả sơ kết năm 2021 cho thấy nhiều địa phương đã làm rất tốt nhưng một số nơi vẫn còn tình trạng sắp xếp một cách tương đối cơ giới, máy móc, cứng nhắc. Đồng thời, một số địa phương vẫn còn số chỉ tiêu cũ chưa tuyển hết, như vậy bên cạnh việc tuyển mới, các cần khẩn trương tuyển hết số chỉ tiêu đã được giao.
Về vấn đề nguồn tuyển giáo viên, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết, theo Luật Giáo dục 2019, có một lượng lớn giáo viên có bằng cao đẳng theo chuẩn cũ, chưa đáp ứng được tiêu chuẩn mới. Lộ trình từ nay đến năm 2030 phải hoàn tất việc bồi dưỡng, nâng chuẩn cho đội ngũ giáo viên này. Bộ GD-ĐT cũng đề xuất được tạm tuyển đội ngũ giáo viên theo chuẩn cũ và đẩy mạnh việc đào tạo, bồi dưỡng. Trường hợp đến năm 2030, đội ngũ này vẫn chưa thể đáp ứng yêu cầu theo chuẩn mới, sẽ phải chấp nhận không tham gia vào đội ngũ nhà giáo.
Cùng với đó, để đảm bảo nguồn cung đội ngũ giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ đang đẩy mạnh việc nâng cao năng lực của các trường đại học sư phạm trên cả nước, đặc biệt là các ngành đào tạo các môn học mới để đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới. Trong 2 năm qua, số lượng sinh viên theo học các trường sư phạm đã tăng cao.
Thực tế, trong quá trình thực hiện đào tạo giáo viên theo đặt hàng tại các trường sư phạm vẫn còn một số vướng mắc. Nhiều địa phương không đặt hàng với những lý do khác nhau. Để giải quyết tình trạng này, Bộ GD-ĐT đang tiến hành rà soát các nội dung liên quan đến Nghị định 116 để việc đặt hàng đào tạo giáo viên được thực hiện hiệu quả.
Về giải pháp để giảm số lượng giáo viên nghỉ việc, chuyển việc đang diễn ra, Bộ trưởng cho biết, Bộ đang tiến hành nhiều giải pháp. Trong đó có giải pháp về rà soát văn bản quy phạm pháp luật, trong đó vấn đề tăng lương, tăng phụ cấp cho giáo viên mầm non, tiểu học cần được thực hiện cấp bách. Bên cạnh đó, cải thiện môi trường làm việc, hỗ trợ chuyên môn cho giáo viên.
“Có học sinh phải có giáo viên”
Về vấn đề giao biên chế sự nghiệp, theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, thực chất việc giao biên chế viên chức hàng năm Bộ Nội vụ không có thẩm quyền mà chỉ có nhiệm vụ thẩm định biên chế viên chức hàng năm để các đơn vị căn cứ vào đó (theo quy định của Luật Viên chức) các địa phương thông qua HĐND. Bộ Nội vụ có nhiệm vụ đề xuất, tham mưu cho Chính phủ để bổ sung biên chế viên chức, nhất là viên chức giáo dục, đáp ứng yêu cầu “có học sinh phải có giáo viên” nhưng phải đảm bảo một cách hợp lý, phải đảm bảo theo định mức. “Hiện nay, theo định mức của Bộ GD-ĐT đã đưa ra, chúng tôi nghĩ rằng, tới đây cần có sự sửa đổi sao cho phù hợp với thực tế. Tôi lấy ví dụ như năm 2021 - 2022, chúng tôi xác định số lượng viên chức ngành Giáo dục còn thiếu là hơn 65.980 người trên định mức của Bộ GD-ĐT nêu ra. Từ đó, chúng tôi sẽ báo cáo Ban Tổ chức Trung ương, báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về biên chế để giao biên chế giáo dục trong giai đoạn 2022 - 2026”, theo bà Phạm Thị Thanh Trà.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, việc giao biên chế phải trên cơ sở định mức, nếu chỉ căn cứ theo điểm trường thì rất khó khăn: “Các địa phương cố gắng sắp xếp lại quy mô, hệ thống trường lớp, nhất là trường liên cấp, dồn các điểm trường lẻ, ở vùng cao có nhiều nơi đang làm rất tốt, có những tỉnh giảm tới 800 điểm trường để đưa con em đồng bào về điểm trường trung tâm. Theo đó, chất lượng sẽ được nâng lên và giảm được đầu mối, từ đó giảm được biên chế. Tôi được biết có những tỉnh giảm được tới hơn 1.000 biên chế”.
