Giải pháp 'gỡ vướng' cho doanh nghiệp tận dụng các FTA
(PLVN) - Sau khi thực thi các FTA, kim ngạch xuất khẩu của Bắc Giang tăng trưởng mạnh, đặc biệt là với các sản phẩm điện tử, dệt may, thực phẩm chế biến sẵn, và nông sản. Nhiều doanh nghiệp tại Bắc Giang đã tận dụng được các ưu đãi thuế quan từ các FTA, giúp giảm giá thành sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp vẫn gặp vướng mắc cần được tháo gỡ.
Một số doanh nghiệp tại Bắc Giang, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thiếu thông tin đầy đủ về các cam kết trong FTA, các quy tắc xuất xứ, quy định về thuế quan, quy định về kiểm tra chất lượng sản phẩm. Điều này khiến họ gặp khó khăn trong việc tận dụng các ưu đãi thuế quan hoặc các cơ hội xuất khẩu.
Các FTA yêu cầu sản phẩm xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng cao, như yêu cầu về an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, tiêu chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào ở Bắc Giang cũng có đủ nguồn lực và năng lực để cải thiện chất lượng sản phẩm, đặc biệt là trong các ngành nông sản, chế biến thực phẩm.
Nhiều doanh nghiệp tại Bắc Giang, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thiếu năng lực sản xuất đủ lớn để đáp ứng yêu cầu của các đối tác quốc tế. Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính hạn chế khiến họ khó có thể đầu tư vào các công nghệ, máy móc hiện đại để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Các quy định về xuất xứ của hàng hóa trong FTA (đặc biệt là quy định "xuất xứ có nguồn gốc từ Việt Nam") rất phức tạp và khó áp dụng đối với một số ngành hàng. Nếu không tuân thủ đúng quy định này, sản phẩm sẽ không đủ điều kiện để được hưởng thuế suất ưu đãi.
Mặc dù các FTA giúp giảm thuế quan, nhưng doanh nghiệp tại Bắc Giang vẫn phải đối mặt với các rào cản phi thuế quan như quy định về bảo vệ sức khỏe, môi trường, hoặc tiêu chuẩn sản phẩm khắt khe tại các thị trường nhập khẩu. Điều này làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm của họ so với các đối thủ quốc tế.
Đại diện Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang cho biết: Do thiếu hiểu biết, một số doanh nghiệp không tận dụng được các ưu đãi về thuế quan, dẫn đến việc hàng hóa xuất khẩu bị đánh thuế cao hơn hoặc không đủ tiêu chuẩn để hưởng ưu đãi thuế quan. Việc thiếu các chứng nhận quốc tế, như chứng nhận hữu cơ, GlobalG.A.P., hoặc tiêu chuẩn ISO, khiến doanh nghiệp không thể tiếp cận được thị trường quốc tế hoặc phải đối mặt với việc cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ quốc tế.
"Các doanh nghiệp nhỏ và vừa thiếu vốn để mở rộng sản xuất, nghiên cứu phát triển sản phẩm, hoặc đáp ứng yêu cầu bảo đảm nguồn cung ổn định cho các đối tác quốc tế. Việc xác định nguồn gốc xuất xứ của nguyên liệu và sản phẩm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và đôi khi doanh nghiệp không nắm bắt đầy đủ các quy định, dẫn đến việc không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu hoặc bị truy thu thuế", Sở Công Thương thông tin.
Các quy định khắt khe về chất lượng, môi trường và an toàn thực phẩm tại các thị trường như EU, Mỹ hay Nhật Bản có thể là rào cản lớn đối với một số doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các địa phương nói chung, Bắc Giang nói riêng.
Để gỡ vướng cho doanh nghiệp, Sở Công Thương Bắc Giang cho rằng cần có các chương trình đào tạo, hội thảo, và các buổi tư vấn để cung cấp thông tin đầy đủ và chi tiết về các FTA, các cam kết và quy định liên quan, bao gồm cách thức áp dụng ưu đãi thuế quan, quy định về xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng...
Đại diện Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang cũng khuyến cáo: Doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu các cam kết trong FTA và các quy định liên quan đến sản phẩm xuất khẩu để tận dụng tối đa các ưu đãi thuế quan, cải thiện chất lượng sản phẩm; Đầu tư vào nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế để gia tăng khả năng cạnh tranh và tiếp cận các thị trường khó tính. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, tìm kiếm đối tác quốc tế, và hợp tác với các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp để mở rộng thị trường xuất khẩu, tăng cường hợp tác và kết nối.