Giải mã vụ "sát thủ sương mù" khiến hàng ngàn người London mất mạng

Bức ảnh chụp London chìm trong sương mù ô nhiễm năm 1952
Bức ảnh chụp London chìm trong sương mù ô nhiễm năm 1952
(PLVN) - Sương mù vốn là một trong những điểm đặc trưng của thành phố London, Anh. Tuy nhiên, vào năm 1952, làn sương cực kỳ dày đặc và ô nhiễm đã khiến hàng ngàn người thiệt mạng chỉ trong vòng vài ngày.

5 ngày chết chóc ở xứ sở sương mù

Những ngày cuối tháng 11, đầu tháng 12/1952, thời tiết ở thủ đô của nước Anh vô cùng giá lạnh, với tuyết rơi nặng hạt ở khắp nơi. Để giữ ấm, người dân đua nhau đốt than để sưởi, đồng nghĩa với việc lượng khói phát ra gia tăng đột biến. Trong điều kiện bình thường, khói sẽ hòa vào bầu khí quyển và tan ra.

Tuy nhiên, trong những ngày đầu tháng 12, khu vực London xảy ra hiện tượng đảo nghịch không khí, khiến những hạt và khí ô nhiễm từ các ống khói nhà máy trong khu vực và khói phát ra từ nhà dân không thoát đi được. Rạng sáng ngày 5/12, tại London có gió nhẹ. Không khí ở gần mặt đất tương đối ẩm, vốn là các điều kiện lý tưởng cho việc hình thành sương mù bức xạ.

Chỉ trong vòng vài giờ sau đó, cả thành phố đã chìm trong làn sương dày đặc. Lớp sương nặng nề tiếp sau đó lan ra khắp nơi, len vào cả bên trong những ngôi nhà của người dân. Mãi đến ngày 9/12, khi gió lớn nổi lên, hiện tượng sương mù dày đặc mới biến mất. Dù trước đó tại London cũng đã xảy ra tình trạng sương phủ dày đặc nhưng sự việc xảy ra vào tháng 12/1952 nghiêm trọng hơn nhiều.

Không còn là màn sương huyền ảo, lãng mạn, London những ngày này ngột ngạt đến tắt thở vì sương mù ô nhiễm
 Không còn là màn sương huyền ảo, lãng mạn, London những ngày này ngột ngạt đến tắt thở vì sương mù ô nhiễm

Trong những ngày này, tầm nhìn ở các nơi bị giảm xuống chỉ còn khoảng 1m, người dân khi di chuyển trên đường thậm chí còn không nhìn nổi chân mình. Tầm nhìn hạn chế đã khiến cho việc di chuyển bằng xe cộ trở nên vô cùng khó khăn hoặc thậm chí không thể. Các phương tiện giao thông công cộng đã phải ngừng hoạt động, ngoại trừ hệ thống tàu điện ngầm. Hệ thống xe cứu thương cũng chung số phận, khiến những người gặp vấn đề về sức khỏe phải tự đến bệnh viện.

Sương mù thậm chí cũng xâm nhập vào bên trong các tòa nhà, khiến các buổi hòa nhạc hay chiếu phim bị hủy bỏ vì tầm nhìn của con người bị giảm xuống trong không gian lớn. Các sự kiện thể thao dự kiến diễn ra trong giai đoạn này cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Thực ra, London vốn nổi tiếng về tình trạng sương mù nên ban đầu người dân cũng như chính quyền tại đây đều tỏ ra tương đối bình thản.

Tuy nhiên, ngay sau đó, người ta bàng hoàng khi nhận thấy các số liệu do cơ quan y tế thống kê lại cho thấy sương mù đã giết chết 4.000 người chỉ trong vòng vài ngày ngắn ngủi. 100.000 người khác cũng được ghi nhận gặp các vấn đề về sức khỏe. Hầu hết các nạn nhân đã tử vong đều là trẻ em hoặc người già hoặc người đã có các vấn đề về sức khỏe.

Nguyên nhân tử vong của các nạn nhân được xác định là do nhiễm trùng đường hô hấp, do thiếu ô xy và tình trạng tắc nghẽn cơ học của đường ống dẫn khí khi người bệnh bị nhiễm trùng đường hô hấp do sương mù gây ra. Một báo cáo được công bố vào tháng 2/1953 cho rằng đợt sương mù nghiêm trọng đó đã khiến 6.000 người tử vong.

Các báo cáo được công bố gần đây thậm chí cho rằng con số người thiệt mạng trong đợt sương đó thậm chí lên đến 12.000 người. Bên cạnh đó, sương mù cũng khiến nhiều vật nuôi của người dân chết do ngạt thở. Theo các ước tính sau này, mỗi ngày trong suốt đợt sương mù nguy hiểm này có đến 1.000 tấn hạt khói, 2.000 tấn carbon dioxide, 140 tấn acid hydrochloric và 14 tấn hợp chất flo được thải vào bầu không khí. Đặc biệt, do tác động hóa học của các chất, ước tính 370 tấn lưu huỳnh dioxide đã biến thành 800 tấn acid sulphuric.

Lịch sử sương khói 

Sương mù từ lâu đã là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân ở London. Do vị trí địa lý nên thủ đô của nước Anh thường có nhiệt độ ấm hơn những nơi khác trong mùa hè nhưng mùa đông lại rất lạnh giá. Trong suốt nhiều tháng, trên khắp các đường phố, sương mù giăng kín lối, tạo thành một trong những nét đặc trưng thường được nhắc đến mỗi khi nói đến thành phố này. Tuy nhiên, tình hình đã trở nên nghiêm trọng hơn rất nhiều sau khi cuộc Cách mạng công nghiệp được khởi xướng vào cuối những năm 1700.

Cùng với sự phát triển của cuộc cách mạng, số công xưởng, nhà máy sản xuất ở nước Anh nói chung và đặc biệt là ở London nói riêng đã tăng lên theo cấp số nhân. Trong quá trình hoạt động, các nhà máy đã xả nhiều loại khí và các hạt độc hại ra bầu khí quyển. Tình trạng ô nhiễm trong không khí cũng được xem là một chất xúc tác khiến cho sương mù - vốn được coi là đặc trưng của London, trở nên nghiêm trọng hơn khi nước bám vào các hạt nhỏ để tạo ra sương mù bị ô nhiễm.

Đã có gần chục ngàn người tử vong vì sát thủ sương mù ở London năm 1952
 Đã có gần chục ngàn người tử vong vì sát thủ sương mù ở London năm 1952 

Khi một số hóa chất hòa lẫn với nước và không khí, chúng có thể biến thành axit, có thể gây kích ứng da, khó thở và thậm chí còn ăn mòn các tòa nhà. Sương mù có thể dễ dàng nhận ra bởi độ dày, mùi hôi, màu sắc vàng hay nâu bẩn, khác hoàn toàn với sương mù trắng tinh sạch ở nhiều khu vực khác ở Anh.

Tháng 12/1813, người dân ở London cũng đã báo cáo về sự xuất hiện của màn sương dày đặc, có mùi khó chịu của nhựa than đá. Ở thời điểm đó, làn sương dày đặc cũng đã khiến người dân thậm chí đứng ở bên này phố không thể nhìn sang bên kia. Tình trạng cũng kéo dài trong vài ngày. Tiếp đó, tháng 12/1873, tình trạng tương tự tiếp tục xảy ra nhưng ở mức độ nghiêm trọng hơn khi trong những ngày đó, người ta ghi nhận số người chết ở London đột ngột tăng cao, nhiều hơn 40% so với bình thường.

Trong các tháng 1/1880, 2/1882, 12/1891, 12/1892 và 11/1948, số người tử vong do sương mù ở London cũng được ghi nhận ở mức cao hơn hẳn so với những ngày khác. Các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở London thường là khu vực rìa phía Đông của thành phố, là nơi có mật độ nhà máy và nhà cửa cao hơn so với các nơi khác ở thủ đô của nước Anh. Đây cũng là khu vực có địa hình thấp hơn các nơi còn lại, khiến cho sương mù khó bốc hơi hơn.

Tác động cảnh báo 

Trước vụ việc nói trên, người dân London có xu hướng chấp nhận ô nhiễm như một phần của cuộc sống trong thời kỳ công nghiệp hóa. Song, thảm họa nói trên đã khiến họ phải giật mình và suy nghĩ về mối quan hệ giữa chất lượng không khí và sức khỏe.

Sau vụ việc, những người sống sót ở London đã không còn nói về làn sương khói ở thủ đô như một việc tất nhiên hay thậm chí có phần lãng mạn. Thay vào đó, khi làn sương chết chóc tan đi, họ đã bắt đầu đấu tranh yêu cầu nhà chức trách phải hạn chế lượng chất thải phát ra từ các nhà máy, công xưởng.

Tình hình cũng đã khiến giới chức địa phương phải xem xét lại các chính sách về môi trường nhằm phòng tránh những tác động chết người của sự phát triển công nghiệp. Những thay đổi về nhận thức này chính là tiền đề để trong một thời gian ngắn sau đó, nhiều đạo luật và quy định mới đã được ban hành ở Anh như Luật Môi trường 1952, Đạo luật Không khí sạch năm 1956 và 1968, trong đó có việc hạn chế sử dụng nhiên liệu bẩn trong công nghiệp và cấm các nhà máy nhả khói đen ra môi trường.

Bên cạnh đó, giới chức Anh cũng hỗ trợ tài chính để các hộ gia đình thay thế việc đốt than ngoài trời sang sử dụng các nguồn nhiên liệu thay thế khác nhằm giảm lượng khói thải ra. 

Đọc thêm

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 8): Đằng sau mặt tiền các nhà phố cổ
(PLVN) -  Lần trước tôi đã kể về sự “oai” khi có nhà ở phố cổ Hà Nội! Nhất là phố cổ bắt đầu từ chữ “Hàng”! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự “oai” phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố, có cửa hàng ở các phố này thì sự “oai” phải … thôi rồi! Khỏi phải nói!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!

Hà Nội chuyện cũ, chuyện mới (Kỳ 7): Chuyện của người “Phố Cổ”!
(PLVN) -  Những ai ở Hà Nội mà có nhà “phố cổ” hãnh diện lắm! Nhà ở phố cổ mà là phố bắt đầu từ chữ “Hàng” thì “oai” hơn! Nhưng nếu có nhà ở Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường thì sự hãnh diện phải tăng gấp đôi, gấp ba! Mà lại nhà mặt phố ở các phố này thì sự hãnh diện còn tăng gấp nhiều lần nữa!

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa

Theo chân du khách đi tìm khu nghỉ dưỡng Top 1 phố núi Sa Pa
(PLVN) -  Nét đẹp mộc mạc , ban sơ, mê đắm du khách của vùng đất Sa Pa được bao trọn trong tầm view từ khu nghỉ dưỡng Sapa Jade Hill - điểm đến mà bất cứ du khách nào cũng phải lựa chọn khi đặt chân tới thành phố trong sương mù này .

BIM Group đồng hành cùng tổ chức Newborns Vietnam

Lễ ký kết giữa đại diện Newborns Vietnam – bà Suzanna Lubran và đại diện BIM Group – Bà Vũ Thanh Thủy - Giám đốc Marketing và Truyền thông đã diễn ra với sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc Gareth Ward, Phó GĐ BV Nhi và đại diện các viện Saint Paul, Phụ Sản Hà Nội, Hồng Ngọc và Chuyên gia y tế đến từ Anh Quốc.
(PLVN) -  Tối 22/6, Tập đoàn BIM Group và tổ chức Newborns Vietnam đã thực hiện lễ ký kết hợp tác tài trợ Chương trình Hồi sức sơ sinh tại phòng sinh NLS trước sự chứng kiến của Đại sứ Anh quốc tại Việt Nam và Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam

“Bật mí” chiến lược làm nên thành công của Acecook Việt Nam
(PLVN) - Nhắc đến Acecook là nhắc đến một doanh nghiệp Nhật đã thành công trong việc định hình khẩu vị ăn mì của người Việt qua hương vị tôm chua cay. Đến nay, Acecook trở thành thương hiệu được tin dùng trong gần 30 năm hoạt động sản xuất, kinh doanh và luôn là đơn vị dẫn đầu thị trường mì ăn liền tại Việt Nam.

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo

Ly kỳ truyền thuyết về bà thứ phi Phi Yến và hoàng tử Cải ở Côn Đảo
PLVN- Hàng trăm năm qua, người dân Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu) vẫn lưu truyền truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, gắn liền 2 di tích miếu Bà An Hải và miếu Cậu. Họ cho rằng đó chính là nguồn gốc của câu ca dao “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Truyền thuyết dân gian này dù tương phản với thực tế lịch sử nhưng điều thú vị là nó vẫn sống mãi theo thời gian.

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa

Báo chí – Nhịp cầu nối những đảo xa
(PLVN) - Hình ảnh những nhà báo vai ba lô, máy ảnh, máy quay hòa vào đoàn quân lên đường ra Trường Sa như nhắc nhớ đến một th ời đạn bom, cả nước cùng ra trận. Hơn thế nữa, đằng sau những trang viết là tình cảm sâu nặng của các nhà báo với những con người nơi đầu sóng.

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu

Đại hội đồng cổ đông Hoàng Quân 2022: Thông qua kế hoạch phát hành hơn 100 triệu cổ phiếu
(PLVN) - Ngày 18/6, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) Công ty CP Tư vấn – Thương mại – Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HoSE: HQC) thông qua các báo cáo, tờ trình của Hội đồng quản trị (HĐQT), thông qua các kế hoạch kinh doanh. Đồng thời, phiên thảo luận nóng hơn bao giờ hết với những vấn đề thắc mắc của các cổ đông xung quanh việc phát hành 100 triệu cổ phiếu huy động 1.000 tỉ đồng.

Tăng trưởng xanh: Mục tiêu xuyên suốt của Thừa Thiên - Huế

Nhiều doanh nghiệp, nhà máy trên địa bàn Thừa Thiên- Huế đang áp dụng kỹ thuật công nghệ cao vào các hoạt động sản xuất.
(PLVN) - Hiện nay, Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đã đặt mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Trong xu thế đó, Thừa Thiên - Huế là một trong những tỉnh, thành đã bắt nhịp và đang tìm cách kết nối, hội tụ nguồn lực để thực hiện.

longformPGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu

PGS.TS.BS Đậu Xuân Cảnh: Việt Nam và giấc mơ cường quốc về dược liệu
(PLVN) -  “Từ một nước thiếu lương thực, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, mang về hàng tỷ USD mỗi năm. Tương tự với cà phê, chúng ta cũng là nước sản xuất hàng đầu. Tôi mong muốn, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ trở thành một cường quốc về dược liệu. Những sản phẩm từ dược liệu cũng như nền Đông Y của chúng ta sẽ được cả thế giới biết đến và đón nhận”, Thầy thuốc Nhân dân, PGS TS BS Đậu Xuân Cảnh – Chủ tịch Hội Đông Y Việt Nam chia sẻ.

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên

Hải Phòng: Chuyện cây đại di sản hơn 400 tuổi bên hồ An Biên
(PLVN) - Trải qua hơn 400 năm, cây đại vẫn uy nghi, xanh tốt và hoa lá quanh năm. Người dân ở đây xem cây đại như biểu tượng của làng mình! Trong những vui buồn, cưới hỏi, ra khơi thuở xưa, người làng đều có chút lễ ra trình “cụ”… Đó là cây đại di sản tại miếu cổ An Đà ở phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng.

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn

Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân Lý Sơn
(PLVN) - “Cảnh sát biển đồng hành cùng ngư dân” là mô hình mang tính đặc thù riêng của lực lượng Cảnh sát biển, được triển khai từ năm 2017. Từ mô hình này, ngư dân không chỉ yên tâm phát triển kinh tế mà còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền, gìn giữ an ninh, trật tự trên các vùng biển đảo của Tổ quốc.

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng

Đại ca giang hồ được người Sài Gòn thờ cúng như Thành Hoàng
(PLVN) - Đình làng xưa nay được biết đến là nơi thờ vị thần Thành Hoàng và những bậc tiền nhân có công lao với làng xã. Nhưng giữa đất Sài Gòn lại có một ngôi đình cổ xưa thờ một đại ca giang hồ. Ấy là đình Nhơn Hòa (phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TP Hồ Chí Minh) - nơi thờ Cậu Hai Miên (tức Huỳnh Công Miên).

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?

Bất động sản Đại An Lộc mạo danh công ty lớn dụ khách hàng mua đất?
(PLVN) - “Công ty em là nhà phân phối duy nhất của tập đoàn Đại Phúc để bán các sản phẩm tại dự án Diên Hồng trên đường Nguyễn Văn Linh, Bình Chánh. Công ty em có dự án nằm liền kề, bên cạnh dự án Vạn Phúc City khoảng 600 nền, trong dự án có đầy đủ trường học, bệnh viện với giá khoảng 13 đến 15 triệu đồng 1 m ² …”. Đó là những lời khẳng định “mỹ miều” từ nhiều nhân viên bán hàng của Công ty CP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Đại An Lộc đóng tại đường Lam Sơn, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh.

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập

Chốn thâm sơn cùng cốc nơi Lý Quốc Sư từng tu tập
(PLVN) - Đó là hang Chùa Thượng ở xã Ngọc Lương (huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình) - một di tích, thắng cảnh đã được tỉnh Hòa Bình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Tương truyền đây là nơi Lý Quốc Sư - tức ngài Không Lộ thiền sư, bậc đại danh y triều Lý đã từng tu tập, làm thuốc chữa khỏi bệnh cho Vua Lý và chữa bệnh giúp dân.

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh

Ravi: Áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong phát triển nghỉ dưỡng xanh
(PLVN) -  Gần 100% du khách trả lời mong muốn được nghỉ dưỡng tại những địa điểm lưu trú sinh thái và bền vững với môi trường tự nhiên ít nhất một lần. Đây là kết quả khảo sát được Công ty Du lịch Kỹ thuật số Booking.com thực hiện trực tuyến gần đây tại Việt Nam.

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận

Từ bản quy hoạch “xanh” tới mô hình phát triển kinh tế bền vững của BIM Group tại Ninh Thuận
(PLVN) - Cam kết đạt mức thải ròng bằng 0 vào năm 2050 của Việt Nam tại sự kiện COP26 là dấu mốc quan trọng về phát triển bền vững trong chiến lược vĩ mô của nước ta. Một trong những sự cụ thể hóa chính là bản Dự thảo Quy hoạch điện VIII (QHĐ8) đang trình chính phủ phê duyệt. Không đứng ngoài xu thế đó, từ năm 2006, BIM Group đã phát triển một tổ hợp kinh tế xanh tại Ninh Thuận và gặt hái được những kết quả nhất định.