Xuất thân trâm anh thế phiệt
Vào thời Thượng Cổ, trên sông Hoàng Hà nổi lên một con thú đầu rồng mình ngựa, nó mang trên lưng những điểm đen trắng tạo thành bức đồ hình gọi là Hà Đồ, dâng tặng cho Phục Hy đại đế. Phục Hy đại đế ngẩng mặt lên thiên thượng, cúi đầu xuống mặt đất, ngẫm nhìn bức đồ hình mà diễn ra Tiên thiên bát quái, từ đó khai sáng ra nền văn minh Trung Hoa. Thần thú đầu rồng mình ngựa kể trên được gọi là long mã. Ở vùng đất Thần Châu, long mã là loài thú linh thiêng có phong thái tiêu sái, dũng cảm, anh tuấn, cường tráng, không sợ nguy hiểm, luôn dũng mãnh tiến về phía trước.
Tây Du Ký hồi thứ 15: “Núi Xà Bàn các Thần ngầm giúp sức, Khe Ưng Sầu long mã thắng yên cương” có một đoạn kể về long mã: Đó là lúc tiết trời tháng Chạp, gió bấc thấu xương, băng tuyết lạnh lẽo, đường đi toàn là sườn non dựng đứng chon von, vách núi gập ghềnh hiểm trở, con đường dưới chân cũng gồ ghề đầy sỏi đá. Tôn Ngộ Không dắt ngựa đưa Đường Tăng hướng về phía trước, đi đến khe Ưng Sầu của núi Xà Bàn.
Đường Tăng ngồi trên mình ngựa, nghe văng vẳng tiếng nước chảy ào ào, thấy “ầm ầm mạch nước luồn mây chảy, lớp lớp sóng xô rực ánh hồng”. Hai thầy trò đang mải mê ngắm cảnh, đột nhiên có một con rồng nổi lên khỏi mặt khe, đạp nước rẽ sóng, bay đến chực vồ lấy Tam Tạng. Ngộ Không nhanh tay nhanh mắt ôm sư phụ bay thẳng lên một gò đất cao. Đường Tăng lúc này vẫn chưa biết chuyện gì đang xảy ra, chỉ nghe thấy Ngộ Không nói con ngựa bạch đã bị rồng trong khe nước ăn thịt mất rồi. Đường Tăng nghe nói bạch mã đã mất, liền lo lắng: “Nếu bạch mã bị ăn thịt rồi, ta làm sao mà đi tiếp? Khổ quá, trăm núi nghìn sông đi đứng sao đây?”.
Sơn thần núi Lạc Già theo lệnh của Bồ Tát biến thành một ông lão, tặng cho Đường Tăng chiếc yên ngựa mới. Ông lão nói: “Tôi đây vẫn còn một bộ yên cương là vật quý nhất đời, dù nghèo đói tôi cũng không dám bán. Vừa rồi nghe sư phụ nói Bồ Tát cứu mạng con rồng thần, biến nó thành ngựa để ngài cưỡi, tôi già rồi nhưng lại không giúp đỡ ngài được chút ít sao? Ngày mai tôi xin dâng ngài bộ yên cương để ngài dùng, mong ngài vui lòng nhận cho”.
 |
| Bạch Long Mã vốn xuất thân là Tam Thái Tử của Tây Hải Long Vương. |
Một chi tiết khá ẩn ý rằng dù là nhân vật thứ 3 xuất hiện (sau Tôn Ngộ Không) nhưng Bạch Long Mã lại không được coi là nhị sư huynh. Vị trí này lại được nhường lại cho Trư Bát Giới, rồi sau đó mới đến Sa Ngộ Tĩnh. Có thể thấy, trong cả 4 đồ đệ, nếu không tính tới Ngộ Không thì chính Bạch Long Mã cũng là người ra sức rất nhiều để đưa Đường Tăng tới Tây Trúc thỉnh kinh nhưng không hề đòi "chia hành lý" như Bát Giới mà còn lặng thầm hơn cả Ngộ Tĩnh, chỉ hiện thân khi thực sự cần kíp nhất.
Thực tế, Bạch Long Mã là Tam Thái tử Ngao Liệt của Tây Hải Long Vương, phạm trọng tội nên bị treo lên cửa Trời chờ chết. May nhờ có Bồ Tát đi qua xin Thượng Đế cho hoá thân thành ngựa để giúp Đường Tăng thỉnh kinh mà chuộc tội. Hồi 8 Tây Du Ký chép rõ như sau: “Quan Âm tâu rằng: Tôi vâng sắc Phật Tổ, xuống Ðông Ðộ tìm kẻ thỉnh kinh, gặp rồng có tội bị treo, nên tôi vào tấu, xin Bệ Hạ tha tội rồng ấy mà cho theo tôi, đặng đỡ gót kẻ thỉnh kinh ra công mà chuộc tội.
Thượng Ðế nghe tấu, truyền tướng trời mở trói nghiệt long (rồng dữ) giao cho Bồ Tát. Quan Âm từ tạ, rồng nhỏ cũng lạy tạ ơn. Quan Âm dẫn rồng nhỏ xuống núi dặn rằng: Ngươi ở khe này, đợi thầy thỉnh kinh đi ngang qua, sẽ hóa thành ngựa kim đỡ gót. Rồng con vâng lệnh ở đó mà chờ”.
Người ta cứ thường nói "4 thầy trò Đường Tăng" mà quên mất đi sự hiện diện của Bạch Long Mã - người đồ đệ thứ 5. Đáng tiếc là trong các kiếp nạn sau này, Bạch Long không được tái xuất và thể hiện năng lực thêm nữa, phần nào đã khiến độc giả dần quên đi sự góp mặt của nhân vật cũng cực kỳ đặc biệt. Nếu như Bồ Tát ra tay, cho Bạch Long được biến thành người để hành động, với tài trí của mình, có lẽ công cuộc đi Tây Trúc thỉnh kinh của 5 thầy trò sẽ gặp đơn giản hơn nhiều...
Nhân vật không có pháp danh
Tuy đóng góp một phần công sức rất lớn giúp Đường Tăng hoàn thành chuyến đi nhưng Tiểu Bạch Long không được Đường Tăng thu nhận làm đồ đệ nên không có pháp danh, giống như Tôn Ngộ Không là Ngộ Không, Trư Bát Giới là Ngộ Năng và Sa Tăng là Ngộ Tĩnh.
Việc Đường Tam Tạng không đặt tên (Phật) hiệu cho Bạch Long thì dễ lý giải. Nguyên nhân là bởi Đường Tăng không hề biết rõ lai lịch của con rồng hóa thân thành ngựa Bạch Long Mã để nâng bước mình trên con đường thỉnh kinh với bao kiếp nạn. Đường Tăng chỉ biết đây là con rồng đã ăn thịt ngựa cũ của mình, nay bị Bồ Tát thu phục và hóa thành ngựa cho ông cưỡi đi. Thành ra, dù cho đã đặt pháp hiệu cho cả 3 đồ đệ nhưng chính Đường Tăng lại "quên" mất rằng mình còn có đồ đệ thứ 4.
Về sau, tác giả Ngô Thừa Ân cũng không đề cập nhiều đến Bạch Long Mã nữa, Quan Âm Bồ Tát cũng chẳng đoái hoài đến việc đặt pháp danh cho nhân vật này. Nhưng tại sao Quan Âm Bồ Tát cũng không thế phát hay đặt cho Bạch Long pháp danh tên thánh, khi cứu chàng ta khỏi án tử (hồi 8) và sau đó hóa phép thành ngựa kim đỡ gót Đường Tăng (hồi 15)? Riêng điều này, thì nguyên nhân sâu sa hơn nhiều.
Thứ nhất, khác với Đại Thánh, Thiên Bồng và Quyện Liêm đều đã bị Thiên đình giáng tội, đã trải qua một quãng thời gian rất dài bị đầy ải dưới trần gian, Bạch Long khi được Bồ Tát cứu khỏi án tử, thực ra mới chỉ chịu phạt đánh 200 roi và treo ở cửa Trời. Việc chấp thuận trở thành 1 thành viên trên con đường đi Tây Trúc thỉnh kinh, nói một cách chính xác, là giải pháp duy nhất để Bạch Long thoát tội chết. Hoàn thành nhiệm vụ này, tội trạng của Bạch Long mới được xóa bỏ. Vì thế, ngay cả Bồ Tát thần thông quảng đại cũng không thể vượt mặt Như Lai Phật Tổ cũng như Ngọc Hoàng Thượng Đế mà làm được.
Thứ hai, Quan Âm Bồ Tát đã chắc chắn một điều, nếu Bạch Long hoàn thành hành trình đi Tây Trúc thỉnh kinh và thể hiện tốt phẩm chất đạo đức cũng như một lòng hướng Phật qua các kiếp nạn, thì con rồng này sẽ “hóa đặng mình vàng”. Đấy thực ra chỉ một cách nói cho vai trò và phật tước của Bạch Long sau này. Hãy lưu ý, sau khi lấy được kinh, Bạch Long được Như Lai Phật Tổ phong làm “Thiên Long Bát Bộ”.
Trong các kinh bộ Phật thường nhắc đến tám bộ Thiên, Long, Dạ xoa, Càn Thát bà, A tu la, Ca Lầu la, Khẩn Na la, Ma Hầu La già, là những thiên thần phát tâm quy y Phật bảo, Pháp bảo và hộ trì Phật pháp, khiến cho chánh pháp nhiệm mầu được phát triển, trường tồn, bất hoại. Trong tám bộ, được phân ra thành hai, gồm chư Thiên và chư Thần. Do bộ Thiên, Long đứng đầu nên gọi là Thiên Long Bát Bộ. Bạch Long chính là nhân vật đứng đầu chư Thiên!
(Còn tiếp)
