Giải “bài toán” già hóa dân số: Cần cái nhìn công bằng về hôn nhân

Nhiều người trẻ hiện nay ngại kết hôn và sinh con. (Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)
Nhiều người trẻ hiện nay ngại kết hôn và sinh con. (Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)
(PLVN) - Nhiều bạn trẻ hiện nay đang có cái nhìn tiêu cực, phiến diện về kết hôn và sinh con. Điều này dẫn đến nhiều hệ luỵ, trong đó có các vấn đề về dân số.

Nỗi sợ hôn nhân

Trên một nhóm kín nổi tiếng chuyên về chủ đề tâm sự, gỡ rối hôn nhân gia đình, L.A.N., 29 tuổi, nhân viên một công ty phần mềm đã chia sẻ cảm nhận của mình sau một thời gian trở thành thành viên thân thiết của nhóm. Theo N., sau khi đọc quá nhiều bài tâm sự về các cuộc hôn nhân không hạnh phúc, về những chuyện lừa dối, phản bội, những mặt trái quá xấu xí của hôn nhân được phơi bày trên mạng, cô có cảm giác chán nản, sợ hãi việc hẹn hò một ai đó và muốn sống độc thân để tránh khỏi những cảnh khổ đó. N. cũng cho biết, những bài viết về khía cạnh đen tối của các cuộc hôn nhân vốn có xuất phát điểm đẹp cũng làm cô mất niềm tin vào tình yêu và thường có cái nhìn tiêu cực về những người đàn ông muốn tiến đến tìm hiểu mình.

A.N. không phải là trường hợp hiếm hoi hiện nay bày tỏ sự bi quan về tình yêu, hôn nhân và khẳng định không muốn lập gia đình. Một cuộc khảo sát nhỏ do một chuyên san online về tình yêu, hôn nhân và gia đình được tổ chức gần đây cho thấy, trong 100 phụ nữ trẻ từ 22 - 32 tuổi, khi được hỏi nghĩ thế nào về chuyện yêu đương, lập gia đình, sinh con thì gần 40% bày tỏ những bi quan trong hôn nhân hoặc đưa ra ý muốn sống độc thân, số còn lại có ý định kết hôn hoặc chia sẻ mình “chưa quan tâm lắm”, nghĩa là để cho tương lai quyết định. Trong số đó, không ít người được hỏi cho rằng mình có thể trở thành mẹ đơn thân và cũng có những người cho biết không muốn có con vì nhiều nguyên nhân.

Một thực tế là hiện nay, trên mạng xã hội cũng như phim ảnh, đang có nhiều thông tin tiêu cực về hôn nhân, gia đình. Những thông tin nhan nhản về chuyện ngoại tình, đánh ghen, phụ rẫy, lừa đảo nhau về tiền bạc trong hôn nhân được mạng xã hội truyền tải mạnh mẽ như “chuyện thường ngày”. Cạnh đó, phim ảnh cũng thường khai thác nhiều đề tài xoay quanh những drama trong gia đình, đặc biệt là đề tài “người thứ ba”, chuyện mẹ chồng - nàng dâu, cùng với những khía cạnh trái ngang khác như cờ bạc, nợ nần, những vỡ mộng khi chạm vào đời sống hôn nhân… Những mặt trái ấy hàng ngày, hàng giờ tác động vào tâm lý, khiến nhiều người trẻ cho rằng cuộc sống hôn nhân nhiều khổ đau, là “địa ngục” như trên phim ảnh, trên mạng và dần có tâm lý chống đối, quay lưng với kết hôn.

Mối lo lâu dài

Nguyên nhân dẫn đến tâm lý “chán” kết hôn ở một số người trẻ không hoàn toàn xuất phát từ những thông tin tiêu cực mà họ tiếp nhận thường xuyên. Có thể thống kê một số lý do khác như bận rộn mưu sinh, phấn đấu cho sự nghiệp, hoặc môi trường sinh sống, làm việc không có nhiều cơ hội cho chuyện hẹn hò, hoặc đơn giản do “lười”, không quan tâm…

Một số quốc gia phát triển trên thế giới như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, một số nước châu Âu… cũng đang đối mặt với tình trạng “lười” hoặc “ghét” kết hôn. Nhiều người trẻ ở các quốc gia này, vì nhiều lý do đã lựa chọn cuộc sống độc thân, không sinh con. Họ có thể chọn hẹn hò chớp nhoáng qua mạng, hoặc tham gia các game “kết hôn” trên mạng hơn là tìm một đối tượng để nghiêm túc tìm hiểu, lập gia đình. Xu thế này đã làm dấy lên mối lo ngại về sự già hóa dân số, thiếu vắng lao động trẻ ở nhiều quốc gia.

Theo thống kê, Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Chỉ số già hóa (số người cao tuổi trên 100 trẻ em dưới 15 tuổi) tăng nhanh từ 2009, xu hướng già hóa dân số ở Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng. Những người từ 60 tuổi trở lên chiếm gần 12% tổng dân số vào năm 2019 và đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên hơn 25%. Đến năm 2036, Việt Nam bước vào thời kỳ dân số già, chuyển từ xã hội già hóa sang xã hội già. Xu thế “lười” kết hôn, không muốn sinh con trong một bộ phận giới trẻ càng khiến khả năng già hóa dân số nước ta tăng cao.

Theo các chuyên gia y tế, hiện nay y học tiến bộ, tuy nhiên việc sinh con khi đã lớn tuổi cũng dễ dẫn đến nhiều nguy cơ không tốt cho mẹ và suy giảm sức khỏe cho thai nhi, dễ dẫn đến một thế hệ “yếu đuối” về mặt sinh học. Chính vì thế, việc Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 588 phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030”, trong đó, khuyến khích nam nữ kết hôn trước 30 tuổi và sớm sinh con là rất cần thiết, có thể phần nào giải “bài toán” khó của thời đại.

Theo các chuyên gia xã hội học, việc khuyến khích kết hôn, sinh con cần được thực hiện sâu rộng ở nhiều khía cạnh xã hội, trong đó cần nhấn mạnh yếu tố tuyên truyền. Cần có nhiều hơn những thông tin hay, hữu ích về gia đình. Cần thông qua các tác phẩm nghệ thuật cũng như phương tiện truyền thông để cho thấy những giá trị nhân văn về đời sống hôn nhân và gia đình. Từ đó giúp thế hệ trẻ ngày nay bớt đi cái nhìn lệch lạc, tiêu cực, có nhìn nhận đúng đắn hơn về việc lập gia đình, sinh con, đưa ra những lựa chọn tốt cho bản thân và cho xã hội.

Đọc thêm

Cần đẩy mạnh công tác phòng, chống lao trong trại giam

Ảnh minh họa: Ngọc Nga
(PLVN) - Tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh lao của phạm nhân trong các trại giam của nước ta vẫn cao, nhận thức của phạm nhân về bệnh lao, đặc biệt là lao/HIV, lao đa kháng thuốc còn hạn chế nên nguy cơ lây nhiễm trong môi trường này rất lớn...

Bãi biển đẹp nhất Quảng Ngãi bị sạt lở, uy hiếp đường giao thông

Bãi biển đẹp nhất Quảng Ngãi bị sạt lở, uy hiếp đường giao thông
(PLVN) - Bờ biển Mỹ Khê (xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi) được xem là bãi biển đẹp nhất tỉnh nhưng đang bị nước biển xâm thực, sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sản xuất của người dân. Sạt lở bờ biển cũng uy hiếp các công trình hạ tầng đường giao thông, dầu khí, đồn biên phòng…

10 sự kiện, hoạt động công đoàn tiêu biểu năm 2024

10 sự kiện, hoạt động công đoàn tiêu biểu năm 2024
(PLVN) -  Năm 2024 là một năm đặc biệt đối với Công đoàn Việt Nam, đánh dấu kỷ niệm 95 năm thành lập và là năm đầu tiên triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Công đoàn. Các hoạt động nổi bật của tổ chức công đoàn đã không chỉ củng cố niềm tin của người lao động, mà còn khẳng định vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của đoàn viên.

Ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ, lạ mắt của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái

Ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ, lạ mắt của rừng ngập mặn Bàu Cá Cái
(PLVN) - Bàu Cá Cái (Quảng Ngãi) là rừng ngập mặn được bao bọc xung quanh bởi các dãy núi và đồi cát hình thành cách đây hơn 200 năm với những vết tích xưa cũ. Nơi đây không chỉ có tác dụng phòng hộ, chắn sóng mà còn mở ra hướng thoát nghèo, tạo sinh kế bền vững cho người dân sống trong vùng nhờ những sản vật từ rừng và phát triển du lịch cộng đồng.

Gần 3.000 người cao tuổi Hà Nội tham gia Ngày hội rèn luyện sức khoẻ người cao tuổi

Gần 3.000 người cao tuổi Hà Nội tham gia Ngày hội rèn luyện sức khoẻ người cao tuổi
(PLVN) -  Sáng 13/12, tại phố đi bộ Trịnh Công Sơn (quận Tây Hồ, Hà Nội), Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội phối hợp với Hội Sức khỏe ngoài trời người trung cao tuổi Hà Nội tổ chức Ngày hội rèn luyện sức khoẻ người cao tuổi TP Hà Nội năm 2024 nhằm chào mừng kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024). Sự kiện có sự đồng hành của Vinamilk và nhãn hàng sữa Sure Prevent Gold.

Đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT năm 2024: Tại sao thí sinh 'lệch' khối thi xã hội?

Những năm gần đây, thí sinh lựa chọn khối ngành xã hội luôn áp đảo khối tự nhiên. (Ảnh minh họa - Nguồn: ĐHKHXHNV- ĐHQGHN)

(PLVN) - Năm 2024, hơn 1 triệu thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT, chỉ 37% chọn bài thi Khoa học tự nhiên, số học sinh chọn bài thi Khoa học xã hội cao áp đảo chiếm 63%. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), so với năm 2023, số thí sinh chọn bài thi Khoa học xã hội tăng 7,7% và cao nhất kể từ năm 2017 trở lại đây..