Giá sữa "dậu đổ, bìm leo"?

Trong bối cảnh cả nước đang khẩn trương, nghiêm túc triển khai Nghị quyết 11 của Chính phủ về tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, câu chuyện tăng giá sữa nếu không được làm rõ sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của người dân.

Ồ ạt "leo thang"

Ngay sau khi tỷ giá USD/VND tăng thêm 9,3%, hầu hết các sản phẩm sữa trên thị trường Việt Nam đã tăng từ 5 – 20% so với trước. Đợt tăng giá lần này có thể nói là “khủng” nhất so với trước đây.

Ngày 4/3,  hãng Milex chính thức thông báo tăng giá sữa 10-12%, sữa Enfa của hãng Mead Johson tăng 10-12% và sữa XO tăng 10%. Với mức tăng này, ba loại sữa kể trên tăng thêm 30.000 - 40.000 đồng/sản phẩm, đơn cử, sữa EnfaMama 900gr giá mới là 313.000 đồng/hộp, EnfaGrow là 384.000 đồng/hộp…

Trước đó, Công ty TNHH Dược 3A, nhà phân phối sản phẩm sữa Abbott đã thông báo tăng giá 46 sản phẩm sữa, mức tăng  từ 6-18%  từ ngày 1/3. Các sản phẩm như Similac IQ 400gr giá mới hiện là 215.000 đồng/hộp, tăng 13% so với đây; Similac IQ 900gr tăng lên 437.000 đồng/hộp, tăng 12%; Similac Mom 400gr 137.000 đồng/hộp, tăng 18%; sữa Ensure loại 900g giá 560.000 đồng/hộp, tăng 20%...

Ông Vũ Quốc Tuấn, Trưởng phòng truyền thông đối ngoại Công ty TNHH Nestlé Việt Nam cho hay, đầu tháng 3/2011 công ty đã điều chỉnh tăng giá sữa đối với mặt hàng Lactogen, các loại khác như sữa Nan, Nestlé Gấu, bột ngũ cốc Cerelac hiện giá chưa tăng nhưng “chúng tôi đang theo sát diễn biến thị trường để có những điều chỉnh thích hợp trong thời gian tới, mức tăng dự kiến khoảng 10%”.
Các sản phẩm sữa sản xuất trong nước như Vinamilk, Mộc Châu, Ba Vì cũng tăng giá mạnh, mức tăng từ 5-15%.

Nguyên nhân "khách quan"

Lý giải cho đợt tăng giá này, các hãng sữa đều cho rằng đây là việc làm “chẳng đặng đừng”, do những nguyên nhân “khách quan”, như sự điều chỉnh tỷ giá trong bối cảnh nguyên phụ liệu trên thị trường thế giới cũng tăng cao.

“Do tỷ giá hối đoái thay đổi nên việc tăng giá hàng hóa nhập khẩu, trong đó có sữa là không tránh khỏi” - đại diện Công ty 3A cho biết. Ngoài ra, theo vị này, việc điều chỉnh thuế nhập khẩu đối với nhiều mặt hàng sữa, trong đó có sữa dành cho trẻ em, sữa cho các bệnh nhân và người già yếu từ các nước không thuộc ASEAN (như Mỹ và châu Âu) lên 10% kể từ 1/1/2011 cũng là nguyên nhân dẫn đến mặt bằng giá sữa bột hiện nay.

Cũng lập luận trên, ông Nguyễn Ngọc Kinh Luân, Giám đốc đối ngoại truyền thông thuộc Công ty FrieslandCampina Việt Nam (FCV) cho biết, công ty đã buộc phải điều chỉnh tăng giá cho một số mặt hàng sữa bột Friso từ 8/2/2011. Đây là những mặt hàng mà suốt một năm qua, FCV đã cố gắng để không tăng giá... Mức điều chỉnh lần này của Friso là từ  5-10%. Theo ông Luân, tỷ giá ngoại tệ đã tăng khoảng 13% trong năm qua, trong khi nguyên liệu sữa bột chủ yếu phải nhập khẩu. Giá lon thiếc và bao bì carton cũng tăng từ 10-30%, mặt khác giá nhân công cũng đã tăng khoảng 11%.  

Hay "dậu đổ bìm leo?"

Tuy nhiên, cũng không phải doanh nghiệp nào cũng ‘tát nước theo mưa”. Bà Trần Thị Lệ, Tổng giám đốc Công ty Nutifood cho biết,  công  ty chưa tăng giá sữa vào lúc này, mặc dù nguyên liệu nhập khẩu đã tăng thêm khoảng 9%-10%. Không những thế, công ty này còn đưa ra chương trình “Đồng hành cùng với dinh dưỡng cộng đồng” để chia sẻ với người tiêu dùng. Theo đó, sẽ có 50.000 hộp sữa miễn phí  kèm theo 40 suất học bổng dành cho trẻ em nghèo hiếu học ở vùng sâu, vùng xa…

Theo phân tích của một chuyên gia kinh tế, sữa tăng giá vào lúc này là điều “khỏi phải bàn”, vì chi phí đầu vào tăng, buộc giá phải tăng. Tuy nhiên,  cùng một thị trường, cùng những khó khăn, nhưng một doanh nghiệp đưa ra một mức giá mới, không đồng nhất, có loại tăng cao bất thường, có loại chỉ tăng một ít, thậm chí có loại không tăng giá là điều đáng phải xem xét.

Rõ ràng, việc tăng giá còn mang tính tùy tiện, trong đó không loại trừ trường hợp lợi dụng mặt bằng giá mới, “ăn theo”, đẩy giá lên bất hợp lý. Giá sữa tăng “loạn xí ngậu” một lần nữa đặt ra  vấn đề về quản lý nhà nước, người tiêu dùng không thể vẫn cứ “dài cổ” chờ được bảo vệ. Trong bối cảnh cả nước đang khẩn trương, nghiêm túc triển khai Nghị quyết 11 của Chính phủ về tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, câu chuyện tăng giá sữa nếu không được làm rõ sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến niềm tin của người dân.

Mị Na