Niềm vui ngắn chẳng tày gang
Nếu như mọi chuyện thuận buồm xuôi gió thì năm nay vườn nhãn của gia đình bà Nguyễn Thị Thắng và nhiều hộ dân sinh sống tại xã Ninh Hiệp (huyện Gia Lâm, Hà Nội) sẽ cho một vụ mùa bội thu. Dẫn chúng tôi tham quan khu vườn với nhiều loại cây ăn quả của nhà, bà Thắng cho biết gia đình mình và các hộ dân đã phải đổ rất nhiều mồ hôi, công sức mới có được thành quả như ngày nay.
Họ cũng chính là những người đang sử dụng phần đất mà trước đó đã được UBND xã Ninh Hiệp công nhận là đất trúng thầu cho dự án: “Mô hình kinh tế hộ theo hướng sản xuất hàng hóa”. Nhưng niềm vui ngắn chẳng tày gang, sự xanh mát, trĩu quả của những vường cây sắp có nguy cơ bị hủy bỏ bởi sự xuất hiện của một dự án thương mại khác đang chồng lấn lên chính dự án mà gia đình bà Thắng và những hộ dân khác đang khai thác ổn định.
Đó là Dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch tại xã Ninh Hiệp do Công ty TNHH Tập đoàn thương mại Tuấn Dung làm chủ (Cty Tuấn Dung).
Vào ngày 30/7/2012, Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm ban hành Quyết định số 2102/QĐ-UBND phê duyệt: “Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Ninh Hiệp” đến năm 2020. Mục tiêu của dự án là: “Cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn 2050.
Theo đó, dự án định hướng phát triển kinh tế xã hội gắn liền với quá trình hiện đại hóa nông thôn, xác định tiêu chí chung cho rất nhiều lĩnh vực. Mặt khác, ngoài việc tuân thủ Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội, dự án còn thực hiện quy hoạch riêng cho huyện Gia Lâm. Trong quy hoạch mới này đặc biệt chú trọng tới nhiều lĩnh vực như: Xây dựng nhà văn hóa các thôn; Xây dựng mới khu chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp; Cải tạo mở rộng trường tiểu học, THCS, mầm non; Xây dựng hệ thống cấp nước, thoát nước cho tất cả các thôn...
Theo quy hoạch này, khu trung tâm xã có diện tích 26,06ha được dùng để xây dựng sân thể thao, trường học, cây xanh. Bên cạnh việc xây mới các khu chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp thì đối với các công trình trung tâm thương mại Sơn Long, Phú Điền sẽ giữ nguyên. Như vậy, quy hoạch dành tới 7,5ha đất để nâng cấp mở rộng chợ và dịch vụ công cộng, trong đó xây dựng mới chợ dược liệu chiếm 5ha đất, xây mới chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp là 0,64ha đất. Chợ vải cũ sẽ được cải tạo với quy mô 0,6ha đất, còn chợ dân sinh các xóm được cải tạo nâng cấp với tổng diện tích đất 1,2ha.
Chưa có sự đồng thuận
Có thể thấy, chiếu theo quy hoạch này thì việc xây mới chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp chỉ nằm trong phạm vi 0,64ha đất nhưng đó là chuyện của quy hoạch, còn trên thực tế, Dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch tại xã Ninh Hiệp do Cty Tuấn Dung làm chủ đang có tổng diện tích lên tới 5,5ha.
Ngày 3/7/2014, các hộ dân nhận được giấy mời của UBND xã Ninh Hiệp liên quan đến “Dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch tại xã Ninh Hiệp”. Tại đây, các hộ dân vô cùng bất bình khi được biết UBND thành phố Hà Nội có Văn bản số 8688/UBND-KH&ÐT ký ngày 15/11/2013 chỉ định Cty Tuấn Dung lập và triển khai thực thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình quy hoạch tại xã Ninh Hiệp gồm các hạng mục xây nhà ở thấp tầng, chợ và dịch vụ thương mại nhằm góp phần xây dựng nông thôn mới. Thông tin trên khiến gần như tất cả các hộ dân bất ngờ vì dự án đang lấy vào chính phần đất trúng thầu của họ, cho dù hợp đồng thầu đất vẫn còn thời hạn tới 15 năm nữa. Nghĩa là một dự án mới đè lên một dự án cũ đang còn hiệu lực. Những nghi ngại về Cty Tuấn Dung cũng được các hộ dân đặt ra bởi đơn vị này không thuộc một trong các trường hợp lựa chọn chỉ định nhà đầu tư theo Quyết định 09/2012/QĐ-UBND ngày 21/5/2012 của UBND thành phố Hà Nội.
Trao đổi với phóng viên, ông Thạch Văn Sơn, một trong những hộ đang sử dụng đất trúng thầu năm 1999 bức xúc: “Trong quy hoạch xây dựng nông thôn mới tại xã Ninh Hiệp của huyện Gia lâm không nhắc cụ thể đến việc xây dựng nhà thấp tầng chứ đừng nói đến việc nó đang được “nở” ra tới 4,9ha, trong khi đó tổng diện tích đất của cả dự án được các cấp phê duyệt ban đầu chỉ có 3,9ha ( Sau này tổng diện tích đất của dự án đã được điều chỉnh lên 5,5ha). Nước sạch cung cấp cho hộ dân các thôn được coi là một trong những tiêu chí quan trọng thì nay đang bị xem nhẹ. Bằng chứng là chính quyền chỉ chú tâm tới các dự án xây dựng chợ, trung tâm thương mại, nhà ở...còn trên địa bàn một trạm cung cấp nước sạch trị giá trên 10 tỷ đồng từ nhiều năm nay vẫn bị bỏ đó, nước sạch không về được với người dân”.
Trao đổi với báo chí, Luật sư Dương Kim Sơn, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết: Phần lớn diện tích đất của dự án được chấp thuận để xây dựng nhà ở thấp tầng, trong khi đó Quyết định số 09/2012/QĐ-UBND ngày 21-05-2012 của UBND thành phố Hà Nội về quản lý đầu tư thì không có căn cứ nào để chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thấp tầng. “Đề án xây dựng nông thôn mới là một chương trình hết sức quan trọng, đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ mới. Nội dung chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới gồm 19 tiêu chí tại Quyết định 491/QĐ-TTg ngày 16-04-2009 và 11 nội dung tại Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04-06-2010 của Thủ tướng Chính Phủ không có nội dung nào xác định xây dựng trung tâm thương mại, bãi đỗ xe là mục tiêu quan trọng cần phải thực hiện trước các mục tiêu khác như: giao thông, thủy lợi, điện, nước, trường, trạm.... Mặt khác, để được xác định là dự án cần triển khai nhanh đáp ứng tiến độ, mục tiêu của các trương trình kinh tế - xã hội trọng điểm của thành phố thì dự án trên phải có trong danh mục quy định tại Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 09/2013/NQ-HĐND ngày 17/07/2013”, luật sư Sơn nhấn mạnh.
Trước bức xúc của người dân, ngày 17/6/2014UBND Hà Nội có văn bản số 4364/UBND-TNMT giao UBND huyện Gia Lâm yêu cầu các doanh nghiệp không được triển khai các hoạt động khi chưa đủ các điều kiện thực hiện theo quy định của pháp luật. Tại buổi đối thoại ngày 3/7/2014, các hộ dân có đề nghị đại diện Ban GPMB làm rõ phần diện tích đất thu hồi của từng hộ để sử dụng vào mục đích nhà ở thấp tầng thì thuộc loại nhà ở dành cho người nghèo hay nhà ở thương mại? Hạng mục xây dựng công trình này có thuộc một trong các hạng mục xây dựng nông thôn mới của xã Ninh Hiệp hay không?
Theo đó, dự án định hướng phát triển kinh tế xã hội gắn liền với quá trình hiện đại hóa nông thôn, xác định tiêu chí chung cho rất nhiều lĩnh vực. Mặt khác, ngoài việc tuân thủ Quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội, dự án còn thực hiện quy hoạch riêng cho huyện Gia Lâm. Trong quy hoạch mới này đặc biệt chú trọng tới nhiều lĩnh vực như: Xây dựng nhà văn hóa các thôn; Xây dựng mới khu chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp; Cải tạo mở rộng trường tiểu học, THCS, mầm non; Xây dựng hệ thống cấp nước, thoát nước cho tất cả các thôn...
Theo quy hoạch này, khu trung tâm xã có diện tích 26,06ha được dùng để xây dựng sân thể thao, trường học, cây xanh. Bên cạnh việc xây mới các khu chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp thì đối với các công trình trung tâm thương mại Sơn Long, Phú Điền sẽ giữ nguyên. Như vậy, quy hoạch dành tới 7,5ha đất để nâng cấp mở rộng chợ và dịch vụ công cộng, trong đó xây dựng mới chợ dược liệu chiếm 5ha đất, xây mới chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp là 0,64ha đất. Chợ vải cũ sẽ được cải tạo với quy mô 0,6ha đất, còn chợ dân sinh các xóm được cải tạo nâng cấp với tổng diện tích đất 1,2ha.
Chưa có sự đồng thuận
Có thể thấy, chiếu theo quy hoạch này thì việc xây mới chợ và dịch vụ thương mại tổng hợp chỉ nằm trong phạm vi 0,64ha đất nhưng đó là chuyện của quy hoạch, còn trên thực tế, Dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch tại xã Ninh Hiệp do Cty Tuấn Dung làm chủ đang có tổng diện tích lên tới 5,5ha.
Ngày 3/7/2014, các hộ dân nhận được giấy mời của UBND xã Ninh Hiệp liên quan đến “Dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch tại xã Ninh Hiệp”. Tại đây, các hộ dân vô cùng bất bình khi được biết UBND thành phố Hà Nội có Văn bản số 8688/UBND-KH&ÐT ký ngày 15/11/2013 chỉ định Cty Tuấn Dung lập và triển khai thực thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình quy hoạch tại xã Ninh Hiệp gồm các hạng mục xây nhà ở thấp tầng, chợ và dịch vụ thương mại nhằm góp phần xây dựng nông thôn mới. Thông tin trên khiến gần như tất cả các hộ dân bất ngờ vì dự án đang lấy vào chính phần đất trúng thầu của họ, cho dù hợp đồng thầu đất vẫn còn thời hạn tới 15 năm nữa. Nghĩa là một dự án mới đè lên một dự án cũ đang còn hiệu lực. Những nghi ngại về Cty Tuấn Dung cũng được các hộ dân đặt ra bởi đơn vị này không thuộc một trong các trường hợp lựa chọn chỉ định nhà đầu tư theo Quyết định 09/2012/QĐ-UBND ngày 21/5/2012 của UBND thành phố Hà Nội.
Trao đổi với phóng viên, ông Thạch Văn Sơn, một trong những hộ đang sử dụng đất trúng thầu năm 1999 bức xúc: “Trong quy hoạch xây dựng nông thôn mới tại xã Ninh Hiệp của huyện Gia lâm không nhắc cụ thể đến việc xây dựng nhà thấp tầng chứ đừng nói đến việc nó đang được “nở” ra tới 4,9ha, trong khi đó tổng diện tích đất của cả dự án được các cấp phê duyệt ban đầu chỉ có 3,9ha ( Sau này tổng diện tích đất của dự án đã được điều chỉnh lên 5,5ha). Nước sạch cung cấp cho hộ dân các thôn được coi là một trong những tiêu chí quan trọng thì nay đang bị xem nhẹ. Bằng chứng là chính quyền chỉ chú tâm tới các dự án xây dựng chợ, trung tâm thương mại, nhà ở...còn trên địa bàn một trạm cung cấp nước sạch trị giá trên 10 tỷ đồng từ nhiều năm nay vẫn bị bỏ đó, nước sạch không về được với người dân”.
Trao đổi với báo chí, Luật sư Dương Kim Sơn, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho biết: Phần lớn diện tích đất của dự án được chấp thuận để xây dựng nhà ở thấp tầng, trong khi đó Quyết định số 09/2012/QĐ-UBND ngày 21-05-2012 của UBND thành phố Hà Nội về quản lý đầu tư thì không có căn cứ nào để chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thấp tầng. “Đề án xây dựng nông thôn mới là một chương trình hết sức quan trọng, đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ mới. Nội dung chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới gồm 19 tiêu chí tại Quyết định 491/QĐ-TTg ngày 16-04-2009 và 11 nội dung tại Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04-06-2010 của Thủ tướng Chính Phủ không có nội dung nào xác định xây dựng trung tâm thương mại, bãi đỗ xe là mục tiêu quan trọng cần phải thực hiện trước các mục tiêu khác như: giao thông, thủy lợi, điện, nước, trường, trạm.... Mặt khác, để được xác định là dự án cần triển khai nhanh đáp ứng tiến độ, mục tiêu của các trương trình kinh tế - xã hội trọng điểm của thành phố thì dự án trên phải có trong danh mục quy định tại Khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 09/2013/NQ-HĐND ngày 17/07/2013”, luật sư Sơn nhấn mạnh.
Trước bức xúc của người dân, ngày 17/6/2014UBND Hà Nội có văn bản số 4364/UBND-TNMT giao UBND huyện Gia Lâm yêu cầu các doanh nghiệp không được triển khai các hoạt động khi chưa đủ các điều kiện thực hiện theo quy định của pháp luật. Tại buổi đối thoại ngày 3/7/2014, các hộ dân có đề nghị đại diện Ban GPMB làm rõ phần diện tích đất thu hồi của từng hộ để sử dụng vào mục đích nhà ở thấp tầng thì thuộc loại nhà ở dành cho người nghèo hay nhà ở thương mại? Hạng mục xây dựng công trình này có thuộc một trong các hạng mục xây dựng nông thôn mới của xã Ninh Hiệp hay không?
