Ghi nhận cống hiến của các tác gia nước ngoài về đề tài Việt Nam

Không thiếu tác phẩm hay

Lẽ ra, việc xét tặng đối với các tác giả là người nước ngoài đã phải thực hiện từ  các đợt xét tặng trước, nhưng vì nhiều lý do công việc này tạm bị “gác”. Với kinh nghiệm nhiều lần ngồi hội đồng xét tặng, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói: “ Chỉ riêng lĩnh vực văn học đã có một khối lượng lớn những tác phẩm có giá trị viết về đề tài Việt Nam của các tác giả nước ngoài. Đơn cử như tác giả người Pháp Yveline Féray với 2 cuốn tiểu thuyết Vạn xuân (viết về Nguyễn Trãi) và Lãn Ông (viết về Hải thượng Lãn Ông).  Phải là người yêu mến Việt Nam, hiểu văn hoá Việt, có kiến thức rộng về văn học, lịch sử VN... mới có thể viết được những tác phẩm có giá trị như thế.  Hay, tác giả Blaga Đimitrova (Bungari) viết Ngày phán xử cuối cùng, đã được dịch ra 48 thứ tiếng, phát hành trên khắp thế giới. Tác giả Sara Litman ( Thuỵ Điển) có 12 cuốn tiểu thuyết viết về đề tài Việt Nam.  Một nhà văn khác của Ba Lan  cũng “giắt lưng” 12 cuốn sách viết về Việt Nam làm vốn.  Tác giả Kenvin Bowenn (Mỹ)  được biết đến với  tập thơ  đề tài Việt tựa đề  “Chơi bóng rổ với Việt cộng”, khá ăn khách tại Mỹ. Ở Hàn Quốc, tác phẩm Chiếc bóng của vũ khí  đã được tặng giải thưởng ở quốc nội. Riêng Trung Quốc, phải nhắc đến tác giả Thi Giang, người đã sang Việt Nam thực tế chiến trường những năm kháng chiến chống Mỹ và đã viết  vở Cây dừa đỏ rất nổi tiếng”.

Văn học có nhiều tác giả ngoại viết về Việt Nam ấn tượng, các lĩnh vực khác như nhiếp ảnh, điện ảnh, mỹ thuật... cũng không kém cạnh. Có thể kể đến bộ phim tài liệu Việt Nam trên đường thắng lợi của Roman Karmen,  Việt Nam thiên lịch sử bằng hình; Mùa len trâu...  hay ở lĩnh vực hội hoạ, tác giả Saeko Ando chuyên  tranh “sơn mài”... cũng rất  đáng được ghi nhận.

Tôn vinh... chỉ có lợi

Khẳng định, việc đưa các tác giả là người nước ngoài ( kể cả Việt kiều) vào đối tượng xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh (bắt đầu từ năm 2012) và Giải thưởng Nhà nước (bắt đầu từ năm 2009) là một sự tiến bộ, thể hiện sự cởi mở, nhà thơ Hữu Thỉnh cũng đồng thời  khẳng định: “ Ghi nhận đóng góp  và tôn vinh các tác giả nước ngoài sẽ tạo ra một động lực khuyến khích các tác giả quan tâm nhiều hơn nữa đến đất nước Việt Nam. Trong lúc việc dịch thuật các tác phẩm Việt ra tiếng Anh, Pháp... đối với chúng ta đang là một hạn chế; thậm chí việc phát hành  những cuốn sách của Việt Nam ở nước ngoài thực sự là thách thức... thì việc các tác giả ngoại viết về VN, lại là những tác phẩm xuất sắc  đã giúp chúng ta mở rộng cánh cửa để thế giới hiểu hơn về đất nước, cuộc sống và con người Việt Nam. Những cuốn sách đó không cần phải chuyển ngữ, người đọc quốc tế hiểu được trọn vẹn những gì tác giả muốn nói, muốn thể  hiện; việc phát hành cũng rộng khắp...Chỉ riêng điều đó thôi cũng đáng phải thưởng cho họ rồi”.

Vào giải có khó không?

Theo quy định tại Thông tư hướng dẫn hướng  dẫn xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước vừa được ban hành, tác giả là người nước ngoài có tác phẩm, cụm tác phẩm; công trình, cụm công trình  nghiên cứu  về Việt Nam, đề nghị xét tặng Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh phải đạt “chuẩn”:  có giá trị  đặc biệt xuất sắc, có giá trị cao về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật, ca ngợi hình ảnh tốt đẹp của đất nước và dân tộc, con người Việt Nam, có tác dụng đóng góp vào quan hệ tốt đẹp với Việt Nam, góp phần xây dựng nền VHNT Việt Nam, không vi phạm các quy định của nhà nước VN. Ngoài các tiêu chuẩn trên, trong hồ sơ xin xét tặng của các tác giả “ngoại” phải có ý kiến xác nhận của Bộ Ngoại giao Việt Nam về nhân thân của các tác giả. Nơi đăng ký xét tặng là các hội chuyên ngành trung ương.

Nguyệt Nhi