Gây sạt lở nghiêm trọng, phá hoại rừng cây chắn sóng

Đoạn sông Văn Úc, thuộc địa bàn xã Tiên Thắng (Tiên Lãng) dài khoảng 3 km, trong đó khu vực bãi bồi khoảng 1 km (giáp xã Hùng Thắng). Gần đây, tàu trọng tải lớn ngang nhiên khai thác cát trái phép trên đoạn sông này, gây sạt lở nghiêm trọng bãi bồi ven sông, ảnh hưởng đến việc nuôi trồng thủy sản của nhiều hộ dân. Qua “Đường dây nóng” (031.3852504), Báo Hải Phòng  nhận được nhiều ý kiến phản ánh, bức xúc của người dân ở thôn Mỹ Lộc, xã Tiên Thắng về tình trạng này.

Tàu trọng tải lớn vẫn ngang nhiên khai thác cát trái phép trên sông Văn Úc (chụp sáng 23-6)

Ngang nhiên khai thác cát

9 giờ sáng 23-6, trên đoạn sông Văn Úc, khu vực bãi Gảnh Chè, thuộc xã Tiên Thắng, một chiếc tàu trọng tải khoảng vài trăm khối, với 8 ống hút ngang nhiên khai thác cát trên sông. Từ trên đê cách xa hàng trăm mét vẫn nghe thấy tiếng máy nổ xình xịch. Ông Lê Văn Xèng, ở thôn Mỹ Lộc, xã Tiên Thắng- một chủ đầm ở đây, cho biết, từ rạng sáng có khoảng 5 tàu cùng hút cát, sầm sập cả đoạn sông, 4 chiếc lấy đủ cát  đã chuyển về bến, chiếc tàu này tới muộn hơn, trọng tải lớn hơn nên vẫn còn mải mê hút cát. Để che giấu, chủ tàu cố tình xóa đi một phần biển kiểm soát. Tình trạng trên diễn ra thường ngày, một số chủ đầm ở đây còn có thể đọc vanh vách biển kiểm soát những chiếc tàu thường xuyên hút cát trái phép ở đoạn sông này.

Theo chỉ dẫn của ông Ngô Văn Hậu, cũng là một chủ đầm ở xã Tiên Thắng, cách đây khoảng 5, 6 năm, với sự tài trợ của Hội chữ thập đỏ Nhật Bản, xã trồng cây lậu ven sông để chắn sóng ngăn sạt lở bãi bồi. Sau vài năm, cây lên xanh tốt, ngoài việc bảo đảm môi trường sinh thái, còn là tấm lá chắn bảo vệ đê, chống sạt lở, đồng thời tạo thuận lợi cho các hộ dân đắp bờ, khoanh đầm nuôi trồng thủy sản. Nhưng nay trước tình trạng khai thác cát trái phép gây sạt lở đất từng đoạn dài, kéo theo hàng trăm cây lậu chìm xuống đáy sông. Ông Hậu kể, có đêm, tàu ngang nhiên neo buộc vào cây để khai thác cát. Khi tàu di chuyển, đất sạt lở từng mảng lớn xuống sông, những cây lậu to cũng đổ rạp theo. Khi nước cạn lại lộ rõ xác những cây lậu, nhìn mà xót ruột. Giờ không còn cây chắn sóng, nước  xói mòn làm sạt vào tận bờ đầm. Ông cho biết không dám nuôi trồng thủy sản ở đầm vì không bảo đảm an toàn, không thể điều tiết được nước, ảnh hưởng lớn đến thu nhập của gia đình. Không chỉ ông Hậu mà một số gia đình nhận đấu thầu đầm nuôi trồng thủy sản ở khu vực này đều  chung tâm trạng lo lắng.

Lấy mốc là cột biển báo định hướng luồng cho tàu chạy do Trạm quản lý đường sông Văn Úc quản lý, trước đây chỉ 2, 3 tháng cột biển báo còn cách rìa bãi bồi sông khoảng 20 mét, chung quanh bạt ngàn cây lậu. Nay đất sạt lở, cây lậu đổ, chỉ còn trơ lại cột biển báo giao thông thủy  chênh vênh chờ đến lượt. Song, theo những người dân ở đây có đoạn bãi bồi ven sông đã  bị sạt lở tới 40 mét. Người dân chỉ biết kêu tới chính quyền địa phương, nhưng tình trạng trên chưa được ngăn chặn.

Ngăn chặn kịp thời, xử lý kiên quyết

Ông Phạm Ngọc Khanh, Trưởng công an xã Tiên Thắng cho biết, việc khai thác cát trái phép trên sông Văn Úc diễn ra nhiều năm nay, song thường là tàu nhỏ, trọng tải khoảng vài chục m3, hút cát ở phía ngoài. Vài  tháng gần đây, do giá vật liệu xây dựng tăng, tình trạng này nghiêm trọng hơn, trung bình mỗi ngày khoảng từ 4 đến 5 tàu cùng khai thác cát trái phép. Có tàu to, trang bị tới 8 ống hút, có thể chở hàng trăm, thậm chí cả nghìn khối cát. Thời điểm các tàu tập trung khai thác trái phép vào rạng sáng. Điều đáng nói là các tàu hút cát gần bờ, gây sạt lở phần bãi bồi trồng cây lậu, cây phòng hộ chắn sóng, chống sạt lở ven sông. Nhận được ý kiến phản ánh của người dân, mặc dù không có phương tiện, công an xã phải thuê  thuyền gỗ nhỏ để kiểm tra, bắt giữ, xử lý tàu khai thác cát trái phép. Ngày 11-4-2010, công an xã phát hiện tàu HP-2863, chủ tàu là Vũ Viết Thắng ở phường Đồng Hòa (quận Kiến An) đang khai thác cát trái phép, xử phạt vi phạm hành chính 2 triệu đồng. Tiếp đó, 4 giờ 30 sáng 26-5-2010, công an xã huy động gần như toàn bộ lực lượng, thuê tàu gỗ, tiếp cận với tàu HP-3057 khai thác cát trái phép, chủ tàu là Nguyễn Văn Trang, ở quận Kiến An. Tuy nhiên, khi lực lượng công an xã yêu cầu tàu neo đậu về bến Sứa tại địa bàn xã để xử lý, chủ tàu không chấp hành mà cho tàu tăng tốc, chạy về hướng phà Khuể, cách đó khoảng 7 km. Công an xã báo cáo, Công an huyện Tiên Lãng bố trí lực lượng hỗ trợ tăng cường, nhưng tàu khai thác cát trái phép vẫn tiếp tục bỏ chạy. Công an huyện đề nghị Ban quản lý phà Khuể hỗ trợ ca nô đuổi theo, khi đó tàu khai thác cát trái phép mới chịu dừng. Công an huyện ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 13 triệu đồng. Và do việc tạm giữ phương tiện gặp khó khăn nên sau khi xử phạt, tàu lại được “tự do”. Vài ngày sau, nó lại xuất hiện tại đoạn sông này, tiếp tục khai thác cát trái phép. Theo nhiều người dân, mức xử phạt không thấm vào đâu so với lợi nhuận mà các chủ tàu kiếm được. Chỉ với một tàu trọng tải trung bình, chừng 4-5 trăm m3 khối cát là có thể kiếm được cả chục triệu đồng/ lượt.

Ông Khanh ngậm ngùi, công an xã người ít, phương tiện không có. Trong khi đó, tàu khai thác cát trái phép phương tiện lớn, trung bình mỗi tàu sử dụng  13-14 lao động, luôn có thái độ chống đối, việc bắt giữ, xử lý các tàu khai thác cát trái phép rất khó khăn, thậm chí khó bảo đảm an toàn cho công an viên. Đôi khi người dân báo tin, lực lượng công an xã xuống là những người trên tàu lập tức có hành động đe dọa.

Ông Ngô Ngọc Thuân, Chủ tịch UBND xã Tiên Thắng cho biết, chính quyền địa phương cũng rất bức xúc trước tình trạng trên, nhưng nếu không có sự hỗ trợ của huyện và các lực lượng chức năng khác, xã không thể ngăn chặn.

Thực tế, khoảng 10 giờ ngày 23-6, ngay khi công an xã đang có mặt ở bờ sông, một  tàu khác lại lừ lừ tiến tới, chuẩn bị khai thác cát. Những chủ đầm ở trên bờ chỉ còn biết nói với theo “hút xa xa bờ ra”…

Việc khai thác cát trái phép trên sông Văn Úc, thuộc địa bàn xã Tiên Thắng  đang diễn ra ngang nhiên, coi thường pháp luật, gây ảnh hưởng lâu dài, làm sạt lở bờ, bãi bồi, ảnh hưởng đê điều, việc nuôi trồng thủy sản của người dân. Các ngành chức năng, Công an huyện Tiên Lãng cần sớm có biện pháp ngăn chặn, kiên quyết xử lý nghiêm các tàu khai thác cát trái phép.

Đức Minh