Gần 1.000 tấn thép phế liệu của Công ty Cổ phần thép Đình Vũ bao giờ thông quan?

Công ty Cổ phần thép Đình Vũ triển khai dự án “Xây dựng nhà máy luyện phôi thép, công suất 200.000 tấn/năm”; tổng giá trị đầu tư hơn 350 tỷ đồng tại Đình Vũ từ năm 2004. Khi bắt đầu triển khai dự án, công ty lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê chuẩn bằng Quyết định 462 ngày 26-4-2004.

 Từ quý 2 năm nay, công ty bắt đầu đi vào sản xuất thử để hiệu chỉnh các thiết bị. Phục vụ sản xuất thử, công ty tiến hành nhập khẩu thép phế liệu thông qua hợp đồng uỷ thác nhập khẩu với Công ty Cổ phần sản xuất và kinh doanh kim khí. Việc nhập khẩu suôn sẻ theo đúng nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, quyết định 03 ngày 2-4-2004 của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quy định về bảo vệ môi trường đối với phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất. Số phế liệu thép nhập khẩu đến đầu tháng 9 được gần 20.000 tấn.

Nhưng từ giữa tháng 9 đến nay, việc thông quan các lô hàng thép phế liệu bị ách tắc. Lý do là ngày 8-9-2006, Bộ Tài nguyên và Môi trường có quyết định số 12 ban hành danh mục phế liệu được phép nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, thay thế quyết định 03 trước đây. Điều 2 nêu: “Việc nhập khẩu phế liệu phải thực hiện theo các quy định tại điều 42 và điều 43 của Luật Bảo vệ môi trường và các quy định pháp luật có liên quan”.Theo các quy định trên, tổ chức, doanh nghiệp trực tiếp sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, tái chế phải có đủ điều kiện theo quy định mới được  nhập khẩu phế liệu như: có kho, bãi, đầu tư phương tiện, thiết bị  xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường...,tức là doanh nghiệp phải chứng minh được, đã xây dựng và vận hành hệ thống xử lý bảo đảm tiêu chuẩn môi trường.

Đối với Công ty Cổ phần thép Đình Vũ, ông Đỗ Văn Thanh, Tổng Giám đốc công ty cho biết, công ty đã lắp đặt hệ thống thiết bị lọc bụi bảo vệ môi trường công nghệ  tiên tiến, trị giá 7 tỷ đồng và vận hành ngay khi nhà máy bắt đầu sản xuất thử. Hiện mỗi ngày đêm vận hành, công ty phải chi phí hơn 19 triệu đồng, lọc được 5 tấn bụi, bán được 1,8 triệu đồng như vậy công ty phải chi phí hơn 17 triệu đồng/ngày để vận hành hệ thống xử lý này; mỗi tháng chi phí hơn 500 triệu đồng.

Đến nay, hầu hết hạng mục của nhà máy  hoàn thành, chỉ còn hạng mục nhà máy ô-xy chưa hoàn chỉnh, nên chưa thể nghiệm thu toàn bộ công trình do vậy toàn bộ dự án vẫn đang trong giai đoạn sản xuất thử. Bên cạnh đó, công ty cũng đang tích cực làm việc với các cơ quan giám định, hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục để trình Vụ Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) xác nhận đủ điều kiện hoạt động theo quy định mới. Thời gian để thực hiện thủ tục này phải hàng tháng, trong khi doanh nghiệp cần thép phế liệu để chạy thử nghiệm thu toàn bộ công trình với nhà thầu nước ngoài. Trong quá trình sản xuất thử, công ty tuân thủ nghiêm ngặt việc báo cáo thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường, tiến hành quan trắc môi trường định kỳ theo quy định. Báo cáo quan trắc và phân tích môi trường kèm theo các biên bản quan trắc môi trường và phiếu phân tích ngày 12-8-2006 của Trung tâm Quan trắc môi trường (Sở Tài nguyên- Môi trường), tại Công ty Cổ phần thép Đình Vũ cho kết quả : “Không khí trong khu vực sản xuất và ở khu vực xung quanh chưa có dấu hiệu ô nhiễm. Nồng độ các chất gây ô nhiễm và tiếng ồn đều nhỏ hơn tiêu chuẩn cho phép”.

Ông Phạm Hữu Nha, Phó giám đốc Công ty Cổ phần sản xuất, kinh doanh kim khí trình bày lý do trên đối với cơ quan hải quan để lô hàng được phép thông quan. Tuy nhiên, cơ quan hải quan cho rằng, nếu đúng như vậy chỉ cần Sở Tài nguyên và Môi trường xác nhận việc doanh nghiệp đã lắp đặt hệ thống xử lý môi trường, đang chạy thử, quá trình vận hành tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và doanh nghiệp đang làm thủ tục với Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc xác nhận hệ thống xử lý môi trường đủ điều kiện  để nhà máy đi vào sản xuất; hải quan sẽ cho phép thông quan số sắt phế liệu trên.

Tuy nhiên, về phía Sở Tài nguyên- Môi trường, ông Lê Sơn, Trưởng Phòng Môi trường vẫn cho rằng đây là việc thuộc thẩm quyền của Vụ Thẩm định và Đánh giá tác động môi trường. Do vậy, vụ việc vẫn chưa được giải quyết. Mỗi ngày hàng “nằm” tại cảng, doanh nghiệp phải trả số tiền không nhỏ cho việc lưu kho bãi..., trong khi Nhà máy phôi thép Đình Vũ đang trong giai đoạn chạy thử còn nhiều khó  khăn.

Việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường đang trong thời gian đầu, nhiều vấn đề còn bất cập, một số văn bản hướng dẫn chưa rõ ràng, thậm chí ngay cả văn bản cấp Bộ cũng chưa giải thích nhất quán, trong khi doanh nghiệp chưa được hướng dẫn hoặc hiểu đầy đủ. Các cơ quan, ban, ngành chức năng thành phố cần hỗ trợ tích cực giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn. Nhà máy phôi thép Đình Vũ là một dự án đầu tư lớn, khi đi vào hoạt động chính thức sẽ góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng kinh tế thành phố. Vì vậy, Sở Tài nguyên - Môi trường và cơ quan Hải quan thành phố nên xem xét, xác nhận việc chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường từ trước đến nay của doanh nghiệp cũng như việc doanh nghiệp đang khẩn trương hoàn thành thủ tục với Bộ Tài nguyên và Môi trường; tạo điều kiện cùng các ngành chức năng của thành phố tháo gỡ vướng mắc về việc thông quan lô hàng trên; tiếp tục hướng dẫn doanh nghiệp tuân thủ và thực hiện tốt pháp luật./.

Quốc Khánh- Mai Hương