Tác động không đáng kể
Như đã được dự đoán, FED đã tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm trong phiên họp rạng sáng ngày 15/2 theo giờ Việt Nam. Thị trường không bất ngờ trước quyết định này của FED tuy vẫn có những biến động ngay lập tức về tỷ giá, lãi suất và giá vàng.
Thị trường trong nước cũng không nằm ngoài diễn biến chung đó. Ngay phiên giao dịch sáng 15/12, tỷ giá tăng nhưng mức tăng không lớn. Hầu hết các Ngân hàng thương mại (NHTM) đã điều chỉnh tỷ giá mua vào và bán ra ở mức 10 đến 50 VND/USD và NHNN cũng điều chỉnh tỷ giá trung tâm lên 11VND/USD. Theo nhận định của các chuyên gia, đây là phản xạ tất yếu của thị trường.
Tâm lý nghe ngóng kéo sang ngày thứ hai sau quyết định tăng lãi suất của FED. Mở cửa ngày giao dịch sáng qua, 16/12, NHNN công bố tỷ giá trung tâm của VND với USD, áp dụng cho ngày 16/12/2016 ở mức 22.144 VND, tăng 9 VND so với ngày 15/12. Các NHTM niêm yết phổ biến trong khoảng mua vào từ 22.660- 22.700 VND/USD và bán ra từ 22.770- 22.790 VND/USD, tăng khoảng 10- 40 VND/USD. Trên thị trường Hà Nội, lúc 9 h sáng hôm qua, giá USD tự do niêm yết ở mức mua vào là 23.270 VND/USD và bán ra ở ngưỡng 23.320 VND/USD, tăng 10 VND chiều mua vào và giảm 10 VND chiều bán ra so với chiều ngày hôm trước.
Tác động từ quyết định của FED đối với lãi suất ở Việt Nam cũng chưa thực sự rõ ràng bởi lẽ mới chỉ có thông tin một số NHTM tăng lãi suất tiền gửi trung và dài hạn với VND lên từ 1,5-2,5%/năm nhằm mục đích cải thiện cơ cấu và ổn định nguồn, đáp ứng yêu cầu về tỷ lệ nguồn kỳ hạn ngắn cho vay trung và dài hạn ở mức 50% bắt đầu từ đầu năm 2017.
Thị trường chứng khoán Việt Nam cũng không bị tác động khi mà chỉ số chứng khoán ở cả hai sàn đều tăng, ngược với xu hướng của thị trường chứng khoán Hoa Kỳ và các nước khác.
Nghe ngóng và thận trọng
Nhận định thị trường trong nước trước tác động của việc tăng lãi suất của FED, chuyên gia kinh tế, PGS.TS.Đặng Ngọc Đức, Viện Ngân hàng tài chính (ĐH Kinh tế quốc dân) cho rằng thị trường vẫn đang nghe ngóng sự điều hành của NHNN. Ông cho rằng việc tăng lãi suất của FED cũng như những diễn biến về tỷ giá và giá vàng trên thế giới hiện nay là cần được quan tâm nhưng không đáng lo ngại.
Lý giải về việc NHNN vẫn chưa có động thái gì sau quyết định của FED, vị chuyên gia này cho rằng: “NHNN chắc chắn sẽ không đưa ra bất cứ một quyết định nào khi chưa có những đánh giá một cách có cơ sở về những tác động của FED đến thị trường thế giới, những phản ứng của các quốc gia chịu tác động lớn và đánh giá biến động ở thị trường trong nước, cũng tùy theo tác động và diễn biến để có quyết định và giải pháp phù hợp”.
Chuyên gia này cũng cho rằng việc điều hành tỷ giá theo cơ chế “tỷ giá trung tâm” thực hiện từ đầu năm 2016 đã đảm bảo rằng việc điều hành của NHNN luôn bám sát diễn biến của thị trường và việc tăng tỷ giá trung tâm lên 11 đồng/USD sáng 15/2 là một ví dụ.
Ngoài ra, khi có cơ sở và xét thấy cần thiết, NHNN có thể áp dụng các công cụ khác như thu hẹp biên độ dao động xuống mức 2%, thậm chí 1% và phối hợp thêm các biện pháp trực tiếp và gián tiếp tăng khả năng cung ngoại tệ và khuyến khích các NHTM sử dụng các nghiệp vụ phái sinh trong thanh toán để hạn chế rủi ro tỷ giá trong các giao dịch để đảm bảo hiệu quả kinh doanh cũng như bảo vệ lợi ích của khách hàng.
Bên cạnh đó, với quỹ dự trữ ngoại hối lên tới 40 tỷ USD, vị chuyên gia này cho rằng Việt Nam đủ sức giữ ổn định thị trường. “NHNN không đưa ra quyết định điều chỉnh tỷ giá trong ngày đầu tiên FED tăng tỷ giá là hợp lý”, PGS.TS Đặng Ngọc Đức khẳng định.
Theo chuyên gia kinh tế, ông Phạm Sỹ An, Viện Kinh tế Việt Nam, FED tăng lãi suất và dự tính của Tổng thống Trump kích thích đầu tư vào cơ sở hạ tầng có cả tác động tích cực và tiêu cực đến nền kinh tế nước ta. Một mặt, Fed tăng lãi suất tác động tích cực đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu hàng hóa nước ta thông qua tỷ giá hối đoái nhưng mặt khác chính sách này của Fed lại tác động tiêu cực đến nền kinh tế nước ta thông qua sự thay đổi trong cơ cấu tổng cầu của nền kinh tế Mỹ.
“Tác động tổng thể phụ thuộc vào mức độ lấn át giữa hiệu ứng giá cả và hiệu ứng thu nhập. Vì vậy, để có thể thiết kế các chính sách tiền tệ và tài khóa phù hợp, các nhà hoạch định chính sách nước ta cần tiếp tục theo dõi thêm phản ứng của thị trường Mỹ và thế giới sau khi Fed tăng lãi suất cũng như động thái chính sách tài khóa của Tổng thống Trump trong thời gian sắp tới”, chuyên gia này đưa ra lời khuyên.
Trong thông điệp phát ra hôm 15/12, các chuyên gia HSBC cho rằng, hiện NHNN đang theo sát những diễn biến của thị trường và sẵn sàng can thiệp khi cần thiết, do đó khả năng biến động mạnh của tỷ giá trong thời gian sắp tới là không nhiều. Ngoài ra, ở khía cạnh nguồn cung, hoạt động thoái vốn của Chính phủ khỏi các tổng công ty nhà nước cũng tạo được nguồn cung USD/VND tương đối lớn tạo và giúp cân đối cung cầu trên thị trường.
Tuy nhiên các chuyên gia HSBC lưu ý, trong bối cảnh này lãi suất VND phải được giữ ở mức thích hợp để đảm bảo sự hấp dẫn của VND. Lãi suất đồng USD tăng, chính sách thương mại của Mỹ còn là dấu hỏi sẽ tạo ra sự bất ổn trên thị trường đòi hỏi các DN phải có biện pháp thích hợp để phòng chống rủi ro.
Đặc biệt, chuyên gia HSBC nhấn mạnh, cam kết hỗ trợ thanh khoản cho thị trường của NHNN trong bối cảnh hiện nay có tính chất quyết định để giữ cho thị trường bình ổn.“Theo tôi, NHNN nên xem xét tiếp tục hỗ trợ thanh khoản ngoại tệ, thông tin với thị trường khi có những tin tức quan trọng trên thị trường quốc tế và những ảnh hưởng của những tin tức này tới Việt Nam, truyền thông những biện pháp NHNN sẽ áp dụng để giảm thiểu biến động mạnh, giữ lãi suất đồng VND và thanh khoản ở mức hợp lý”, ông Ngô Đăng Khoa, Trưởng phòng kinh doanh ngoại hối và trái phiếu của HSBC Việt Nam, đề xuất.
