Bộ GTVT cho biết, công tác xây dựng lắp đặt thiết bị dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đã cơ bản hoàn thành, hiện đang hoàn thiện hồ sơ, thủ tục pháp lý; vận hành thử liên động và đánh giá an toàn hệ thống; khắc phục một số tồn tại để đảm bảo yêu cầu so với thiết kế làm cơ sở để tiến hành nghiệm thu, bàn giao;
Đồng thời Bộ này cũng đang tích cực xây dựng kế hoạch bàn giao đưa dự án vào khai thác trong thời gian sớm nhất khi có đủ điều kiện (hoàn thành chứng nhận an toàn hệ thống và được Hội đồng NTNN chấp thuận).
Dự án đang được đẩy nhanh để thực hiện các công tác trên, nhưng từ cuối tháng 1/2020, xuất hiện dịch viêm phổi cấp, khiến 80 kỹ sư và chuyên gia kỹ thuật của Tổng thầu EPC và TVGS thực hiện dự án về Trung Quốc để nghỉ Tết Nguyên đán Canh Tý 2020 đã không thể trở lại Việt Nam tiếp tục làm việc như dự kiến.
Theo báo cáo của Tổng thầu EPC và TVGS, hiện Chính phủ Trung Quốc đã quy định hạn chế xuất cảnh với công dân Trung Quốc đi các nước do dịch viêm phổi cấp nCoV gây ra. Vì vậy, Tổng thầu và TVGS xin lùi lịch. “Như vậy, trong tháng 2/2020, đã không thể thực hiện công tác vận hành thử và sẽ huy động các chuyên gia vận hành Metro Thẩm Quyến để thực hiện như kế hoạch đã đề ra”, báo cáo cho biết.
Để đảm bảo tiến độ dự án, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng xem xét và có ý kiến chỉ đạo các Bộ Công an, LĐTB&XH, Ngoại giao và Y tế có hướng dẫn cụ thể về thủ tục nhập cảnh, quy trình khi nhập cảnh (cách ly, giám sát, theo dõi...) với các nhân sự quay trở lại Việt Nam.
Ngoài những khó khăn trên, trong buổi làm việc mới đây với lãnh đạo Hà Nội liên quan tới các dự án giao thông trọng điểm, nhằm chống ùn tắc giao thông trên địa bàn, lãnh đạo Bộ cho biết vướng mắc nhất hiện nay của dự án là vấn đề thanh quyết toán, nhất là việc tuân thủ kết luận liên quan của Kiểm toán Nhà nước đã làm ảnh hưởng tới tiến độ mà tới nay hai bên chưa đạt được thống nhất chung. Trong khi đó, diễn biến phức tạp của dịch sẽ làm chậm tiến độ vận hành thử và bàn giao dự án cho Hà Nội theo kế hoạch đề ra.
Trước khó khăn này, Bí thư Thành ủy Vương Đình Huệ đề nghị thành lập Tổ công tác do Thứ trưởng Bộ GTVT làm Tổ trưởng, Phó Chủ tịch UBND TP làm Tổ phó và thành viên là lãnh đạo một số bộ, ngành để xây dựng một kế hoạch, phân loại các công việc của BQL dự án, Tổng thầu, từng bộ, ngành và Hà Nội, báo cáo Chính phủ quyết định nhằm nghiệm thu, bàn giao và vận hành có điều kiện, thúc đẩy dự án đi vào hoạt động. Ông Huệ nói rằng, đây là dự án quan trọng quốc gia, cần thúc đẩy đi vào hoạt động nhằm giảm thiểu tổn thất, lãng phí; và có ý nghĩa quan trọng trong đối ngoại.
Trước đó, kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án của Kiểm toán Nhà nước cho thấy: hàng loạt sai phạm trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh tăng vốn và ký kết hợp đồng dự án.
Có nhiều “lỗ hổng” trong quá trình đầu tư khiến Bộ GTVT phải điều chỉnh vốn đầu tư dự án lên gần 10 ngàn tỷ đồng. Tính đến hết 30/6/2018, số tiền đầu tư vào dự án theo báo cáo khoảng 11.337 tỉ đồng, nhưng số kiểm toán được chỉ là 8.679 tỉ đồng, chênh 2.656 tỷ đồng.
Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông được đầu tư xây dựng bằng vốn vay ODA của Chính phủ Trung Quốc theo Hiệp định khung ký ngày 30/5/2008; thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC (loại hợp đồng xây dựng mà nhà thầu thực hiện toàn bộ các công việc từ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, cung ứng vật tư, thiết bị; đến thi công xây dựng công trình, hạng mục công trình và chạy thử bàn giao cho chủ đầu tư), Tổng thầu EPC do bên tài trợ vốn chỉ định là Công ty hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc thực hiện.
