Tuyển sinh đúng quy định
Kỳ tuyển sinh lớp 10 niên học 2023 - 2024, hàng loạt các trường công bố tuyển thẳng, cộng từ 1 - 2 điểm ưu tiên đối với những học sinh có chứng chỉ IELTS từ 4.0 đến 5.5 trở lên. Nhiều trường còn cấp học bổng, khuyến mãi học phí cho học sinh căn cứ theo mức độ điểm IELTS khác nhau. Vì vậy, thời gian qua, chứng chỉ IELTS ngày càng được nhiều phụ huynh và học sinh đầu tư, thậm chí chỉ chú tâm ôn luyện Tiếng Anh mà xao nhãng các môn học khác.
Đặc biệt, nhiều trường tuyển thẳng, cộng điểm ưu tiên cho những em có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế đã tạo sự thiếu công bằng đối với những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa khó tiếp cận với những chứng chỉ quốc tế như IELTS.
Gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) gửi công văn yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm các quy định về tuyển sinh lớp 10 THPT công lập năm học 2024 - 2025. Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT khẳng định việc sử dụng chứng chỉ IELTS xét tuyển vào lớp 10 có thể gây mất công bằng trong giáo dục. Ông Thành cũng cho biết, Quy chế tuyển sinh từ THCS vào THPT của Bộ GD&ĐT không có quy định tuyển thẳng khi thí sinh có chứng chỉ quốc tế về tiếng Anh. Mặt khác, chưa bao giờ Bộ GD&ĐT cho phép việc này. Do đó, việc dừng tuyển thẳng lớp 10 đối với học sinh có chứng chỉ quốc tế là yêu cầu phải thực hiện đúng quy định của Quy chế đã được ban hành.
Thực tế, sau Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT ban hành năm 2014, Bộ GD&ĐT nhận thấy quy định đối tượng được cộng điểm khuyến khích khi được giao cho các Sở GD&ĐT quyết định có thể sẽ tạo ra sự không công bằng trong giáo dục. Vì vậy, năm 2018, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung Thông tư 11, trong đó có khoản 3 Điều 7 quy định về đối tượng được cộng điểm khuyến khích.
Trong vài năm gần đây, Bộ GD&ĐT ghi nhận một số địa phương đã phê duyệt kế hoạch tuyển sinh có bổ sung những nội dung ngoài quy định của Bộ. Vì vậy, Bộ GD&ĐT yêu cầu các địa phương đó cần điều chỉnh ngay việc này để thực hiện việc tuyển sinh đúng theo Quy chế tuyển sinh do Bộ ban hành.
Giá trị gốc của học ngoại ngữ
Chứng chỉ IELTS vốn là khung đánh giá năng lực sử dụng tiếng Anh qua bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Nhưng thời gian qua, chứng chỉ IELTS đã trở thành một trong những thước đo đánh giá năng lực học sinh, mất đi bản chất vốn có. Sau khi Bộ GD&ĐT yêu cầu các địa phương dừng tuyển thẳng lớp 10 bằng chứng chỉ IELTS, nhiều phụ huynh, học sinh đã hoang mang, lo lắng.
Chị Nguyễn Thị Minh (Nghĩa Đô, Hà Nội) chia sẻ: “Con tôi đã dành toàn bộ sức lực ôn thi chứng chỉ IELTS từ đầu năm lớp 9, thậm chí hy sinh cả điểm môn Toán vốn là thế mạnh của con. Khi biết được thông tin dừng việc tuyển thẳng lớp 10 bằng chứng chỉ IELTS, tôi lập tức cho con ôn Tiếng Anh cơ bản như trên trường. Thời gian ôn tập quá gấp rút, chúng tôi không hy vọng cháu đạt được điểm cao”.
Còn em Lương Bích Ngọc (Thanh Xuân, Hà Nội) thì thoải mái, tự tin hơn, em chia sẻ: “Tiếng Anh là môn học sở trường của em. Ngay từ đầu năm lớp 9, điểm trung bình của em trên trường là 8 đến 9 điểm, em học thêm lớp luyện thi IELTS để tăng cơ hội xét tuyển và rèn luyện trình độ ngoại ngữ ở mức khó hơn”. Với tâm lý học để lấy kiến thức, Bích Ngọc tự tin dù đề thi Tiếng Anh cơ bản hay thi IELTS, em vẫn có thể hoàn thành trong khả năng tốt nhất của mình.
Giữa chương trình Tiếng Anh cơ bản và chương trình học luyện thi IELTS có sự khác nhau. Đối với những học sinh có gốc Tiếng Anh vững, các em sẽ dễ dàng quay lại học Tiếng Anh cơ bản theo chương trình của Bộ GD&ĐT. Nhưng trường hợp những học sinh ôn thi cấp tốc, chỉ tập trung luyện đề theo “mẹo”, theo “công thức” để đạt mức 4.0 - 5.5 IELTS, thì việc quay trở lại học Tiếng Anh cơ bản đúng là một thử thách.
Thực tế, trong thời buổi hội nhập xã hội, vốn ngoại ngữ là rất quan trọng. Học Tiếng Anh không phải chỉ vì chứng chỉ hay thỏa mãn “bệnh thành tích” của nhiều phụ huynh, học sinh mà đây chính là quyền lợi, cơ hội để mỗi học sinh mở rộng tầm hiểu biết, tiếp thu kiến thức mới. Vì vậy, dù các trường dừng tuyển thẳng vào lớp 10 bằng chứng chỉ IELTS, các phụ huynh và học sinh đã đầu tư cho chứng chỉ này cũng không nên quá tiếc nuối, hụt hẫng. Bởi ngoại ngữ dù học ở cấp độ nào cũng trở thành hành trang cho các em chinh phục con đường học vấn trong tương lai.
Báo cáo dạy và học ngoại ngữ tại Việt Nam năm 2023 được Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam và Ban Quản lý đề án Ngoại ngữ quốc gia công bố vào tháng 12 năm ngoái, nhận định độ tuổi thi IELTS của người Việt Nam ngày càng trẻ. Vào năm 2018, hơn 50% người thi IELTS có độ tuổi trên 23, 1,5% người thi IELTS thuộc độ tuổi 16 - 18. Sau 5 năm, tỷ lệ học sinh, sinh viên 16 - 22 tuổi trong tổng số người thi IELTS tăng lên 62%. Tính riêng, nhóm 16 - 18 tuổi chiếm 30%, tăng 20 lần so với năm 2018; nhóm 19 - 22 tuổi tăng hơn hai lần; còn nhóm trên 23 tuổi giảm hơn một nửa, từ gần 52 xuống 20%.
