Nhiều năm qua, phố “cà phê đường tàu” hoặc “check-in” đường ray trở thành điểm trải nghiệm nổi tiếng với nhiều du khách trong nước và quốc tế ghé thăm Hà Nội. Với cảm giác mới lạ khi ngồi uống cà phê ngay sát đường ray, nơi đoàn tàu đi qua đã hấp dẫn du khách. Tuy nhiên, sự trải nghiệm này tiềm ẩn nhiều nguy hiểm với du khách và nguy cơ gây mất trật tự, an toàn giao thông đường sắt. Trên thực tế, đã có một số thương vong xảy ra đối với người dân và du khách.
Tai nạn thương tâm khi chụp ảnh “check-in”
“Phố đường tàu” Hà Nội hay còn gọi là “xóm đường tàu”, là một đoạn đường sắt dài khoảng 2km, đi những khu phố cổ kính, nối liền các tuyến đường Lê Duẩn, Trần Phú, Cửa Đông và Phùng Hưng. Mô hình kinh doanh cà phê đường tàu xuất hiện từ khoảng năm 2017 - 2018, thời điểm này, trên địa bàn quận Hoàn Kiếm có khoảng hơn 30 quán cà phê đường tàu. Tuy nhiên, sau đó, nhiều quán liên tục mở ra. Nhiều năm qua, dãy cà phê đường tàu vẫn luôn là điểm đến thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế.
Trước khi tàu chạy để có thể chọn được vị trí ngồi đẹp, du khách phải ngồi đợi hàng tiếng đồng hồ. Khoảng 10 phút trước giờ tàu tới, các chủ quán sẽ tuýt còi liên tục, yêu cầu khách không đi lại trên đường ray và phải di chuyển đến chỗ an toàn. Khi tín hiệu báo tàu chuẩn bị chạy qua, tất cả các du khách đều háo hức, sẵn sàng thiết bị để ghi lại khoảnh khắc này.
Nhiều du khách chia sẻ, họ đến phố cà phê đường tàu không chỉ để uống cà phê, mà còn tới để trải nghiệm “cảm giác mạnh” khi đoàn tàu vụt qua đây. Bàn ghế được kê ngay sát đường ray, một số người còn chạy băng ngang đường ray ngay trước khi tàu chạy. Du khách ngồi uống cà phê khi tàu đang chạy và chỉ cách đường ray khoảng 1m. Trong khi quy định về an toàn giao thông đường sắt, hành lang bảo vệ phải có khoảng cách tối thiểu là 3m. Đối với các tuyến đường sắt đang hoạt động, mọi hoạt động ảnh hưởng đến hành lang an toàn này đều được coi là vi phạm.
Tại “phố đường tàu” cũng như các tuyến phố ở Hà Nội và các tỉnh, thành khác có đoàn tàu chạy qua, trung bình mỗi ngày có hàng chục chuyến. Với khoảng cách từ đường ray tàu đến nhà dân hai bên đường cũng rất hẹp, nên chỉ cần có phương tiện di chuyển trong khu vực này cũng khiến việc tránh nhau giữa người và phương tiện rất khó khăn. Cộng thêm thói quen dựng xe trước cửa nhà của những hộ dân ven đường sắt đã khiến đường tàu đã chật lại thêm chật hơn. Chính điều này đã gây ảnh hưởng đến sự an toàn của ngành đường sắt cũng như tính mạng của những người khi chụp ảnh “check-in” tại đây.
Còn nhớ, trưa ngày 13/7/2016 tại điểm giao cắt giữa đường dân sinh và đường sắt ở thị trấn Như Quỳnh (Văn Lâm, Hưng Yên), một nhóm thanh niên khoảng 3 - 4 người đi qua đường sắt. Hai người trong nhóm dừng lại chụp ảnh. Khi tàu đến gần, nhiều người lớn tiếng gọi nhưng hai nam thanh niên không nghe thấy vì đeo tai nghe. Hậu quả, cả hai bị tàu cán tử vong.
Khoảng 15h ngày 10/7/2022, cháu H.N.A. (SN 2006) cùng hai nữ sinh khác, đều trú tại xã Quảng Ngọc, huyện Quảng Xương (Thanh Hóa) đến khu vực Cầu Lạc (cầu đường sắt Bắc - Nam), đoạn qua xã Tế Nông chụp ảnh. Khi đang chụp ảnh trên đường sắt thì tàu hỏa lao đến, các nữ sinh đã di chuyển xuống hành lang để tránh tàu. Do quên túi xách nên cháu H.N.A. chạy quay lại đường ray lấy túi, không may bị tàu tông tử vong tại chỗ.
Ngày 18/09/2022, chụp ảnh tại phố đường tàu ở Hà Nội, một nữ du khách nước ngoài “vượt rào” tại khu vực cà phê “phố đường tàu” rồi xảy ra tai nạn va chạm với đoàn tàu khách Lào Cai - Hà Nội. Cú va chạm khiến du khách bị văng vào tường, bị thương tích.
Ngày 18/6/2024, trên mạng xã hội facebook xuất hiện đoạn video ngắn ghi lại hình ảnh một cô gái chạy ra giữa đường ray tàu hỏa để tạo dáng chụp ảnh “check-in” khi đoàn tàu đang lao đến ở khoảng cách gần mặc cho tiếng còi cảnh báo của tàu. Hành động nguy hiểm và thiếu ý thức của nữ du khách đã khiến nhiều người chứng kiến vô cùng hoảng hốt. Nhận thức được sự nguy hiểm, một người đàn ông đứng gần đó đã vội vàng lao đến, dũng cảm kéo cô gái về phía vỉa hè trước khi đoàn tàu hỏa đi qua. May mắn thay không xảy tai nạn đáng tiếc nhưng hành động liều lĩnh của cô gái trẻ vẫn khiến nhiều người hú vía và không khỏi phẫn nộ.
 |
Hình ảnh một cô gái lao ra giữa đường tàu tạo dáng khi đoàn tàu hỏa đang đến gần. (Ảnh cắt từ video clip) |
Đoạn video được quay tại phố cà phê đường tàu đoạn qua phố Phùng Hưng (phường Hàng Bông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) vào sáng 17/6. Qua kiểm tra xác minh, UBND phường Hàng Bông đã xử phạt 7,5 triệu đồng đối với ông P.N.H. (địa chỉ thường trú tại số 5 phố Trần Phú, phường Hàng Bông) về hành vi kinh doanh cà phê không có đăng ký kinh doanh. Cô gái xuất hiện trong video là khách hàng của quán ông P. và ông P. cũng là người kéo cô gái này ra khỏi khu vực đường ray.
Sự việc này đã dấy lên hồi chuông cảnh báo về vấn nạn “sống ảo” bất chấp nguy hiểm, đặc biệt là tại những khu vực có nguy cơ cao như đường ray tàu hỏa.
Cần cấm quyết liệt và xử phạt nghiêm minh
Trước tình trạng mất an toàn trật tự giao thông đường sắt và đô thị, tháng 8/2022, ngành đường sắt đã đề nghị UBND TP Hà Nội phối hợp xử lý tình trạng du khách quay phim, chụp ảnh vi phạm hành lang an toàn đường sắt; người dân bán hàng cà phê, giải khát và các mặt hàng khác tại phố cà phê đường tàu (đoạn thuộc địa phận quận Hoàn Kiếm và quận Ba Đình). Tháng 9/2022, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã phối hợp với lực lượng chức năng lập hàng rào chắn, chốt chặn không cho du khách ra vào phố “cà phê đường tàu”, xử lý dứt điểm tình trạng chụp ảnh, buôn bán cà phê tại đây. Tháng 11/2022, một quán cà phê trên trên phố Điện Biên Phủ (phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm) đã bị xử phạt do để cầu thủ Dortmund ngồi trên đường tàu uống cà phê.
Vào tháng 4/2023, Sở Du lịch Hà Nội từng có công văn yêu cầu các doanh nghiệp du lịch không tổ chức tour đưa khách đến khu vực cà phê đường tàu để bảo đảm an ninh, tránh gây áp lực cho lực lượng bảo vệ hành lang an toàn đường sắt.
Tuy đã có những trường hợp bị xử phạt, mặc dù đã có biển cấm không cho người đi bộ ra vào, nhưng vẫn có rất nhiều du khách bất chấp nguy hiểm đi lại, chụp ảnh trên hành lang đường sắt. Điều đáng nói, bất chấp lệnh cấm và các cảnh báo nguy hiểm, nhiều quán cà phê vẫn liên tiếp “mọc” lên dọc đường Trần Phú - Điện Biên Phủ, thu hút lượng lớn du khách, bất chấp lệnh cấm, gây mất trật tự, mất an toàn giao thông và tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn.
Và mới đây, đầu tháng 3/2025, Sở Du lịch Hà Nội ban hành Văn bản 221/SDL-QLLH yêu cầu các đơn vị kinh doanh dịch vụ lữ hành, vận chuyển khách du lịch tại Thủ đô không được đưa khách tới khu vực “cà phê đường tàu”. Sở Du lịch yêu cầu các doanh nghiệp nghiêm túc triển khai thực hiện nhằm bảo đảm về trật tự, an toàn giao thông đường sắt, trật tự đô thị.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đơn vị lữ hành, vận chuyển du khách cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức đến nhân viên trong đơn vị về nguy cơ tai nạn giao thông có thể xảy ra khi khách du lịch đến khu vực hoạt động kinh doanh “cà phê đường tàu” trên 3 phường Cửa Nam, Hàng Bông và Cửa Đông; Không giới thiệu, tổ chức các tour đưa khách đến khu vực hoạt động kinh doanh này. Chủ động phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng có liên quan nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm liên quan theo quy định. Việc cấm tổ chức tour đến khu vực này là một biện pháp nhằm bảo vệ an toàn cho du khách, đồng thời thể hiện quyết tâm của chính quyền trong việc lập lại trật tự, an toàn hành lang đường sắt.
Nhiều người cũng cho rằng, các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức cho người dân về an toàn giao thông. Mỗi cá nhân, mỗi du khách cần tự ý thức được giá trị của bản thân và bảo vệ chính mình bằng cách tuân thủ luật lệ giao thông.
