TAND Thành phố Long Xuyên (tỉnh An Giang) mới mở phiên tòa sơ thẩm vụ “Cướp tài sản”, một vụ án cực kỳ "lãng xẹt" và đáng tiếc đối với các bị cáo Trần Văn Vẹn và Trần Văn Dũng. Vẹn và Dũng không chỉ là con chú con bác mà họ còn là đôi bạn vong niên thân thiết, có cùng sở thích ham chơi, ham nhậu.
 |
| Hai bị cáo tại tòa |
Trong phần kiểm tra căn cước các bị cáo, nhiều người không nén được tiếng thở dài ái ngại khi nghe Trần Văn Vẹn khai: 26 tuổi nhưng không biết chữ, không nghề nghiệp, không vợ con. Cái “có” duy nhất là một tiền sự về tội “Sử dụng trái phép chất ma túy”, bị UBND TP.Long Xuyên áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc trong thời gian 2 năm. Vẹn mới rời trường cai nghiện vào tháng 10/2012, chưa được xóa tiền sự thì Vẹn lại vướng vào tội Cướp tài sản.
Nhân thân, lai lịch của Trần Văn Dũng (SN 1996) không nghề nghiệp, cũng không trình độ chuyên môn. Hàng ngày Dũng và Vẹn thường rủ nhau đi làm mướn, ai thuê gì làm nấy. Nhưng số tiền công họ kiếm được không đủ gầy sòng nhậu, vì làm thì ít mà ăn nhậu thì nhiều.
Chiều 1/3/2013, sau một ngày làm thuê, Vẹn và Dũng cùng một bạn nhậu tên là Hiệp dùng toàn bộ số tiền công kiếm được "chung" lại để “nướng” vào quán nhậu. Đến khoảng 22h hôm đó, tàn cuộc nhậu, mặc dù cả ba người đã “liêng biêng” nhưng cảm thấy vẫn muốn uống tiếp, trong khi tiền trong túi thì đã "sạch bách", Vẹn rủ Dũng và Hiệp đi ra đường “xin đểu”.
Vẹn bày cho Dũng, Hiệp cách tìm những người qua lại để "xin" ít tiền mua rượu uống tiếp. Khi Dũng còn ngần ngại thì được Vẹn trấn an rằng trong bối cảnh đường vắng đêm khuya, “con mồi” sẽ lo sợ cho sự an nguy của bản thân mà nhanh chóng “xì” tiền ra, đồng thời sẽ chẳng ai biết đường mà tìm ra kẻ trấn lột.
Nghe "bùi tai", Dũng và Hiệp đồng ý cùng Vẹn đến khu vực ngã ba đường Nguyễn Hoàn - Tỉnh lộ 943 để đón lõng người qua đường. Đi bộ một quãng thì chúng phát hiện ra ông Trần Ngọc Nghị (42 tuổi) ngồi một mình trước quán cà phê “Cây Bàng”, lúc này đã đóng cửa. Vẹn kêu Dũng và Hiệp đến xin tiền, nhưng ông Nghị không cho và bỏ đi.
Tức giận, Vẹn, Dũng rượt theo rồi dùng tay đánh, đấm và buộc ông Nghị phải đưa tiền cho mình. Trong lúc hai gã say rượu đàng đánh hội đồng ông Nghị, thì bị lực lượng đặc nhiệm Công an TP.Long Xuyên tuần tra phát hiện bắt giữ, lập biên bản phạm tội quả tang. Cả Vẹn và Dũng bị bắt tạm giam từ hôm đó.
Tại phiên tòa sơ thẩm công khai của TAND TP.Long Xuyên, các bị cáo đã thành khẩn nhận tội, tỏ ra ân hận và tha thiết xin được giảm nhẹ hình phạt. Các bị cáo trình bày trong sự ăn năn cho rằng chỉ vì rượu làm mất kiểm soát lý trí nên mới có hành động ngông cuồng.
Hội đồng xét xử nhận định: Hành vi của các bị cáo đã phạm và tội “Cướp tài sản” là rất nghiêm trọng. Các bị cáo đã thực hiện hành vi phạm tội bằng thủ đoạn lợi dụng đêm khuya, đường vắng, có sự chênh lệch về lực lượng để dùng vũ lực trấn áp tinh thần, chiếm đoạt tài sản của người đi đường. Hành vi này là trái pháp luật, đã xâm hai đến quyền nhân thân và quyền về tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ, đã hoang mang dư luận. Vì vậy cần xử phạt nghiêm minh để giáo dục, cải tạo bị cáo trở thành công dân biết tôn trọng pháp luật, đồng thời răn đe phòng ngừa chung.
Trong vụ án này, Vẹn và Dũng đều tham gia với vai trò và tính chất mức độ như nhau. Tuy nhiên, xét về nhân thân Vẹn là người trưởng thành, đang có tiền sự về tội sử dụng ma túy, chưa xóa tiền sự đã phạm tội nên không được coi là có nhân thân tốt. Trong khi bị cáo Dũng là người chưa thành niên nên nhận thức còn hạn chế, lại mới phạm tội lần đầu. Sau khi cân nhắc, Hội đồng xét xử đã tuyên phạt Trần Văn Vẹn mức án 4 năm 3 tháng tù giam; Trần Văn Dũng 3 năm tù giam cùng về tội “Cướp tài sản”.
Sau phiên tòa hôm đó, trong dư luận còn có nhiều ý kiến thắc mắc, cho rằng việc truy tố, xét xử của cơ quan tố tụng quá nặng vì họ cho rằng đó chỉ là hành vi mà các bị cáo dùng vũ lực đánh đập, chưa gây ra hậu quả thương tích gì cho bị hại, hơn nữa các bị cáo cũng chưa cướp được một đồng nào, nên sự việc chưa nghiêm trọng.
Để giúp mọi người hiểu rõ các quy định của pháp luật, từ đó nâng cao ý thức tuân thủ chấp hành pháp luật, Thẩm phán Hoàng Ngọc Linh (TAND Thành phố Long Xuyên, là Chủ tòa phiên tòa) phân tích:
Khoản 1 Điều 133 BLHS quy định hành vi “Cướp tài sản” như sau: Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản...
Hành vi dùng vũ lực có thể là hành vi dùng chân tay đám đá, bóp cổ, tác động ngoại lực; hoặc dùng hung khí, vũ khí như gậy gộc, dao, kéo, súng... sẽ diễn ra ngay tức khắc, khiến đối phương tê liệt ý chí chống cự, nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc buộc đối phương phải giao nộp tài sản. Bên cạnh đó, một số hành vi dùng thủ đoạn khác khiến nạn nhân tê liệt ý chí như cho uống rượu say, uống thuốc mê, thôi miên... nhằm chiếm đoạt tài sản cũng cấu thành tội “Cướp tài sản”.
Trong Bộ luật Hình sự, một số tội xâm phạm về sở hữu như trộm cắp, lạm dụng, lừa đảo có quy định giá trị tài sản chiếm đoạt phải từ 2 triệu đồng trở lên (hoặc nếu dưới 2 triệu thì phải có các yếu tố định khung như có tiền án về tội này nhưng chưa xóa án tích, đã bị xử phạt hành chính về hành vi này...) thì hành vi đó mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, đối với tội “Cướp tài sản” lại không quy định khung giá trị tài sản bị chiếm đoạt, mà chỉ quy định người nào có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác nhằm uy hiếp tinh thần đối phương, làm cho đối phương tê liệt ý chí phản kháng, chống cự nhằm chiếm đoạt tài sản thì hành vi đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tội “Cướp tài sản” có cấu thành hình thức, nên không bắt buộc yếu tố phải xảy ra hậu quả, đã chiếm đoạt được tài sản. Đơn cử như trong vụ án trên, các bị cáo không cướp được tài sản hoặc giả sử chỉ chiếm đoạt phải món đồ không có giá trị (như cướp tiền giả, vàng giả...) thì cũng vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Và việc kết án như vậy là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Vụ án này thêm một hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai vì thiếu hiểu biết hoặc cố tình coi thường pháp luật mà phạm tội một cách đáng tiếc, để rồi phải trả giá thích đáng.
Duy Bình
