Đưa vào sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư từ năm 2020

Bảo đảm an ninh, an toàn thông tin

Theo Bộ Công an, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có vai trò rất quan trọng, tập hợp thông tin cơ bản nhất của công dân Việt Nam được chuẩn hóa, số hóa, quản lý và lưu trữ bằng hạ tầng thông tin với việc mỗi một người sẽ được cấp một mã số định danh thay thế cho các giấy hành liên quan tới thân nhân.  Qua đó, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, xóa bỏ tình trạng công dân phải sử dụng nhiều loại giấy tờ. Đồng thời góp phần đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến tại các bộ ngành, địa phương và tiến tới xây dựng Chính phủ điện tử ở Việt Nam.

Tại hội nghị triển khai Chỉ thị số 07 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư ngày 14/11 vừa qua, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định: “Mỗi người phải có một số định danh cá nhân từ khi sinh ra; đến tuổi quy định phải được cấp Căn cước công dân. Đồng thời với cấp mới Căn cước công dân, sẽ tiến tới cấp đổi CMND thành Căn cước công dân để phù hợp với số định danh cá nhân. 12 số trên thẻ Căn cước công dân chính là số định danh của mỗi con người.Trên cơ sở có số định danh cá nhân, Căn cước công dân, xây dựng hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để quản lý hộ khẩu, hộ tịch và làm cơ sở dùng chung cho tất cả các bộ ngành, địa phương trong giải quyết việc của người dân theo hướng đơn giản hoá, thuận tiện”.

Thứ trưởng Bộ Công an cũng cho biết,sau một thời gian triển khai thí điểm, dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ, nhất là hoàn thiện khung pháp lý cho việc triển khai dự án; xây dựng hạ tầng Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; kết nối Trung tâm Căn cước công dân quốc gia và Trung tâm Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.Đã cấp gần 8 triệu số định danh cho công dân trên 16 địa phương thí điểm cấp thẻ căn cước công dân; 700.000 số định danh cho trẻ em mới sinh. Bên cạnh đó, Bộ Công an đã triển khai thu thập thông tin dân cư ở Phủ Lý (Hà Nam), tỉnh Hoà Bình, triển khai phần mềm quản lý dân cư ở Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế, xây dựng quản lý dân cư ở TP Hải Phòng và chuẩn bị nhiều công việc khác nhằm triển khai dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Tuy nhiên, việc thí điểm còn nhiều tồn tại như tình trạng người dân di cư tự do, thiếu sự quản lý trên nhiều phương diện; tra cứu các thông tin về dân cư còn chậm, gây phiền hà cho tổ chức, công dân; phương pháp quản lý dân cư hiện nay còn lạc hậu, cơ bản là thủ công…Chính vì vậy, việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thống nhất trên toàn quốc ngày càng quan trọng vì đây là cơ sở dữ liệu nền tảng, tập hợp thông tin cơ bản nhất của tất cả công dân Việt Nam. 

Thời gian tới, Bộ Công an yêu cầu các đơn vị nghiêm túc tổ chức hội nghị triển khai, đào tạo tập huấn nghiệp vụ, giao giám đốc công an tỉnh trực tiếp chịu trách nhiệm về thu thập thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu… nhằm nhanh chóng hoàn thiện dự án quan trọng này.“Tuy nhiên, tuyệt đối không vì áp lực thực hiện dự án mà tăng biên chế”, tướng Vương nhấn mạnh.

Theo quy định,chậm nhất vào ngày 1/1/2020 phải hoàn thiện, đưa vào sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Để dự án được triển khai hiệu quả, đúng tiến độ, Thứ trưởng Lê Quý Vương yêu cầu Tổng cục Cảnh sát khẩn trương triển khai dự án một cách nghiêm túc, đúng tiến độ, đảm bảo nguồn nhân lực, kinh phí phục vụ việc triển khai dự án. Tổng cục An ninh, Tổng cục Hậu cần-Kỹ thuật, Cục An ninh mạng phối hợp với Tổng cục Cảnh sát tổ chức kiểm tra an ninh, an toàn thiết bị dự án; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu trong quá trình xây dựng, vận hành và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư...

Trở ngại lớn nhất là kinh phí

Theo lãnh đạo Bộ Công an, xây dựng cơ sở dữ liệu về dân cư là dự án quy mô lớn, tính chất phức tạp, phạm vi triển khai rộng khắp từ Trung ương tới xã, phường, thị trấn khu dân cư với nguồn vốn đầu tư rất lớn nhưng ngân sách còn nhiều hạn chế, khó khăn. Trong khi đó, kinh phí để thực hiện dự án là khoảng 3.000 tỉ đồng.Thực tế, một số địa phương được thí điểm (Huế, Hòa Bình) đã ứng tiền trước để thu thập thông tin nhưng không có tiền scan bản giấy để đưa vào cơ sở dữ liệu nên phải dừng lại.

Trung tướng Trần Văn Vệ, quyền Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát cho hay:“Bộ Công an giao cho đơn vị xây dựng dự án cơ sở dữ liệu về dân cư từ năm 2010, đến năm 2012 đã xong nhưng vấn đề khó khăn lớn nhất để triển khai là kinh phí. Ban đầu các ban, ngành tính đến phương án triển khai theo hình thức BT, BOT nhưng cuối cùng Thủ tướng Chính phủ quyết định đây là dự án đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước. Cơ sở dữ liệu là tài sản nhà nước, giao cho Bộ Công an quản lý, dùng chung cho tất cả bộ, ngành”.

Hiện,Chính phủ đã đồng ý để Bộ Kế hoạch – Đầu tư và Bộ Tài chính cân đối, bố trí trước 230 tỷ đồng cho Bộ Công an tổ chức tập huấn, in ấn tài liệu và hỗ trợ công an địa phương thu thập thông tin.

Mặt khác, Trung tướng Trần Văn Vệ nhìn nhận:“Bước đầu triển khai thu thập cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong thực tế chắc chắn sẽ gặp những trường hợp như chênh lệch thông tin về ngày tháng năm sinh giữa sổ hộ khẩu với chứng minh nhân dân, hay ở một số nơi vùng sâu, vùng xa người dân chỉ nhớ tháng sinh âm lịch, không nhớ ngày sinh và cũng không làm giấy khai sinh, lấy tên đệm tùy tiện, không đúng…”.

Bộ Công an đề nghị các bộ, ban, ngành tiếp tục quan tâm, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an trong triển khai dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nhiệm vụ được phân công trong Luật Căn cước công dân, các văn bản hướng dẫn thi hành và Chỉ thị số 07 của Thủ tướng Chính phủ. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các cấp tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Luật Căn cước công dân, các văn bản hướng dẫn thi hành và nội dung cơ bản của Chỉ thị số 07 của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, các cơ quan thông tấn, báo chí cần tăng cường thời lượng các buổi tuyên truyền pháp luật về cư trú, về vị trí, tầm quan trọng của cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thu thập thông tin, xây dựng, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư…