Đưa pháp luật vào đời sống một cách sinh động, gần gũi, thực chất hơn

Trung tướng Phạm Công Nguyên, Cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an: Mong Chương trình vinh danh Gương sáng Pháp luật lan tỏa sâu rộng trong xã hội

Tôi rất vui vì năm nay Lãnh đạo Bộ Tư pháp đã đưa Chương trình vinh danh Gương sáng Pháp luật (GSPL) vào khuôn khổ Ngày Pháp luật Việt Nam. Việc này mang ý nghĩa lớn, góp phần nâng tầm giá trị của Chương trình. Tôi mong rằng trong tương lai, Chương trình này không chỉ là một sự kiện riêng của Báo mà sẽ trở thành hoạt động chính thức của Bộ Tư pháp, thậm chí là của Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương, trở thành hoạt động mang tính biểu tượng, lan tỏa sâu rộng trong xã hội và ngày càng có ý nghĩa hơn.

Tôi đồng ý với đề xuất hai năm tổ chức một lần để có thời gian lan tỏa, bình chọn, đánh giá kỹ lưỡng, giúp Chương trình có chiều sâu và giữ được giá trị danh hiệu. Làm đều hàng năm dễ khiến số lượng tăng nhưng ý nghĩa giảm. 

LS.TS Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam: Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân

Nhiều năm qua, Liên đoàn Luật sư Việt Nam luôn tích cực hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam theo lời kêu gọi của Bộ Tư pháp và các cơ quan có thẩm quyền. Chúng tôi đã ban hành văn bản gửi tới tất cả các Đoàn luật sư và đội ngũ luật sư trong cả nước, yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền về ý nghĩa, vai trò của Ngày Pháp luật Việt Nam, qua đó nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của người dân và cộng đồng.

Thực hiện hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động chuyên môn như tổ chức hội thảo, hội nghị và các chương trình truyền thông pháp luật khác, nhằm tăng cường ý nghĩa của Ngày Pháp luật Việt Nam trong đời sống xã hội.

Tôi cho rằng Ngày Pháp luật Việt Nam là một ngày có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Với vai trò là lực lượng tham gia thực thi pháp luật, chúng tôi luôn xác định mỗi luật sư phải gương mẫu trong việc tuân thủ và chấp hành pháp luật, qua đó lan tỏa nhận thức pháp lý đúng đắn tới cộng đồng.

Ông Tống văn Thanh, Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản (Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương): Đưa Chương trình Gương sáng Pháp luật trở thành một thương hiệu uy tín của ngành Tư pháp

Về công tác tổ chức, năm nay Bộ Tư pháp đã đặc biệt chỉ đạo và nâng tầm sự kiện này lên cấp Bộ. Tôi cho rằng đây là một hướng đi rất đúng, bắt kịp xu thế chung. Việc tổ chức bình chọn và tôn vinh GSPL năm nay diễn ra trong bối cảnh Đảng ta ban hành Nghị quyết số 66 với tinh thần đổi mới pháp luật, càng cho thấy việc tôn vinh và lan tỏa các tấm gương này mang ý nghĩa rất lớn, thu hút sự quan tâm của xã hội. Trong Đề án và Quyết định của Bộ Tư pháp, tôi thấy rõ Chương trình hướng tới hai nhóm đối tượng: Nhóm thứ nhất là những cá nhân, tập thể tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật; Nhóm thứ hai là những gương sáng trong thực thi pháp luật.

Việc tổ chức tôn vinh định kỳ hai năm một lần là bước đầu rất đáng khích lệ, và năm nay khi được nâng lên tầm sự kiện cấp Bộ, tôi cho rằng điều đó hoàn toàn đúng đắn và cần thiết. Tuy nhiên, tôi nghĩ sự kiện này cần được làm tốt hơn ở một số phương diện. Trước hết là về công tác tuyên truyền, cổ vũ. Đây chính là hoạt động có sức lan tỏa, truyền cảm hứng, khơi dậy khí thế, tinh thần thượng tôn pháp luật và tạo nên những tác động tích cực trong xã hội. Do đó, tôi đề nghị Bộ Tư pháp cần nâng tầm sự kiện này trở thành hoạt động điển hình trong công tác tôn vinh GSPL toàn xã hội, đồng thời thay đổi phương thức tổ chức để đạt hiệu ứng cao hơn.

Trước hết, tôi đánh giá cao việc Ban Tổ chức giao Báo Pháp luật Việt Nam thực hiện Chương trình. Năm nay là lần thứ ba, Báo đã tổ chức rất công phu, kỹ lưỡng, bài bản, tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý trong việc triển khai sự kiện. Sau ba lần thực hiện, dù công tác bình chọn Gương sáng là rất khó khăn, nhưng không xảy ra khủng hoảng, gián đoạn hay điều tiếng gì - đó là một thành công rất đáng ghi nhận trong bối cảnh hiện nay.

Về tần suất tổ chức, tôi cho rằng, thay vì hai năm một lần, chúng ta nên tổ chức thường niên, biến đây thành một sự kiện lớn của ngành và của đất nước. Việc tổ chức hàng năm hoàn toàn khả thi nếu phương pháp và cách làm được đổi mới, bài bản và có quy chế chặt chẽ. Nếu Bộ Tư pháp chính thức nâng sự kiện này lên thành chương trình cấp Bộ, mang tính toàn quốc thì “GSPL” sẽ trở thành biểu tượng của tinh thần thượng tôn pháp luật - điều rất quan trọng trong công tác hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực, tháo gỡ điểm nghẽn để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Vì vậy, theo tôi, nội dung này rất cốt lõi và cần được triển khai mạnh mẽ, định kỳ hằng năm.

Mỗi năm nên tổ chức một lần, nhưng không phải chỉ do một cơ quan thực hiện, mà toàn ngành Tư pháp cần tham gia. Bộ Tư pháp nên triển khai xuống hệ thống cơ quan Tư pháp các cấp, giao cho 34 tỉnh, thành phố - 34 Sở Tư pháp làm thường trực tổ chức ở cấp địa phương, lựa chọn và giới thiệu các Gương sáng tiêu biểu gửi về Trung ương. Bộ sẽ thành lập Hội đồng bình chọn, có các cơ quan sơ cấp để thẩm định, đề xuất danh sách, đồng thời theo dõi, đánh giá. Mỗi địa phương cần có một đầu mối thường trực; còn các Bộ, ngành Trung ương có thể được giao tiêu chí cụ thể để lựa chọn Gương sáng thuộc lĩnh vực mình quản lý. Làm như vậy sẽ tạo thành quy chế thống nhất toàn quốc. Khi có sự chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ, chúng ta sẽ có được những tấm gương thực sự lay động, tiêu biểu, được bảo đảm từ cơ sở.

Nói như vậy không có nghĩa là Báo Pháp luật làm chưa tốt - ngược lại, Báo đang làm rất tốt. Chính các bài viết của Báo đã giúp sàng lọc, thẩm định, lựa chọn được những nhân vật tiêu biểu, khách quan và có giá trị xã hội. Tuy nhiên, tôi cho rằng cần mở rộng quy mô Chương trình, phát huy vai trò của Báo Pháp luật Việt Nam nhưng đồng thời lan tỏa mạnh mẽ hơn trên phạm vi toàn ngành.

Do đó, tôi đề nghị cần điều chỉnh Quyết định số 314 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp - văn bản hiện là căn cứ triển khai Chương trình. Theo đó, cần xác định rõ tính chất thường niên của hoạt động, gắn với Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), để từ đó việc bình chọn và tôn vinh được tổ chức thống nhất, bài bản, có cơ sở pháp lý và tính bền vững. Tôi tin rằng nếu Bộ triển khai đúng hướng, Chương trình sẽ thu hút được sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và dư luận Nhân dân.

Về phạm vi đối tượng bình chọn, tôi thấy hiện Quy chế mới chỉ áp dụng cho công dân Việt Nam đang sinh sống trong nước. Theo tôi, nếu có người Việt Nam ở nước ngoài hoặc người nước ngoài đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam có hành động tiêu biểu, lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật thì ta nên sửa quy định để mở rộng đối tượng tôn vinh. Việc này không chỉ khích lệ tinh thần công dân, mà còn có giá trị đối ngoại rất lớn, thể hiện hình ảnh một Việt Nam hội nhập, tôn trọng pháp luật và khuyến khích gương mẫu từ mọi thành phần trong xã hội.

Về bình chọn Gương sáng, tôi thống nhất cao phải chọn người thật sự tiêu biểu, có sức lay động, có tầm ảnh hưởng xã hội. Việc lựa chọn cần đặt chất lượng, tầm ảnh hưởng và giá trị nhân văn lên hàng đầu.

Tôi mong Ban Tổ chức chú trọng mở rộng các buổi gặp mặt, diễn đàn, chương trình giao lưu… Phải đẩy mạnh truyền thông để lan tỏa, nếu không sẽ “áo gấm đi đêm”. Chỉ khi được truyền thông tốt, Chương trình “GSPL” mới thực sự lan tỏa mạnh mẽ, trở thành một thương hiệu uy tín, bền vững và có tầm ảnh hưởng quốc gia của ngành Tư pháp.

Ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Thanh tra Chính phủ): Ngày Pháp luật cần được duy trì như một công việc thường xuyên, liên tục trong cả năm

Để Ngày Pháp luật Việt Nam thực sự đi vào cuộc sống và có ý nghĩa thiết thực, tôi cho rằng chúng ta không nên chỉ dừng lại ở các hoạt động tuyên truyền chung chung. Thay vào đó, mỗi năm cần xác định một chủ đề cụ thể, gắn liền với thực tiễn hoạt động của từng ngành, từng lĩnh vực.

Riêng với ngành Thanh tra năm nay, chúng tôi đề xuất chọn chủ đề là “Đưa pháp luật thanh tra vào cuộc sống”. Chủ đề này được lựa chọn xuất phát từ bối cảnh thực tiễn là Luật Thanh tra (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua. Đây không chỉ là một khẩu hiệu mà là một định hướng hành động cụ thể. Để một đạo luật thực sự phát huy hiệu lực, cần có một quá trình triển khai đồng bộ, từ việc ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết như nghị định, thông tư, đến công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng và tổ chức thi hành một cách bài bản. Mục tiêu là để mọi đối tượng, từ chính cán bộ trong ngành, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, cho đến người dân và doanh nghiệp, đều hiểu rõ và tuân thủ đúng các quy định mới.

Hoạt động trọng tâm của chúng tôi là tổ chức một buổi tọa đàm, nơi không chỉ để phổ biến luật mà còn là một diễn đàn mở để thu thập những ý kiến đóng góp, những "cao kiến" từ thực tiễn. Qua đó, chúng tôi hy vọng sẽ tìm ra những giải pháp tối ưu để hoàn thiện cả về chính sách và phương thức tổ chức thực hiện, đảm bảo Luật Thanh tra mới thực sự đi vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất.

Bên cạnh đó, các hoạt động hưởng ứng cần được tổ chức dưới nhiều hình thức đa dạng như tọa đàm, diễn đàn pháp lý - khoa học, nơi các nhà quản lý, nhà khoa học và những người làm công tác thực tiễn có thể cùng nhau trao đổi, thảo luận. Trọng tâm của các hoạt động này nên hướng vào việc giải quyết những vấn đề cụ thể, thay vì các chủ đề chung chung, vĩ mô. Pháp luật phải thực sự đi vào đời sống, giải quyết được những vướng mắc của người dân và doanh nghiệp.

Tinh thần của Ngày Pháp luật cần được duy trì như một công việc thường xuyên, liên tục trong cả năm. Ngày 9/11 sẽ là dịp cao điểm để chúng ta nhìn lại, tổng kết và tôn vinh. Đây là cơ hội để động viên, chia sẻ những khó khăn, vất vả và đặc biệt là để tôn vinh những tập thể, cá nhân, những tấm gương thầm lặng đã có nhiều đóng góp cho công tác xây dựng, tuyên truyền và thi hành pháp luật. Đó có thể là những người xây dựng chính sách, những người làm công tác tuyên truyền, và cả những người cần mẫn rà soát, hệ thống hóa văn bản để phát hiện những điểm bất cập, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Khi được tổ chức một cách thực chất và có chiều sâu, Ngày Pháp luật sẽ không chỉ là một ngày lễ mang tính hình thức, mà sẽ thực sự trở thành động lực thúc đẩy việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội và góp phần xây dựng một Nhà nước pháp quyền vững mạnh.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng: Cần đổi mới mạnh mẽ nội dung và cách thức tuyên truyền

Ngày Pháp luật Việt Nam không chỉ mang tính biểu tượng, mà đã trở thành dịp nhắc nhớ mỗi cơ quan, tổ chức và công dân về trách nhiệm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật. Đây là sự khẳng định rõ ràng rằng pháp luật là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, là công cụ bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đồng thời duy trì trật tự, kỷ cương xã hội và thúc đẩy phát triển bền vững. Việc tổ chức Ngày Pháp luật hàng năm góp phần lan tỏa văn hóa pháp lý, nâng cao ý thức tự giác tuân thủ pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống một cách sinh động, gần gũi, thực chất hơn, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, để Ngày Pháp luật không chỉ dừng lại ở các hoạt động mang tính hình thức, khẩu hiệu, cần có những giải pháp cụ thể, thiết thực hơn. Thứ nhất, cần đổi mới mạnh mẽ nội dung và cách thức tuyên truyền, chuyển từ “phổ biến pháp luật một chiều” sang đối thoại, giải đáp, gắn với các tình huống pháp lý người dân thường gặp, đặc biệt trong các lĩnh vực đất đai, môi trường, dân sự, lao động, an sinh xã hội. Mỗi đối tượng tuyên truyền cần gắn với một cách thức tuyên truyền sinh động, cụ thể, tránh tình trạng "dập khuôn" hoặc quá hàn lâm khiến cho người dân khó hiểu, khó tiếp thu, khó nắm bắt.

Thứ hai, cần đẩy mạnh việc số hóa tài liệu pháp luật, ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội, nền tảng số để pháp luật đến được với người dân nhanh hơn, dễ hiểu hơn, thuận tiện hơn. Thứ ba, mỗi cơ quan, địa phương cần tổ chức Ngày Pháp luật theo hướng gắn với nhiệm vụ chuyên môn, với các vụ việc, mô hình thực tiễn đang diễn ra ở cơ sở, có đánh giá hiệu quả cụ thể thay vì chỉ báo cáo hình thức.

Thứ tư, phát huy vai trò của đội ngũ báo cáo viên pháp luật, luật sư, đại biểu dân cử, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong việc truyền tải pháp luật một cách dễ hiểu, dễ nhớ, đi vào thực tiễn đời sống người dân. Ngoài ra, việc bố trí phần kinh phí tương xứng cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cũng là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng công việc này.

Làm tốt những điều này sẽ giúp Ngày Pháp luật thực sự trở thành ngày hội của toàn dân trong việc sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, góp phần xây dựng xã hội kỷ cương, công bằng và văn minh.

Ông Lê Vệ Quốc, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) : Góp phần động viên, khích lệ các lực lượng trực tiếp triển khai các chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước

Tôi nhận thấy công tác bình chọn GSPL do Báo Pháp luật Việt Nam chủ trì thực hiện trong suốt thời gian qua, dù ở cấp độ nào, đều được tổ chức rất tốt, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, được truyền thông và xã hội ghi nhận, đánh giá cao. Vấn đề đặt ra là xác định tầm cấp và chu kỳ tổ chức cho phù hợp.

Quan điểm của tôi là trước mắt, chúng ta cứ triển khai Chương trình GSPL năm 2025 như kế hoạch. Sau đó, căn cứ vào kết quả tổng kết, đánh giá, chúng ta sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định chu kỳ tổ chức, một năm một lần hay hai năm một lần, dựa trên nguồn lực, điều kiện thực tế, mục tiêu và ý nghĩa của Chương trình.

Về công tác tổ chức năm nay, các nội dung cụ thể đã được đưa vào chương trình tổng thể của Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Điều quan trọng nhất chính là công tác bình chọn. Bình chọn GSPL là quá trình tìm kiếm những con người tiêu biểu trong đời sống pháp luật ở từng giai đoạn nhất định, phản ánh sự vận động của đời sống kinh tế - xã hội, gắn với các chủ trương, nghị quyết lớn của Đảng và Nhà nước. Trong bối cảnh hiện nay, chúng ta có nhiều nghị quyết trụ cột và nhiệm vụ quan trọng là đưa các nghị quyết vào cuộc sống, từ khâu thể chế hóa nội dung nghị quyết đến tổ chức thực hiện trong thực tiễn. Chúng ta cần nhận diện và tìm ra được những nhân tố tiêu biểu trong quá trình đó. 

Bên cạnh đó, cuộc cải cách tinh gọn bộ máy chính quyền hai cấp đang được triển khai sâu rộng; vì vậy, chúng ta cần xem xét những lực lượng, cá nhân, thành phần nào đang đóng vai trò nòng cốt trong quá trình này. Chính họ là những GSPL tiêu biểu, bởi họ tham mưu, hoạch định và thực hiện những vấn đề cốt lõi, nền tảng về tổ chức và vận hành bộ máy nhà nước. Đây chính là thời điểm cần tôn vinh họ, và việc vinh danh sẽ càng tăng thêm ý nghĩa khi góp phần động viên, khích lệ các lực lượng trực tiếp triển khai các chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước.

Ông Đoàn Trọng Hùng, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Cao Bằng: Đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, công dân số trong lĩnh vực tư pháp

Ngày 9/11 hằng năm - Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là dịp để toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân cả nước tôn vinh Hiến pháp, pháp luật; khẳng định vị trí, vai trò của pháp luật trong quản lý nhà nước, quản trị xã hội và trong đời sống của mỗi công dân. Đây cũng là dịp để mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân tự soi lại quá trình thực hiện pháp luật, từ đó nâng cao ý thức “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.

Hưởng ứng chủ đề Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025: “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, trong thời gian qua, công tác xây dựng và thi hành pháp luật của tỉnh Cao Bằng đã đạt nhiều kết quả tích cực. Sở Tư pháp đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong công tác tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế; thực hiện thẩm định, góp ý đối với các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất và tính khả thi của hệ thống pháp luật. Công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật được duy trì thường xuyên, kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý những quy định còn bất cập, góp phần hoàn thiện môi trường pháp lý, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật tiếp tục được Sở Tư pháp tham mưu triển khai đồng bộ, chú trọng đổi mới nội dung, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số, gắn với nhiệm vụ chính trị, điều kiện thực tiễn của địa phương. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân; phục vụ thiết thực yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. 

Những kết quả đạt được đã thể hiện sự nỗ lực, tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao của toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp tỉnh Cao Bằng trong việc đưa pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh cũng phải đối mặt với không ít khó khăn. Đội ngũ cán bộ pháp chế ở cơ sở vẫn còn thiếu và chưa đồng đều; nhận thức pháp luật của một bộ phận người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số còn hạn chế; công tác hòa giải, trợ giúp pháp lý đôi khi gặp khó vì địa bàn rộng, giao thông khó khăn. Triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đặt ra yêu cầu mới về phân cấp, ủy quyền, đảm bảo tính thống nhất trong chỉ đạo, điều hành. 

Trong thời gian tới, Sở Tư pháp xác định tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số ngành Tư pháp theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị; đẩy mạnh tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong các lĩnh vực xây dựng, thi hành pháp luật, hộ tịch, bổ trợ tư pháp, công chứng, đấu giá, trợ giúp pháp lý; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh, đạo đức, và năng lực thực thi pháp luật vững vàng – đúng tinh thần “phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”, tiếp tục chủ động tham mưu hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng thi hành pháp luật; đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, công dân số trong lĩnh vực tư pháp; tăng cường năng lực đội ngũ công chức, viên chức có phẩm chất, năng lực, uy tín, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

TS. Bùi Hồng Quý, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk: Đưa Ngày Pháp luật Việt Nam thành “Ngày hội pháp quyền” của dân tộc

Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11) hàng năm mang ý nghĩa chính trị - pháp lý sâu sắc, là biểu tượng cho tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, phản ánh bản chất của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đây không chỉ là dịp để khẳng định vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội, mà còn để không ngừng khơi dậy tinh thần thượng tôn pháp luật, ý thức tự giác tìm hiểu, chấp hành và tôn trọng pháp luật của mỗi công dân, củng cố nền tảng của trật tự và công bằng xã hội; các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật không giới hạn ở việc phổ biến pháp luật, mà còn hướng đến việc thay đổi tích cực hơn về tư duy pháp quyền và văn hóa pháp luật, để mọi người hiểu rõ hơn quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong đời sống cộng đồng và xã hội.

Qua đó, giá trị của pháp luật được chuyển hóa từ quản lý xã hội sang phương diện văn hóa và đạo đức xã hội, trở thành “kim chỉ nam” cho hành vi ứng xử của mỗi công dân trong xã hội hiện đại. Ở cả phương diện lý luận và thực tiễn, Ngày Pháp luật cũng chính là cơ chế thể hiện nguyên tắc thượng tôn pháp luật một cách cụ thể và sinh động, góp phần củng cố niềm tin vào công lý, kỷ cương và tạo động lực cho việc hoàn thiện thể chế Nhà nước pháp quyền. Khi pháp luật được tôn vinh, tôn trọng và thực thi một cách tự giác, xã hội sẽ đạt tới trạng thái ổn định, minh bạch và phát triển bền vững.

Ở tỉnh Đắk Lắk, hằng năm, việc tổ chức hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam không ngừng được chú trọng, triển khai đồng bộ, thống nhất từ tỉnh đến cơ sở. Ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã ban hành các kế hoạch, định hướng các hoạt động cụ thể; trên cơ sở đó, các cấp, các ngành, đoàn thể chủ động triển khai với nhiều hoạt động thiết thực, sinh động, có tính thu hút và lan tỏa cao như tọa đàm, hội thi, sinh hoạt chuyên đề pháp luật, tuyên truyền lưu động, đối thoại pháp lý tại cơ sở,...

Đặc biệt, năm nay (2025), trong bối cảnh năm đầu thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và sáp nhập tỉnh mới, hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam cũng được UBND tỉnh chú trọng chỉ đạo sâu sát đến cơ sở và tổ chức trang trọng, kết hợp đánh giá sơ kết 05 năm thực hiện Kết luận số 80-KL/TW của Ban Bí thư về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; tổ chức thi và trao giải Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND”.

Đồng thời, kết nối trực tuyến với Chương trình hưởng ứng toàn quốc do Trung ương tổ chức, tạo không khí sôi nổi, thống nhất trong toàn hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, thể hiện quyết tâm của Đắk Lắk trong việc lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong nhân dân, hướng tới ngày hội trọng đại của toàn dân tộc Việt Nam - Ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 -2031.

Để tiếp tục phát huy giá trị và nâng cao hiệu quả các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam, bên cạnh việc không ngừng quan tâm về mọi mặt của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, cần sớm nghiên cứu, có cơ chế đổi mới, kết hợp với đẩy mạnh chuyển đổi số, nhằm nâng cao một cách mạnh mẽ, làm thay đổi rõ nét nhận thức về ý nghĩa, vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Qua đó, hình thành và củng cố tâm lý chung của xã hội xem Ngày Pháp luật Việt Nam như “Ngày hội pháp quyền” hằng năm của toàn dân tộc, để mọi người luôn được nhắc đến, luôn nhớ đến, hưởng ứng, tôn vinh một cách thường xuyên và liên tục được trau dồi…; tránh tình trạng có tâm lý xem Ngày Pháp luật Việt Nam như các ngày lễ kỷ niệm khác, nên phân biệt năm chẵn, năm lẻ, dẫn đến sự quan tâm không được thường xuyên, liên tục và không đúng với bản chất, ý nghĩa vốn có của nó.

Cùng với đó, cần có cơ chế mở rộng và nâng cao hơn nữa tầm quan trọng của Ngày Pháp luật Việt Nam hằng năm, theo hướng không chỉ theo nghĩa là “Ngày” mà cần có một khoảng thời gian tương xứng để lan tỏa, để sớm khơi dậy tinh thần sôi nổi, phấn khởi trong Nhân dân hướng tới Ngày này; theo đó, có thể chọn dịp kỷ niệm Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9) hằng năm để tổ chức phát động các phong trào, các hoạt động tôn vinh pháp luật nhằm hướng tới Ngày Pháp luật Việt Nam - của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính (Bộ Tư pháp) Bùi Thị Nam: Lựa chọn kỹ lưỡng, tìm ra những tấm gương thật sự xứng đáng và tiêu biểu

Việc bình chọn GSPL hiện nay được thực hiện trên cơ sở Đề án ban hành theo Quyết định số 341. Do đó, các tiêu chí, đối tượng và nhân vật được vinh danh đều đã được quy định rõ ràng và được phát động từ năm 2024. Trên cơ sở đó, tôi cho rằng đối tượng, phạm vi và cách thức thực hiện Chương trình vẫn tiếp tục được triển khai theo đúng tinh thần của Đề án này.

Về đối tượng bình chọn, trong Quyết định và Quy chế hiện hành đã nêu rất cụ thể. Cụ thể là công dân có thành tích trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, được khen thưởng, được vinh danh. Trong hồ sơ đề cử, các cá nhân này đều đã có bài viết được giới thiệu trong chuyên mục “GSPL” trên Báo Pháp luật Việt Nam và đáp ứng đầy đủ tiêu chí khen thưởng. Vì vậy, về cơ bản, tôi hoàn toàn thống nhất với quy định về đối tượng hiện nay.

Về việc có nên bổ sung đối tượng là người nước ngoài hay không, theo tôi, vấn đề này có thể được xem xét trong giai đoạn tới. Khi Chương trình được nâng tầm hơn, ta có thể đề xuất sửa đổi, bổ sung Quy chế tổ chức và vinh danh để phù hợp với thực tiễn, đối tượng mở rộng cũng như phương thức tổ chức mới. Khi đó, các quy định về quyền lợi, tiêu chí, phạm vi áp dụng cũng sẽ được điều chỉnh cho đồng bộ và phù hợp hơn.

Về thời gian tổ chức, theo tiến độ chung và trong bối cảnh hiện nay, tôi đồng ý với phương án tổ chức hai năm một lần. Cách làm này sẽ giúp chúng ta có thêm thời gian lựa chọn kỹ lưỡng, tìm ra những tấm gương thật sự xứng đáng và tiêu biểu hơn. 

Còn về hình thức tổ chức, sau này khi sửa đổi, nâng tầm Quy chế - đưa Chương trình trở thành hoạt động của Hội đồng Phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương và mang tính chất quốc gia - thì sẽ phù hợp, bền vững và có tầm ảnh hưởng hơn.

Ông Lê Thanh Bằng, Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh Vĩnh Long: Để người dân thuận lợi tiếp cận dịch vụ công và thông tin pháp luật

Thời gian qua, công tác thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh đã được triển khai đồng bộ, toàn diện, quyết liệt, bám sát vào các chỉ đạo của Bộ Tư pháp, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Vĩnh Long. 

Với chức năng tham mưu UBND tỉnh về tổ chức thi hành pháp luật, Sở Tư pháp đã chủ động phối hợp với các Sở, ngành thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL). Sau sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh đã rà soát hơn 1.700 VBQPPL của tỉnh và đang đề xuất các phương án xử lý theo thẩm quyền.

Bên cạnh đó, địa phương đặc biệt quan tâm đưa pháp luật vào đời sống thông qua nhiều hình thức đa dạng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Các nhóm đối tượng đặc thù như đồng bào dân tộc thiểu số, cư dân vùng ven biển, người lao động trong doanh nghiệp, nạn nhân bạo lực gia đình hay người khuyết tật luôn được ưu tiên tiếp cận thông tin pháp luật phù hợp.

Trong 5 năm qua, Sở Tư pháp đã tổ chức 20 buổi sinh hoạt Câu lạc bộ pháp luật thu hút khoảng 3.000 lượt người tham dự; in ấn, phát hành hơn 1 triệu tờ gấp pháp luật tới cơ sở; tổ chức 12 kỳ tư vấn pháp luật trực tuyến và 4 tọa đàm trực tuyến trên fanpage “Thông tin Phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh”. Những hình thức này góp phần nâng cao ý thức chấp hành Hiến pháp và pháp luật của người dân, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; chú trọng tư vấn pháp luật gắn với cải cách hành chính để người dân thuận lợi tiếp cận dịch vụ công và thông tin pháp luật. Hoạt động kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL và theo dõi thi hành pháp luật sẽ được tăng cường nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn.

Ông Lý Hồng Huấn – Phó Giám đốc Sở Tư pháp Tây Ninh: Lồng ghép truyền thông chính sách nhằm tạo đồng thuận xã hội

Thời gian qua, công tác phối hợp của các cấp, các ngành, đoàn thể, địa phương trên địa bàn tỉnh Tây Ninh trong triển khai thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) luôn được thực hiện nền nếp, chặt chẽ, đi vào chiều sâu, với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, đảm bảo phù hợp với đối tượng được tuyên truyền, PBGDPL, đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Hướng đến Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025, với chủ đề “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, Sở Tư pháp Tây Ninh đã tích cực tham mưu cho UBND và Hội đồng Phối hợp PBGDPL tỉnh ban hành các văn bản hướng dẫn tổ chức các hoạt động hưởng ứng đảm bảo có hiệu quả, thiết thực. Trong đó, bên cạnh các nội dung hưởng ứng theo hướng dẫn của Trung ương, các cơ quan, đơn vị, địa phương còn tập trung vào một số nội dung như lồng ghép, gắn với quán triệt, phổ biến, truyền thông sâu rộng các nội dung cốt lõi thể hiện tinh thần, quan điểm, ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước về Nhà nước pháp quyền XHCN chủ nghĩa Việt Nam; về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật và thi hành pháp luật.

Đặc biệt, chúng tôi hướng dẫn các cơ quan, đơn vị chú trọng lồng ghép các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam với việc truyền thông các nội dung chính sách, dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan, tổ chức, địa phương chủ trì xây dựng, soạn thảo nhằm tạo đồng thuận xã hội, nhất là các dự án Luật có vai trò quan trọng trong việc tạo lập môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh, bảo đảm quyền lợi của người dân, doanh nghiệp. Chúng tôi cũng chú trọng hoạt động truyền thông, giới thiệu, vinh danh các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật; tổ chức thi hành pháp luật; đóng góp tích cực, hiệu quả cho việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. 

Qua các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam nói riêng, hoạt động tuyên truyền, PBGDPL nói chung đã góp phần đưa pháp luật đến gần hơn với cán bộ, công chức, người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các đối tượng đặc thù theo quy định của Luật PBGDPL năm 2012.