Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi): Đề xuất thu bảo hiểm bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh cá thể

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải trình về bảo hiểm xã hội hồi tháng 6/2023. (Ảnh: Nghĩa Đức).
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung giải trình về bảo hiểm xã hội hồi tháng 6/2023. (Ảnh: Nghĩa Đức).
0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Mặc dù chủ hộ kinh doanh cá thể không phải là đối tượng “được đóng bảo hiểm” nhưng cơ quan bảo hiểm vẫn “vui vẻ” thu của họ. Thực tế này đã diễn ra nhiều năm và tới đây sẽ được thể chế hóa trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) để bảo vệ quyền lợi cho đối tượng này.

Có một vấn đề “nóng” hiện nay là người lao động là chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc, bởi theo quy định của Luật BHXH hiện hành, đối tượng đóng bảo hiểm bắt buộc phải có hợp đồng lao động (HĐLĐ) được ký kết. Chủ hộ kinh doanh cá thể có thể ký kết HĐLĐ với người làm thuê cho mình và đóng bảo hiểm cho họ. Tuy nhiên, bản thân chủ hộ kinh doanh cá thể lại không thể ký HĐLĐ với “chính mình”.

Từ đó, phát sinh thực tế chủ kinh doanh cá thể cũng là người lao động tham gia trong hộ kinh doanh cá thể đó, nhưng lại không phải là đối tượng “được đóng bảo hiểm”. Tuy nhiên, những năm qua, người lao động là các chủ hộ kinh doanh cá thể đóng BHXH rất nhiều và cơ quan bảo hiểm vẫn “vui vẻ” thu của họ. Giờ đây, khi kiểm tra lại để hưởng chế độ thì họ lại đóng không đúng đối tượng và không được hưởng.

Vấn đề này từng được Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Đào Ngọc Dung giải trình tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV hồi tháng 6/2023 và có đưa ra nhiều phương án. Cụ thể, thời gian qua, cơ quan BHXH có thu sai với một tỷ lệ không nhỏ các chủ hộ kinh doanh cá thể. Đây không phải là đối tượng được quy định đóng bảo hiểm bắt buộc. Việc thu sai này đã diễn ra từ năm 2003 đến năm 2016. Bộ LĐ-TB&XH đã chấn chỉnh BHXH, về cơ bản, vấn đề này đã được xử lý.

Về hướng giải quyết, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất chuyển toàn bộ số hộ kinh doanh này sang bảo hiểm bắt buộc để bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Với trường hợp không có nhu cầu có thể chuyển sang bảo hiểm tự nguyện. Trường hợp cả người lao động lẫn cơ quan đều không đồng ý thì cần thoái thu, tính lãi bằng tăng trưởng của Quỹ bảo hiểm.

Đồng ý với quan điểm của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung là phải đưa quyền lợi của người lao động lên hàng đầu. Tuy nhiên, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương Nguyễn Thị Việt Nga nhận thấy chưa hoàn toàn thỏa đáng. Phương án thứ nhất áp dụng theo quy định, tức là Luật quy định chủ kinh doanh cá thể không phải là đối tượng đóng nhưng bảo hiểm đã thu thì nay trả lại. Phương án thứ hai, trả lại tiền cho chủ hộ kinh doanh cá thể nhưng tính toán đến khoản lãi suất mà họ đã đóng trong khoảng thời gian vừa qua và chuyển họ sang những dạng bảo hiểm khác, như bảo hiểm tự nguyện.

Theo bà Nga, các phương án này có rất nhiều vướng mắc và ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Vấn đề ở đây là người lao động đóng bảo hiểm để được hưởng chế độ, chứ không phải hình thức gửi tiền ngân hàng với mong muốn có một số lãi suất, vì lãi suất này tính ra cũng không “đáng bao nhiêu”. Quan trọng hơn, có những đối tượng người lao động “đóng nhầm” BHXH không dài, họ vẫn còn tuổi nên có thể chuyển sang các hình thức đóng bảo hiểm khác. Còn với những người đóng hàng chục năm và tuổi đã cao, bây giờ được hưởng chế độ thì họ không đủ điều kiện để chuyển sang bảo hiểm dạng khác. Như vậy, quyền lợi của những đối tượng này không được bảo đảm. Trong khi, BHXH có nguyên tắc “đóng - hưởng”. Với trường hợp này, người lao động đã đóng nhưng chưa được biết đến khi nào mới được hưởng.

Qua đây cho thấy điểm bất cập về pháp luật là yêu cầu “cứng” phải có HĐLĐ. Bất hợp lý nữa là chủ kinh doanh ký được HĐLĐ với người khác, nhưng lại không thể ký được với “chính mình”. Với những vướng mắc trên, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga đề xuất Chính phủ có thể “linh hoạt” coi những đối tượng này là có HĐLĐ tự ký và giải quyết cho họ như giải quyết với những người lao động khác đóng BHXH bắt buộc là có HĐLĐ. “Cách giải quyết này theo tôi là thỏa đáng nhất, vừa bảo đảm được quyền lợi của người lao động, nhưng cũng không sai với quy định của pháp luật”, bà Nga chia sẻ.

Về lâu dài, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 6 vừa qua đã tính đến giải pháp xử lý thực tế trên. Theo đó, dự thảo Luật quy định mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, đây là vấn đề chắc chắn phải thực hiện nghiêm túc theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW Hội nghị Trung ương 7 khóa XII với lộ trình hợp lý. Cụ thể, dự thảo Luật đã bổ sung 5 loại đối tượng, trong đó đối tượng chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh (khoảng 2 triệu hộ) được nhiều ý kiến tán thành bổ sung vào diện bắt buộc tham gia BHXH là hợp lý, có tính khả thi.

Tin cùng chuyên mục

Toạ đàm trong khuôn khổ hội thảo “Đẩy mạnh hợp tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”. (Ảnh: Hiền Minh/VGP)

Hội thảo bàn giải pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

(PLVN) - Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), Câu lạc bộ Trẻ em Việt Nam trên không gian mạng thuộc Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) vừa phối hợp tổ chức Hội thảo “Đẩy mạnh hợp tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng”. Hội thảo nằm trong khuôn khổ sự kiện Ngày An toàn thông tin Việt Nam 2024. Tại Hội thảo, các chuyên gia về an toàn thông tin đã chỉ ra các mối nguy hại tác động tới trẻ từ internet trong bối cảnh hiện nay.

Đọc thêm

Kỹ năng số giúp phụ nữ cân bằng, tự tin hơn trong khởi nghiệp

Kỹ năng số giúp phụ nữ cân bằng, tự tin hơn trong khởi nghiệp
(PLVN) - Chiều ngày 22/11/2024, Trung tâm Phụ nữ và Phát triển (CWD) trực thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Quỹ Châu Á (TAF) tổ chức Tọa đàm “Nâng cao kỹ năng số cho phụ nữ: Cân bằng giữa phát triển kinh doanh và công việc chăm sóc” tại 20 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội.

Hành động ngay để đối phó mối đe dọa do tăng tỷ lệ kháng kháng sinh

Bộ Y tế phối hợp các đối tác thông tin về Tuần lễ Nâng cao Nhận thức về Kháng thuốc (AMR).
(PLVN) - Sáng nay, 22/11, Bộ Y tế với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế phối hợp tổ chức Tuần lễ Nâng cao Nhận thức về Kháng thuốc (AMR) (từ 18-24/11/2024) với chủ đề “Giáo dục, vận động, hành động ngay”, nhằm mục đích đẩy nhanh các nỗ lực nâng cao nhận thức và hành động đối phó với mối đe dọa ngày càng tăng của kháng thuốc.

Chung tay hành động vì bình đẳng giới và sự phát triển toàn diện của phụ nữ Việt Nam

Chung tay hành động vì bình đẳng giới và sự phát triển toàn diện của phụ nữ Việt Nam
(PLVN) -Chiến dịch “Ruy băng trắng” là phong trào toàn cầu với sự tham gia tiên phong của nam giới và trẻ em trai nhằm ngăn chặn bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái. Mô hình truyền thông “Bữa sáng Ruy băng trắng” lần đầu tiên được Trung tâm Phụ nữ và Phát triển, Hội LHPN Việt Nam tổ chức ở Việt Nam năm 2015 trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm từ Úc và đã được duy trì, nhân rộng ở nhiều tổ chức và địa phương trong cả nước.

Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 1 tuyên truyền giới thiệu về biển, đảo Việt Nam tại Quảng Ninh

Quang cảnh chương trình Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân
(PLVN) -  Ngày 22/11, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 1 phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy Quảng Ninh và Thành ủy Hạ Long tổ chức chương trình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân” nhằm tuyên truyền, giới thiệu về lực lượng Cảnh sát biển, tình hình biển, đảo Việt Nam và tình hình biển Đông.

Hà Nội đi đầu trong chỉ đạo phòng chống lãng phí

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội phát biểu tại buổi công bố quyết định (Ảnh: UBND.TPHN)
(PLVN) - Hà Nội là đơn vị đầu tiên trong cả nước thành lập Ban Chỉ đạo về thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí. Qua đó thể hiện rõ hơn sự quyết liệt, đồng lòng, trách nhiệm trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ phòng, chống lãng phí của TP Hà Nội.

Hàng không tăng hơn 3.000 chuyến bay phục vụ Tết

Hàng không tăng hơn 3.000 chuyến bay phục vụ Tết
(PLVN) - Vietnam Airlines Group (gồm các hãng Vietnam Airlines, Pacific Airlines và VASCO) sẽ cung ứng thêm hơn 650.000 ghế, tương đương hơn 3.000 chuyến bay trên các chặng bay nội địa Việt Nam trong giai đoạn từ ngày 13/1 đến 12/2/2025 (tức 15 tháng Chạp năm Giáp Thìn đến 15 tháng Giêng năm Ất Tỵ).

Nhiều tiện ích mới khi kết hợp giữa VNeID với iHanoi

Nhiều tiện ích mới khi kết hợp giữa VNeID với iHanoi
(PLVN) - Chiều 21/11, Tổ Công tác triển khai Đề án 06 của Chính phủ (Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030”) và Ban chỉ đạo cải cách hành chính, chuyển đổi số thực hiện Đề án 06 của TP Hà Nội tổ chức hội nghị giao ban thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm Đề án 06 của Chính phủ trên địa bàn Thành phố (TP).

Xôn xao bức ảnh hành lang một lớp ngoại ngữ, làm gì để 'gỡ' gánh nặng cho người già?

Không nên để việc trông cháu thành gánh nặng cho người cao tuổi. (Nguồn: LAP)
(PLVN) - Mới đây, mạng xã hội lan truyền bức ảnh chụp cảnh hành lang chờ tại một lớp học của trung tâm ngoại ngữ, cho thấy không ít trong số những người đang ngồi chờ là các ông, bà cụ cao tuổi với gương mặt khá mệt mỏi. Bức ảnh đã gây ra một số tranh luận liên quan đến câu chuyện trách nhiệm, tình thương hay “gánh nặng” chăm cháu của một bộ phận không nhỏ người cao tuổi nước ta.

Người phụ nữ cho Jeans cũ một cuộc đời mới

Doanh nhân Bùi Thị Kim Ngân chia sẻ tại chương trình "Phụ nữ làm chủ cuộc đời - She Leads Her Life"
(PLVN) - Không chỉ tái chế quần jeans cũ thành những sản phẩm thời trang độc đáo, doanh nhân Bùi Thị Kim Ngân còn "tái chế" cả những quan niệm cũ kỹ về phụ nữ. Quán quân chương trình "Khi phụ nữ làm chủ" năm 2023 khẳng định: Phụ nữ chính là nước, mềm mại nhưng uyển chuyển, có thể thích ứng với mọi hoàn cảnh và làm chủ cuộc đời mình.