Du lịch Hải Phòng- Thách thức và hứa hẹn
Cùng với sự phát triển chung của kinh tế thành phố như công nghiệp, xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư, du lịch Hải Phòng những năm qua có những bước tiến dài, không chỉ tăng về sản phầm du lịch, doanh số, tính hấp dẫn, thu hút du khách, mà quan trọng là khắc phục những hạn chế trước đây, vươn xa xứng tầm với thành phố đang trên đà công nghiệp hoá, hiện đại hoá, từng bước hội nhập.
Để mau chóng đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới, du lịch Hải Phòng cần những bước chuyển mà trước hết phải bắt đầu từ cơ sở vật chất, người làm du lich, sản phẩm du lịch và quy hoạch sao cho kết hợp giữa công trình công ích của thành phố với du lịch. Du lịch ngày nay không còn bó hẹp ở việc đi lại, ăn ở, tham quan mà nâng tầm lên thưởng lãm, thưởng thức đặc sản địa phương và khám phá những điều mới lạ.
Đội ngũ làm du lịch ở Hải Phòng nếu tính cả trung ương trên địa bàn, có đến hàng nghìn người, trong đó nhiều người được đào tạo khá bài bản, có tác phong làm du lịch, đó là những phẩm chất đủ đáp ứng nhu cầu” Nhưng bên cạnh đó còn khá nhiều bất cập: năng lực yếu, mang tính công chức thuần tuý và nhất là hạn hẹp vốn sống, một phẩm chất rất cần ở ngành nghề đặc thù này. Một bộ phận không có ngoại ngữ hoặc có nhưng chưa chuyên sâu nên đứng trước đối tượng du khách ngày càng đa dạng, chưa dịch thông thạo; vốn sống, tầm hiểu biết các vấn đề quốc tế như địa lý, phong tục, tập quán sắc tộc ít. Người làm du lịch, nhất là hướng dẫn viên phải đạt trình độ MC bậc cao. Muốn vậy, ngoài học ở trường là học ngoài xã hội, tìm hiểu trên sách báo để làm sao thông thạo về địa lý, am tường về lịch sử, hiểu sâu sắc về văn học nghệ thuật. Người làm du lịch cần có tâm hồn, nhạy cảm về chính trị, xã hội và linh hoạt ứng biến không kém một sứ giả thiện chí thời nay để xứng đáng với vị trí chủ nhà làm vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi, cũng để gieo vào lòng du khách một ấn tượng khó quên để đến một lần còn nhớ mãi.
Sản phẩm du lịch là khái niệm gần đây được hiểu chung là nơi đến, nơi đi, điểm ăn nghỉ, chỗ tham quan. Trong thời kỳ hội nhập còn bao hàm cả hội nghị, hội thảo, triển lãm, hội chợ, thậm chí cả du lịch chữa bệnh. Nhìn ở tầm địa phương, sản phẩm du lịch tuy khởi sắc nhưng vẫn là Cát Bà, Đồ Sơn, du khảo đồng quê, kết nối tua biển- sông- suối nước nóng là những phương thức rất sáng tạo cho phép du lịch Hải Phòng tương đối thoả mãn nhu cầu du khách. Tuy vậy, nhìn sâu hơn, mới chỉ kết hợp các điểm sẵn có trong khi các loại hình này không chỉ riêng có Hải Phòng. Vậy làm sao chúng ta phải có những sản phẩm du lịch hấp dẫn hơn, thí dụ khách tham quan tuyến danh thắng, du tích lịch sử có thể bắt đầu từ tượng đài Lê Chân- đền Trạng Trình- kết thúc ở di tích chiến thắng Bạch Đằng có thể tổ chức hát đò đưa trên thuyển ở hồ An Đà, mở chiếu chèo ở sân đình Hàng Kênh, mở tuyến đi bộ buổi sáng quanh hồ Tam Bạc, dải trung tâm thành phố; du khách có thể đặt chân đến sân bay Cát Bi và kết thúc tua cũng tại đây.
Đảo Cát Bà ngoài tính năng là du lịch biển, du lịch sinh thái, tổ chức tua leo núi, cần có cáp treo để đưa du khách tới điểm cao ngắm nhìn toàn cảnh rừng biển Cát Bà thì thực là thiên nhiên kỳ thú hiếm có. Có thể kết hợp xây tháp truyền hình mà trên đó còn là nơi để du khách thưởng thức ca nhạc, giải khát và ngắm nhìn toàn cảnh thành phố, nhất là về đêm.
Như trên đã nói, cơ sở vật chất của du lịch Hải Phòng phần lớn dựa trên nền cũ, những điểm mới, hấp dẫn du khách lại là những công trình mở rộng thành phố như giao thông, bưu điện, trung tâm thương mại, thể thao là thành tựu của 20 năm đối mới được kết hợp với du lịch. Điều đó cho thấy, ngành du lịch chỉ phát triển khi cơ sở hạ tầng thành phố cải thiện, từ đây cho một ý tưởng: Mọi công trình kiến trúc, cơ sở hạ tầng khi thiết kế thi công đưa vào hoạt động đã có yếu tố nào thu hút khách du lịch? Thật khó khi nói rằng mọi công trình đã và đang xây dựng đều có yếu tố thu hút khách du lịch, càng khó hơn trên mỗi công trình đều có sự tham gia của ngành du lịch. Để rồi khi hoàn thành sẽ là sản phẩm du lịch kết hợp với công trình công ích.
Người viết bài này đã có lần đi qua một làng quê dẫn vào khu danh thắng Phong Nha- Kẻ Bàng. Cả làng, từ người lớn đến các em học sinh còn đang đi học, tất bật làm dịch vụ du lịch: Từ chở đò, làm hướng dẫn viên cho một vài du lịch lên thuyền, đến bán hàng lưu niệm và sẵn sàng nói như cháo chảy toàn bộ sự hình thành khu Phong Nha- Kẻ Bàng từ nghìn xưa. Tất nhiên là những người này khong hưởng lương, nhưng họ đang hưởng lợi từ khu du lịch.
Bỏ qua sự hạn chế về lối du lịch tự phát kể trên để dẫn đến một điều: chỉ riêng ngành du lịch lo toan là chưa đủ, ngoài tầm nhìn của những người làm du lịch, cần sự quan tâm của các vị lãnh đạo, nhất là sự ghé vai kết hợp của các ngành chức năng như Kế hoạch- Đẩu tư, Thương mại, Văn hoá- Thông tin. Vượt lên tất cả là lòng tự hào về một thành phố văn minh, hiện đại, để mối người dân là một người làm du lịch, lòng mến khách ý thức tự trọng dân tộc, tư duy kinh tế sáng tạo trong xây dựng ngành “công nghiệp không khói” sẽ làm mỗi du khách đến Hải Phòng khi về mang đậm dấu ấn thành phố biển đẹp, giàu, mến khách, sẽ hẹn ngày trở lại và chính họ là những người giúp ta tiếp thị cho ngành du lịch ngày một phát triển.
Phú Văn