Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) vừa đồng tổ chức Hội thảo tham vấn ý kiến đối với Báo cáo “Thị trường tài chính (TTTC) Việt Nam 2023 và triển vọng 2024”. Báo cáo là sản phẩm phối hợp của ba cơ quan nhằm đánh giá toàn cảnh về TTTC Việt Nam, bao hàm đầy đủ các lĩnh vực Ngân hàng - Chứng khoán - Bảo hiểm và Quỹ đầu tư.
Năm 2023, TTTC được đánh giá vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức khi cơ cấu thị trường chưa có nhiều cải thiện, vẫn phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng (chiếm 48,4% tổng vốn đầu tư toàn xã hội) trong khi qua kênh thị trường vốn vẫn khiêm tốn (chiếm 12,4%), thanh khoản thị trường cổ phiếu giảm (11,2%).
Bên cạnh đó, tăng trưởng lợi nhuận của ngành Ngân hàng và Bảo hiểm đều thấp hơn nhiều so với năm 2022, nợ xấu gia tăng, trong khi năng lực bao nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD) có phần giảm, việc tăng vốn điều lệ của các định chế tài chính (ĐCTC) còn chậm so với yêu cầu. Thể chế cho kinh tế số, kinh tế xanh, các mô hình kinh doanh mới, tài chính xanh… còn chậm ban hành.
Cũng theo báo cáo, rủi ro liên thông giữa thị trường bất động sản (BĐS) với TTTC còn tiềm ẩn, tuy nhiên trong tầm kiểm soát; cơ cấu lại các TCTD yếu kém còn gặp nhiều khó khăn, rủi ro công nghệ và an ninh mạng gia tăng, đòi hỏi cần nhận diện và đẩy nhanh hơn, kiểm soát hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Năm 2024, kinh tế thế giới được dự báo đi ngang hoặc tăng trưởng chậm lại (2,4% so với mức tăng 2,6% năm 2023) dù thương mại và đầu tư dần phục hồi, lạm phát toàn cầu tiếp tục giảm (3,5 - 4% từ mức 5,7% năm 2023). Đối với Việt Nam, Nhóm nghiên cứu dự báo tăng trưởng GDP có thể đạt 6 - 6,5% (kịch bản cơ sở) với các động lực tăng trưởng phục hồi tốt hơn năm 2023, lạm phát tăng khoảng 3,4 - 3,8%, trong mục tiêu là 4 - 4,5%.
Cùng với khu vực kinh tế thực, khu vực tài chính của Việt Nam năm 2024 được dự báo sẽ tích cực hơn. Chính sách tiền tệ được dự báo theo hướng chủ động, linh hoạt, lãi suất duy trì ở mức thấp nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Tỷ giá mặc dù còn chịu áp lực lớn trước khi FED quyết định giảm lãi suất nhưng sẽ “hạ nhiệt” dần từ cuối quý II/2024, với mức tăng khoảng 2,5 - 3% trong năm 2024. Cơ cấu cung ứng vốn của nền kinh tế trong năm 2024 và các năm tiếp theo được kỳ vọng chuyển dịch theo hướng tích cực hơn khi giảm dần tỷ trọng của kênh tín dụng, tăng tỷ trọng qua kênh thị trường vốn và đầu tư tư nhân. Thanh khoản thị trường được kỳ vọng có sự cải thiện tích cực. Tăng trưởng lợi nhuận của các ĐCTC năm 2024 được dự báo sẽ ở mức cao hơn năm 2023.
Cùng với đó, khung pháp lý cho TTTC tiếp tục được hoàn thiện với thay đổi đáng quan tâm nhất là Luật Các TCTD (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2024 và các luật quan trọng khác (Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS,…) có hiệu lực từ đầu năm 2025, với nhiều điểm mới quan trọng...
Mặc dù vậy, TTTC trong năm 2024 vẫn còn một số vấn đề cần quan tâm như: Nợ xấu còn gia tăng trong nửa đầu năm nhưng sẽ giảm dần cùng với đà phục hồi của nền kinh tế, nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu nhưng tín dụng đang phục hồi và cả năm có thể tăng 14 - 15%, thị trường trái phiếu DN và BĐS phục hồi chậm và cần thời gian để chuyển biến rõ nét hơn. Việc tăng vốn điều lệ của các ĐCTC vẫn là thách thức khi chính sách quản lý vốn nhà nước tại DN chưa có đột phá.
Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi số và xu hướng tăng trưởng xanh, tài chính xanh đòi hỏi nguồn lực đầu tư, phát triển thể chế và nguồn nhân lực chất lượng cao. Rủi ro công nghệ thông tin, an ninh mạng, an toàn thông tin, dữ liệu có xu hướng gia tăng… đặt ra yêu cầu mới cho cơ quan quản lý cũng như các bên tham gia thị trường.
