Các bị can bị truy tố gồm: Nguyễn Thị Khương (SN 1965, ngụ Mường Lay), Trần Thị Vân (SN 1978, cựu Giám đốc Trung tâm Quản lý đất đai TP Điện Biên Phủ), Phạm Trung Kiên (SN 1984, cựu Phó Phòng Tài chính - Kế hoạch UBND TP), Trần Xuân Mạnh (SN 1984, ngụ TP Điện Biên Phủ), Nguyễn Đình Hiệp (SN 1976, cựu Phó Phòng TN&MT TP), Nguyễn Tuấn Anh (SN 1977, cựu Phó Chủ tịch UBND TP)...
Theo cáo trạng, từ tháng 4/2021 - 12/2021, khi tham gia thực hiện dự án, 9 bị can đã thực hiện hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Để thực hiện dự án, UBND TP giao nhiệm vụ cho Trung tâm Quản lý đất đai TP chủ trì thực hiện công tác đo đạc, kiểm đếm, lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và giải phóng mặt bằng. Khương (người do Trung tâm thuê làm hợp đồng thời vụ từ 15/12/2020) được giao làm Trưởng nhóm VI thực hiện nhiệm vụ kê khai, kiểm đếm, lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các đối tượng có đất bị thu hồi, trong đó có diện tích của Cty CP Chế biến nông sản Điện Biên.
Ngày 7/4/2021, UBND TP có Thông báo về việc thu hồi hơn 232.000m2 đất của Cty để thực hiện dự án. Thời gian sau, phía Cty có văn bản đề nghị UBND TP điều chỉnh diện tích thu hồi đất, cắm tuyến trên thực địa, kiểm đếm tài sản trên khu đất bị thu hồi… Trên cơ sở đề nghị của Cty, UBND TP tổ chức họp để thống nhất về phương án bồi thường, hỗ trợ.
Ngày 29/7/2021, Sở TN&MT có Báo cáo 163 gửi UBND tỉnh xin ý kiến chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc liên quan. UBND tỉnh chưa có văn bản chỉ đạo, phản hồi, Anh đã trực tiếp chỉ đạo Vân (không bằng văn bản) lập phương án bồi thường, hỗ trợ theo chế độ đã được đề xuất trong Báo cáo 163.
Khương không thực hiện kiểm tra, xác minh đối tượng bị thu hồi đất có trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu ổn định trên diện tích bị thu hồi hay không; không thực hiện niêm yết công khai, không tổ chức lấy ý kiến người bị thu hồi đất… nhưng vẫn lập lại phương án bồi thường, hỗ trợ; xây dựng báo cáo kết quả lập phương án, tờ trình đề nghị thẩm định trình Vân kiểm tra, ký duyệt chuyển Phòng Tài chính - Kế hoạch, Phòng TN&MT.
Do Khương báo cáo hồ sơ phương án đang hoàn thiện nên Vân đã đồng ý ký duyệt Báo cáo, Tờ trình do Khương tham mưu mà không yêu cầu chuyển kèm hồ sơ phương án để kiểm tra.
Sau đó, Khương đã thuê người viết bổ sung nội dung vào tờ khai, biên bản kiểm tra gốc, rồi chuyển cho Vân nhằm đưa lên các phòng để thẩm định. Khi nhận lại hồ sơ, Mạnh thấy không có một số tài liệu cần thiết nhưng vẫn tiến hành thẩm định.
Ngày 10/10/2021, Tuấn Anh chỉ đạo các phòng ban chuyên môn đẩy nhanh tiến độ lập, trình, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Khi đó, Vân đã nhắn tin thông báo cho Khương, yêu cầu chuyển phương án bồi thường chi phí đầu tư vào đất của 48 công nhân nhận khoán đất của Cty để ký trình thẩm định, nếu không thì Tuấn Anh dọa “sẽ cắt hợp đồng”.
Do bị thúc ép, Khương lấy tài liệu thu thập khi lập phương án đợt 31 (không thu thập thêm bất cứ tài liệu nào) chuyển cho Vân kiểm tra, ký duyệt. Bộ phận thẩm định cũng báo cáo việc này với Phó Chủ tịch và được lãnh đạo chỉ đạo, nhất trí cho phép trình để ký duyệt…
VKS xác định Khương, Vân và Tuấn Anh đã có hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 13 tỷ đồng. Kiên, Trần Xuân Mạnh, Nguyễn Đình Hiệp, Bùi Thị Ánh đã thực hiện hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, gây thiệt hại gần 7 tỷ đồng.
Ngoài ra, Khương, Vân, Trần Thị Hòa còn thực hiện hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại cho Nhà nước gần 270 triệu đồng. Bùi Mạnh Cường khi tham gia thực hiện dự án trên đã thực hiện hành vi vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, gây thiệt hại hơn 6 tỷ đồng.
