Dự án Luật Dược: Có nhiều ý kiến khác nhau

Ngày 24-11- 2004, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phúc Thanh, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Dược và đã có nhiều ý kiến khác nhau mặc dù đã 22 lần chỉnh sửa, cụ thể là:

Đa số đại biểu Quốc hội nhất trí với tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sự cần thiết ban hành Luật này. Vấn đề tăng cường quản lý Nhà nước trong lĩnh vực dược đang là đòi hỏi cấp bách nhưng công tác quản lý còn hạn chế. Đặc biệt các văn bản pháp luật còn tản mạn, thiếu đồng bộ, công nghiệp dược chưa được quan tâm đầu tư phát triển đúng mức, đặc biệt là công nghiệp sản xuất nguyên liệu hoá dược và công nghiệp kháng sinh. Thị trường thuốc Việt Nam gần như phụ thuộc vào nước ngoài. Vì vậy cần có cơ chế để phát huy nguồn dược liệu, năng lục sản xuất thuốc trong nước và thúc đẩy phát triển ngành dược phù hợp với tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Việc ban hành Luật Dược sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho ngành công nghiệp dược Việt Nam phát triển và hội nhập trong khu vực và thế giới.
Về phạm vi điều chỉnh của Luật, các đại biểu có ý kiến khác nhau. Các đại biểu Trương Thị Vân ( Nghệ An), Nguyễn Thị Hồng Vy (Sơn La), Nguyễn Thị Mai Hoa (Nghệ An), Phạm Thị Hoa (Thanh Hoá) đề nghị phạm vi điều chỉnh của Luật gồm cả thực phẩm thuốc và một số loại thiết bị y tế đặc biệt. Các đại biểu cho rằng: các sản phẩm thực phẩm có tác dụng như thuốc chữa bệnh là những sản phẩm có chứa các hoạt chất có tác dụng như thuốc chữa bệnh nhưng với liều lượng thấp. Nếu không quy định, phân biệt rõ ràng giữa thuốc và thực phẩm thuốc thì nhà kinh doanh sẽ lợi dụng, tránh các thủ tục nghiêm ngặt của kinh doanh thuốc để nhập khẩu và phân phố thực phẩm thuốc cho người sử dụng nhằm vụ lợi mà không bị kiểm soát chặt chẽ. Một số thiết bị y tế đặc biệt được trực tiếp dùng trong điều trị và chữa bệnh cho người( van tim, mạch máu, giác mạc, nhân mắt, chỉ khâu tự tiêu...), dù không phải là thuốc song được gắn vào cơ thể người bệnh và có tác dụng làm thay đổi chức năng cơ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của người bệnh.
Tuy nhiên, các đại biểu Nguyễn Xuân Hướng (Hà Tĩnh), Nguyễn Thanh Bình ( Bắc Ninh), Nguyễn Thị Khá ( Trà Vinh), Dương Thị Lợi ( Bắc Giang), Đinh Thị Thảo( Hòa Bình).... nhất trí với Ban soạn thảo là dự án luật không nên điều chỉnh hai vấn đề trên. Đối với thực phẩm thuốc cần có một quy chế quản lý riêng vì đây là vấn đề lớn, hơn nữa đã được quy định trong pháp lệnh Vệ sinh an toàn thực phẩm. Một số thiết bị y tế 'đặc biệt' có những quy chuẩn sản xuất, thành phần chất liệu khác với thuốc phòng bệnh và chữa bệnh nên cần điều chỉnh bằng văn bản pháp luật khác.
Về vấn đề quản lý giá thuốc được nhiều đại biểu đề cập và cho rằng đây là vấn đề cốt yếu của dự án Luật, điều này càng quan trọng hơn khi giá thuốc luôn biến động trong thời gian qua. Đa số đại biểu nhất trí việc quy định Nhà nước quản lý giá thuốc là cần thiết, không thể buông lỏng vấn đề này. Song các biện pháp quản lý phải phù hợp với cơ chế thị trường vừa bảo vệ người bệnh, vừa đảm bảo kinh doanh, phát triển sản xuất thuốc và bảo vệ bản quyền của các loại thuốc mới. Việc quản lý giá thuốc hợp lý đòi hỏi có nhiều biện pháp vĩ mô như thuế, chính sách phát triển sản xuất thuốc, chính sách nhập khẩu, chống đầu cơ, độc quyền.... Các đại biểu Đinh Thị Thảo (Hòa Bình), Dương Thị Lợi ( Bắc Giang), Nguyễn Thị Vân Lan (Đà Nẵng) đề nghị Luật quy định: Bộ Y tế là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý giá thuốc. Nhiều đại biểu tán thành với Ban soạn thảo là không nên thiết kế một chương riêng về quản lý giá, chỉ cần có quy định bảo đảm giá thuốc hợp lý.
Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Vy (Sơn La) lại cho rằng nếu quy định như trong dự Luật thì sẽ không quản lý được giá thuốc, các biện pháp đưa ra không đủ sức bình ổn giá thuốc; đề nghị nên có một chương quy định cụ thể chi tiết trong luật về giá thuốc với những biện pháp cụ thể để bình ổn giá thuốc. Đại biểu Nguyễn Thanh Bình (Bắc Ninh) cho rằng, trong dự thảo Luật chưa thể hiện rõ nội dung chống độc quyền trong kinh doanh thuốc hay việc giảm hoặc hạn chế sự vận chuyển thuốc qua các khâu trung gia, quản lý, quảng cáo thông tin thuốc. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu thêm và đưa vào dự thảo luật, có như chúng ta mới quản lý giá thuốc hiệu quả. Đại biểu Trương Thị Thu Hằng (Đồng Nai) cho rằng để có thể quản lý tốt giá thuốc cần phải có vai trò của Nhà nước trong điều tiết và phân phối thuốc, tức là có sự phối hợp đồng bộ nhịp nhàng giữa Bộ Y tế và các Bộ: Tài chính, Thương mại, Kế hoạch đầu tư.... Cần phải có chính sách vĩ mô về quản lý thị trường xuất nhập khẩu, sản xuất cung ứng thuốc, chính sách thế đối với một số loại thuốc thiết yếu và phải có sự đầu tư phát triển để các doanh nghiệp dược trong nước sản xuất đủ thuốc có chất lượng tốt giá cả hợp lý.
Về cung ứng thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh, đại biểu Nguyễn Thanh Bình (Bắc Ninh), Nguyễn Văn Hồng ( Đồng Tháp)... cho rằng, các quy định trong dự Luật còn quá đơn giản và không mang tính tổng thể. Đại biểu Nguyễn Thanh Bình đề nghị nên có quy định hình thức cung ứng thuốc tại các cơ sở khám chữa bệnh; trách nhiệm của lãnh đạo các cơ sở khám chữa bệnh cho việc đảm bảo có đủ thuốc phục vụ người bệnh với cơ cấu giá hợp lý. Luật cần quy định về mức giá trần đối với danh mục thuốc thiết yếu trong bệnh viện. Nhiều ý kiến cho rằng , việc cung ứng thuốc trong các cơ sở khám chữa bệnh không chỉ đơn thuần là việc tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn chuyên ngành của lĩnh vực dược mà phải thể hiện vai trò điều phối, quản lý nhà nước.
Đại biểu Nguyễn Văn Trì ( Vĩnh Phúc) đề nghị trong chương I cần có thêm một điều quy định về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực dược. Ông cho rằng hiện nay ngành dược của nước ta còn lệ thuộc quá nhiều vào bên ngoài. Hợp tác quốc tế sẽ tạo điều kiện cho ngành dược phát triển, tạo cơ chế để khuyến khích các tổ chức, cá nhân nước ngoài đầu tư, sản xuất phân phối thuốc tại Việt Nam. Ngành công nghiệp dược của nước ta cũng tranh thủ được các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến của nước ngoài.
Ý kiến của các đại biểu đều hướng tới yêu cầu là Luật Dược phải thể chế hóa đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, tạo đièu kiện phát huy năng lực sản xuất thuốc trong nước, phát triển ngành dược thành ngành kinh tế mũi nhọn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhằm cung cấp đủ nhu cầu thuốc phòng và chữa bệnh của nhân dân. (TTXVN)