HĐND tỉnh chưa thông qua dự án
Đối với trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng ở cấp địa phương, Luật Đất đai quy định: Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền trong việc chấp thuận các dự án mà phải thu hồi đất, kể cả những dự án xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn.
Theo rà soát của PV, nhận thấy trong danh mục các dự án cần thu hồi đất từ năm 2015, 2016 và 2017 đã được HĐND tỉnh Đồng Nai thông qua tại các kỳ họp được cụ thể hóa bằng các Nghị quyết không hề có tên dự án khu dân cư theo quy hoạch tại xã Phước Tân (dự án Phước Tân) do Công ty Thế giới Nhà làm chủ đầu tư.
Trong khi đó, gần như trùng thời điểm, doanh nghiệp này có hai dự án có quy mô nhỏ hơn dự án Phước Tân; và hai dự án này lại có trong danh mục cần thu hồi đất năm 2015 (được HĐND tỉnh Đồng Nai thông qua tại Nghị quyết số 144 ngày 11/12/2014), đó là: Dự án xây dựng nhà ở cao tầng kết hợp trường mầm non và Dự án khu thương mại, nhà ở cao tầng. Đối chiếu với quy định của Luật Đất đai năm 2013, cho thấy, HĐND tỉnh Đồng Nai chưa được UBND tỉnh trình để xem xét đưa Dự án Phước Tân vào danh mục các dự án cần thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong các năm 2015, 2016 và 2017.
Nếu HĐND tỉnh Đồng Nai chưa thông qua chủ trương và thu hồi đất đối với dự án này, vậy cơ sở pháp lý nào để các cấp chính quyền từ UBND tỉnh Đồng Nai, UBND TP Biên Hòa, Trung tâm Phát triển quỹ đất, UBND xã Phước Tân ban hành, triển khai một loạt các văn bản nhằm mục đích thu hồi đất của người dân Tổ 9 ấp Tân Cang để giao cho Cty Thế giới Nhà làm dự án xây biệt thự, trung tâm thương mại?
Xuất hiện hai văn bản “lạ”
Thế nhưng trong buổi làm việc với PLVN, đại diện Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai cho rằng: Người dân cho rằng dự án Phước Tân chưa được bổ sung vào danh mục các dự án cần thu hồi đất của tỉnh là không đúng.
Theo cơ quan quản lý nhà nước về đất đai, ngày 31/21/2015, ông Võ Văn Chánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đã có Văn bản số 11069 gửi Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai xem xét, chấp thuận thông qua bốn dự án, trong đó có dự án Phước Tân bổ sung vào danh mục dự án cần thu hồi đất trong năm 2016 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Và sau đó, đề xuất này đã được ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh ký ban hành Văn bản số 06 ngày 6/1/2016 chấp thuận cho bổ sung bốn dự án theo đề xuất.
Tuy nhiên, điều lạ lùng là hai văn bản rất quan trọng của dự án, ghi ban hành từ cuối 2015 và đầu năm 2016, nhưng người dân bị thu hồi đất ở dự án này khẳng định chưa bao giờ họ được chính quyền cho biết và nhìn thấy. Chứng minh điều minh nói là sự thực, ông Phan Văn Lộc, đại diện cho các hộ dân bị thu hồi đất đưa ra Biên bản họp dân ngày 28/4/2017, kèm theo Biên bản bàn giao hồ sơ có đóng dấu treo của UBND xã Phước Tân. Theo nội dung trong các biên bản này cho thấy, bộ hồ sơ dự án được người có tên Trương Thành Giàu, đại diện chính quyền, bàn giao cho người dân. Và trong bộ hồ sơ gồm 14 loại giấy tờ không hề thấy hai văn bản mà Sở TNMT Đồng Nai đã nhắc tới ở trên.
PV cũng đã liên lạc với ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai. Ông Tuấn nói bận công tác xa, yêu cầu cung cấp các thông tin cần làm rõ cho cán bộ Văn phòng Hội đồng và hứa sẽ sớm có phản hồi. PV đã có buổi làm việc với hai cán bộ Văn phòng HĐND tỉnh Đồng Nai theo chỉ đạo của ông Tuấn. PV đã đề xuất nhiều nội dung cần làm rõ nhưng đến nay PLVN vẫn chưa nhận được bất cứ thông tin gì.
Các hộ dân bị thu hồi đất ở dự án Phước Tân nghi ngờ có khuất tất khi việc thu hồi đất không trình lên HĐND tỉnh thông qua theo đúng quy trình quy định, mà “lách luật” bằng cách UBND tỉnh làm công văn đề nghị Thường trực HĐND tỉnh thông qua.
Trong lá đơn với chữ ký của hàng trăm hộ dân gửi lên HĐND tỉnh Đồng Nai mới đây, những người bị thu hồi đất đề nghị đưa dự án Phước Tân vào chương trình giám sát của HĐND tỉnh. Và đề nghị cơ quan này sớm tổ chức cuộc tiếp xúc với toàn bộ cử tri ấp Tân Cang, xã Phước Tân để lắng nghe ý kiến phản ánh của nhân dân với Dự án.
Thường trực HĐND tỉnh không có thẩm quyền
Làm rõ giá trị pháp lý của văn bản Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai liên quan tới dự án Phước Tân, Luật sư (LS) Đỗ Văn Nhặn, Đoàn LS Hà Nội cho biết: Theo quy định tại điểm d khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai năm 2013, HĐND cấp tỉnh có thẩm quyền chấp thuận các dự án cần thu hồi đất gồm: Dự án xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn. “Như vậy, theo quy định trên chỉ có HĐND tỉnh Đồng Nai mới có thẩm quyền chấp thuận danh mục các dự án đầu tư cần thu hồi đất ban hành kèm theo Nghị quyết của HĐND tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh không có thẩm quyền thông qua danh mục dự án cần thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai”, LS Nhặn nói.
Ngoài ra, LS Nhặn cũng cho biết, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương quy định: Thường trực HĐND là cơ quan thường trực của HĐND, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước HĐND. Điều 104 Luật Tổ chức Chính quyền địa phương quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực HĐND không có bất cứ quy định nào cho phép Thường trực HĐND có thẩm quyền chấp thuận danh mục các dự án đầu tư cần thu hồi đất.
Theo LS Nhặn, việc ông Phạm Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch thay mặt Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai ký ban hành Văn bản số 06 ngày 06/01/2016 thống nhất bổ sung bốn dự án, trong đó có dự án Phước Tân là trái thẩm quyền. “Văn bản này không có giá trị pháp lý. Còn việc Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai ban hành Văn bản này có phải để hợp thức hóa hồ sơ để thu hồi đất cho bằng được phục vụ cho dự án của tư nhân là Công ty Thế giới Nhà hay không thì cần phải yêu cầu cấp trên làm rõ”, LS Nhặn nhấn mạnh.
