Đồng Nai kiến tạo nền hành chính phục vụ: Từ quyết tâm cải cách đến ba đột phá chiến lược (Bài 1)

Từ chuyển đổi tư duy “quản lý hành chính” sang “quản trị phát triển”, đến việc xác lập ba đột phá chiến lược, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; lấy chuyển đổi số làm động lực; lấy kỷ luật, trách nhiệm người đứng đầu làm nền tảng, Đồng Nai đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030 hình thành chính quyền số, hành chính kiến tạo, phục vụ toàn diện, nơi sự hài lòng và niềm tin của người dân trở thành thước đo cao nhất của hiệu quả cải cách.

Bài 1: Đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng nền công vụ chuyên nghiệp, hiện đại, phục vụ nhân dân

Với tinh thần “Chính quyền phục vụ, Hành chính kiến tạo, Cán bộ liêm chính, chuyên nghiệp”, Đồng Nai đang bước vào giai đoạn bứt phá mới trong cải cách hành chính. Sau khi vươn lên vị trí thứ 8 toàn quốc về PAR Index năm 2024, tỉnh Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, nơi sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp trở thành thước đo cao nhất cho chất lượng công vụ.

Bứt phá mạnh mẽ từ quyết tâm chính trị đến hành động đồng bộ

Theo Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai, hướng đến xây dựng nền hành chính phục vụ, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp và minh bạch, trong suốt nhiệm kỳ 2020 - 2025, công tác cải cách hành chính (CCHC) luôn được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Đồng Nai xác định là “nhiệm vụ chính trị trung tâm, động lực phát triển bền vững”. Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai với vai trò cơ quan thường trực đã chủ động tham mưu, triển khai hàng loạt giải pháp cải cách toàn diện, tạo nên những chuyển biến rõ rệt trong bộ máy hành chính từ tỉnh đến cơ sở.

Kết quả nổi bật nhất được ghi nhận ở PAR Index, khi Đồng Nai tăng 24 bậc, từ vị trí 32/63 năm 2023 lên thứ 8 toàn quốc năm 2024, đạt 90,69 điểm, lần đầu tiên lọt vào Nhóm A (các địa phương dẫn đầu cả nước). Đây là thành tích cao nhất của tỉnh kể từ năm 2018, minh chứng cho quyết tâm chính trị mạnh mẽ, sự chỉ đạo quyết liệt và cách làm sáng tạo.

Theo Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai, kết quả này đến từ việc thay đổi tư duy “làm theo quy trình” sang “làm để phục vụ”, đồng thời siết chặt kỷ cương hành chính, tăng cường kỷ luật công vụ và lấy kết quả phục vụ làm thước đo năng lực của cán bộ.

Không chỉ dừng lại ở cải tiến thủ tục, Đồng Nai còn mạnh dạn “công nghệ hóa” công tác điều hành. Nhiều mô hình mới được triển khai đồng bộ như Trung tâm Giải quyết thủ tục hành chính một cửa liên thông, Ứng dụng quản lý công việc trực tuyến và nền tảng đánh giá sự hài lòng trực tiếp qua mã QR. Tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn luôn duy trì trên 96%, trong khi tổ chức bộ máy hành chính được tinh gọn, giảm tầng nấc trung gian. Việc xây dựng chính quyền điện tử và chính quyền số được xem là bước đệm quan trọng để chuyển đổi từ “quản lý hành chính” sang “quản trị địa phương hiện đại”.

Thẳng thắn nhìn nhận những việc cần cải thiện

Dù đạt được những thành tựu nổi bật, Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai cũng nhìn nhận một thực tế thẳng thắn: vẫn tồn tại khoảng cách giữa kết quả đánh giá nội bộ và cảm nhận thực tế của người dân, doanh nghiệp. Nghịch lý này thể hiện rõ khi đặt các chỉ số đánh giá cạnh nhau. Trong khi PAR Index phản ánh góc nhìn “từ trên xuống”, thì các chỉ số “từ dưới lên” như PAPI, SIPAS và PCI lại cho thấy nhiều điều cần phải cải thiện.

Năm 2023, Chỉ số Hiệu quả quản trị và Hành chính công (PAPI) của Đồng Nai rơi xuống nhóm thấp nhất cả nước, dù năm 2024 có cải thiện điểm số (41,82 điểm) nhưng vẫn chỉ xếp thứ 47/61 tỉnh, thành. Đặc biệt, các chỉ số thành phần như sự tham gia của người dân ở cơ sở, công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình vẫn còn hạn chế.

Bên cạnh đó, Chỉ số hài lòng của người dân và tổ chức (SIPAS) năm 2024 chỉ đạt 82,41%, đứng thứ 45/63, giảm nhẹ so với năm trước. Những con số này cho thấy, dù bộ máy hành chính đã chuyển động mạnh, nhưng “độ chạm” đến người dân vẫn chưa thực sự sâu.

Đáng chú ý, Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), thước đo niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp cũng giảm 13 bậc, xuống hạng 42/63 trong năm 2023, lần đầu tiên sau nhiều năm rời khỏi nhóm 30 tỉnh dẫn đầu. Các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư và phản ánh tình trạng “chi phí thời gian” còn cao. Điều này đặt ra yêu cầu Đồng Nai không chỉ dừng ở “cải cách hành chính theo quy trình”, mà phải hướng đến “cải cách theo trải nghiệm”, lấy sự hài lòng thực chất làm tiêu chí cốt lõi của nền hành chính phục vụ.

Theo lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai, khoảng cách giữa chỉ số PAR Index và các chỉ số PAPI, SIPAS, PCI phản ánh một thách thức mang tính cấu trúc. “Chúng ta đã làm tốt phần “đầu vào”: quy trình, kế hoạch, báo cáo, hệ thống; nhưng chưa chuyển hóa đủ mạnh thành “đầu ra”: sự thay đổi trong hành vi, thái độ phục vụ và niềm tin của người dân”, lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai nhận định.

Từ đó, ngành Nội vụ tỉnh Đồng Nai xác định giai đoạn 2025 - 2030 phải chuyển trọng tâm từ “quản lý công việc” sang “quản trị cảm nhận”, coi phản hồi của người dân và doanh nghiệp là thước đo thực chất cho hiệu quả cải cách.

Hướng tới chính quyền số, công vụ kiến tạo phục vụ nhân dân

Bước vào giai đoạn mới, Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng nền hành chính “liêm chính, chuyên nghiệp, hiện đại, kiến tạo, phục vụ”, gắn với chuyển đổi số toàn diện.

Nghị quyết số 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được xem là nền tảng quan trọng cho quá trình này. Tỉnh Đồng Nai đã thành lập Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số do Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban, trực tiếp chỉ đạo lộ trình kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia, xây dựng hạ tầng số và đào tạo năng lực công vụ số cho cán bộ.

Theo định hướng mới, Đồng Nai phấn đấu 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện được cung cấp trực tuyến toàn trình, tối thiểu 90% hồ sơ công việc xử lý hoàn toàn trên môi trường mạng, cắt giảm từ 30 - 50% thời gian giải quyết thực tế đối với các lĩnh vực đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường. Song song đó, 100% cơ sở dữ liệu chuyên ngành của tỉnh sẽ được kết nối, chia sẻ thông suốt với các hệ thống quốc gia, phục vụ hiệu quả việc tra cứu và giải quyết hồ sơ cho người dân, doanh nghiệp.

Về đội ngũ cán bộ, Đồng Nai đặt mục tiêu 100% công chức, viên chức được đánh giá định kỳ dựa trên kết quả thực hiện nhiệm vụ gắn với sản phẩm đầu ra. Cán bộ được tuyển chọn, bố trí theo vị trí việc làm và khung năng lực; thực hiện công khai, minh bạch, tránh tình trạng “bổ nhiệm hình thức” hoặc “chức danh không rõ nhiệm vụ”. Mỗi công chức phải trở thành “đại sứ cải cách”, góp phần xây dựng hình ảnh một nền công vụ chuyên nghiệp, thân thiện, liêm chính và vì dân.

Bên cạnh đó, tỉnh Đồng Nai cũng tập trung nâng cao SIPAS và PAPI lên nhóm trung bình cao của cả nước, đưa PCI trở lại Top 10 địa phương dẫn đầu. Điều này không chỉ đòi hỏi cải tiến quy trình nội bộ mà còn cần sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp trong phản hồi, giám sát và đóng góp ý kiến xây dựng chính quyền. “Một nền hành chính hiện đại không thể chỉ mạnh ở quy trình mà phải ấm ở lòng dân”, đại diện Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh.

Từ nền hành chính phục vụ đến chính quyền kiến tạo phát triển

Nhìn lại chặng đường 5 năm, Đồng Nai đã khẳng định vị thế là một trong những địa phương tiên phong đổi mới mô hình quản trị công vụ. CCHC không còn là khẩu hiệu, mà đã trở thành văn hóa điều hành, nơi người dân là trung tâm và doanh nghiệp là đối tượng phục vụ. Những bước tiến mạnh mẽ trong số hóa, tinh gọn bộ máy và đổi mới phương thức phục vụ đang mở ra một hành trình mới cho Đồng Nai: từ nền hành chính phục vụ đến chính quyền kiến tạo phát triển.

Với vai trò trung tâm của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cùng sự hiện diện của hàng loạt siêu dự án như Sân bay quốc tế Long Thành, đường Vành đai 3, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dầu Giây - Tân Phú, Đồng Nai đang đứng trước vận hội lớn nhưng cũng đối mặt với áp lực quản trị chưa từng có. Một nền hành chính linh hoạt, minh bạch, hiệu quả sẽ là “đòn bẩy thể chế” giúp tỉnh Đồng Nai khai thác trọn vẹn tiềm năng, thu hút đầu tư và bảo đảm an sinh xã hội bền vững.

Chặng đường cải cách phía trước còn dài, nhưng quyết tâm chính trị và nền tảng đổi mới đã được thiết lập. Khi nghị quyết trở thành hành động, khi hồ sơ được giải quyết bằng một cú nhấp chuột, khi người dân mỉm cười sau mỗi lần giao dịch, đó sẽ là minh chứng rõ nhất cho một Đồng Nai đổi mới, chuyên nghiệp và thực sự phục vụ nhân dân. (còn nữa)