Đồng lòng, chung sức chỉnh trang đô thị

Trả lại đất công, hiến đất nhà

Người dân phường Trại Chuối vẫn còn nhớ hình ảnh bác Vũ Đăng Thông, bí thư chi bộ khu B, hiện là chủ tịch Hội Người cao tuổi phường tự tay cầm búa, đập tường nhà mình để  mở rộng ngõ. Nhà bác lấn ra đất công khoảng 9m 2, nếu trả lại đất phải đập dọc nhà. Trong khi đó, nhà bác vừa  xây xong (năm 2004). Bác Thông khiêm tốn "Lấn đất công thì trả lại thôi, có gì đáng biểu dương đâu".

Phường Trại Chuối đất chật, người đông,  có 5 khu dân cư thì 4 khu có nhà tập thể xây theo lô từ năm 1976 nay đã xuống cấp, 1 khu dân cư tại chân cầu Quay do nhân dân tự san lấp hố bom để ở, chưa có quy hoạch. Phường có 10 đường phố thì tới 9 xuống cấp do nhiều lần làm công trình ngầm, hơn 50 đoạn ngõ buộc phải xây chặn để chống trộm cắp, ngõ rộng trung bình 1,5 m, còn phần lớn là đường cụt, ngõ hẹp. Dân cư biến động, tình trạng cơi nới lấn chiếm đường ngõ, cống thoát nước diễn ra phổ biến và đã trở thành "tồn tại do lịch sử để lại". Đối với mỗi hộ dân,  đất lấn đã trở thành đất của riêng. Riêng việc vận động trả lại phần đất lấn cũng là một vấn đề có lúc Đảng uỷ phường  tưởng khó có thể thực hiện được. Do đó, tấm gương đi đầu của bác Vũ Đăng Thông  có sức thuyết phục người dân địa phương

 Cùng với bác Thông, một số đảng viên cùng ngõ đồng loạt tháo dỡ  công trình trên phần đất gia đình mình đã lấn. Đảng viên làm, quần chúng làm theo. "Chúng tôi cảm thấy như bước vào một trận đánh"-bác Thông tâm sự. Trong vòng một tháng, các hộ dân khu B2  tháo dỡ nhà, tường bao trả lại đất công. Có trường hợp không còn đất ở, phường phải sắp xếp cho gia đình ở tạm  nơi công cộng. Con ngõ dài 210 m, khi trước do bị lấn chiếm, chiều ngang chỉ còn 1,6 -  2m, hai xe máy tránh nhau không nổi. Sau một tháng, ngõ  rộng đến 7 m, điều mà trước đó nhiều người không thể nghĩ tới.

Nhiều hộ sẵn sàng hiến đất nhà mình để mở rộng ngõ. Gia đình bác Vũ Đình Duyên, Trần Thị Hữu (khu C, tổ 16) hiến khoảng 10 m2 để cùng các hộ dân mở rộng con ngõ dài hơn 10 m. Bác Duyên cho biết, ngõ liên quan đến 54 hộ dân, trừ một hộ xây nhà nhiều tầng kiên cố chưa thể dỡ ngay, các hộ trong ngõ đã hiến 300 m 2 để ủng hộ chủ trương mở rộng ngõ. "Cuối năm 2006, các gia đình bắt đầu tháo dỡ. Đầu tiên một số hộ tiếc của, không muốn hiến đất nhưng sau cũng ủng hộ. Nhà tôi phá đầu tiên, phá từ trong ngõ phá ra. Phần xây lại, gia đình  tự túc, không đòi hỏi đền bù. Nếu phường tiếp tục mở ngõ ra các hướng bờ sông và dốc cầu, gia đình tôi cùng các hộ dân ở đây vẫn tiếp tục hiến đất theo đề nghị của phường cho ngõ rộng rãi, phong quang".

Đảng viên đi trước 

Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND phường Trại Chuối Nguyễn Văn Lanh, khẳng định, nhân tố quan trọng tạo nên thành công của  việc chỉnh trang đô thị là: Chủ trương phù hợp với yêu cầu của thực tế, phù hợp với nhu cầu của nhân dân. "Đời sống ngày càng phát triển, nhân dân có nhu cầu được sống trong môi trường đô thị văn minh. Cấp uỷ Đảng địa phương kịp thời xây dựng chương trình hành động giải quyết vấn đề nảy sinh từ thực tế. Nghị quyết 04 của Đảng uỷ phường Trại Chuối cụ thể hoá nghị quyết cấp trên về công tác chỉnh tranh đô thị với những giải pháp có tính khả thi.

Trong điều kiện cụ thể của phường Trại Chuối, nghị quyết tập trung đề cập vận động nhân dân trả đất, hiến đất mà không đòi hỏi đền bù, hỗ trợ.

Dân cư đông đúc, nhiều thành phần, khó tránh tình trạng "chín người, mười ý", dù chủ trương mở rộng ngõ  được đưa ra  lấy ý kiến nhân dân các khu dân cư. Quá trình hop dân tại các khu dân cư, nhân dân ủng hộ rất cao, nhưng đến khi tổ chức thực hiện, chỉ có 30% số hộ đăng ký  tự tháo dỡ, số còn lại đưa ra nhiều lý do để trì hoãn. Lúc này, vai trò của công tác dân vận  cần thiết hơn bao giờ hết. Bác Vũ Đăng Thông cho biết, khi quán triệt nghị quyết đến các chi bộ, đa số đảng viên nhất trí, nhưng cũng có đảng viên còn băn khoăn, hưởng ứng chưa nhiệt tình vì hoàn cảnh gia đình. Tháo dỡ rồi xây dựng lại rất tốn kém. Hầu hết hộ dân lấn đất công và xây nhà kiên cố, có cả đảng viên chưa thông chủ trương vì hoàn cảnh quá khó khăn. Một số hộ neo đơn không có người tháo dỡ, hoặc không có kinh phí xây lại. Lại có những hộ cầm búa phá nhà mà không biết sau đó sẽ ở đâu, vì trả lại 100% diện tích. Khi bắt đầu triển khai mở rộng ngõ ở khu A, một bộ phận nhân dân bức xúc gửi đơn kiến nghị nhiều nơi, hoặc đến UBND phường yêu cầu bồi thường…Trước những khó khăn như vậy, cấp uỷ Đảng cơ sở phân công đảng viên trực tiếp đến từng hộ dân vận động, thuyết phục, giải quyết những vướng mắc. Chính đảng viên ở cơ sở là người hiểu rõ hoàn cảnh từng hộ dân, kết hợp với các tổ chức đoàn thể, quần chúng đến từng hộ thuyết phục bằng tình cảm, bằng sự thấu hiểu hoàn cảnh riêng của mỗi gia đình, phân tích rõ những lợi ích của việc chỉnh trang đô thị. Điều quan trọng nhất là đảng viên ở cơ sở luôn đi đầu, phát huy tính tiền phong gương mẫu, tạo sức thuyết phục quần chúng hiểu và làm theo. Sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị cơ sở, đảng viên gương mẫu đi đầu đã phát huy tác dụng. Có cán bộ đoàn thể  đứng ra tín chấp vay vốn hoặc đóng góp tiền riêng hỗ trợ những hộ khó khăn sửa chữa lại nhà khi tháo dỡ. Nhờ đó, chủ trương vận động nhân dân hiến đất, trả đất mở rộng ngõ ở phường Trại Chuối  thành công. Đến Trại Chuối hôm nay, đi trên những đường ngõ rộng, sạch sẽ, ít ai ngờ, chỉ một vài năm trước đó là những con ngõ vừa tối, vừa bẩn, hai xe tránh nhau còn khó.

Việt Anh