Đòi nợ thuê, cấm hay không?

TP HCM đề xuất cấm đòi nợ thuê vì hoạt động này gây ra quá nhiều hệ lụy.
TP HCM đề xuất cấm đòi nợ thuê vì hoạt động này gây ra quá nhiều hệ lụy.
(PLVN) -Dịch vụ đòi nợ thuê không phải là vấn đề mới, tuy nhiên hoạt động này diễn ra ngày càng phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến an ninh, trật tự xã hội. Mới đây, vấn đề này lại làm “nóng” phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi Chính phủ đề nghị cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” trong Luật Đầu tư (sửa đổi).

Nhu cầu có thật của xã hội

Có ý kiến cho rằng hoạt động đòi nợ thuê là một nhu cầu của xã hội. Trên thực tế, các chủ thể trong quan hệ kinh tế, dân sự (người dân, tổ chức, doanh nghiệp…) vẫn vay nợ lẫn nhau và việc một bên không trả nợ đúng hạn hoặc chây ỳ vẫn thường xuyên xảy ra. Vì nhiều lý do, thay vì kiện ra Tòa án, nhiều chủ thể đã chọn giải pháp là thuê các công ty thu hồi nợ để đòi lại khoản nợ.

Để điều chỉnh mối quan hệ này, pháp luật hiện hành đã quy định tương đối rõ ràng về quyền hạn, nghĩa vụ trách nhiệm các bên. Có thể kể đến Nghị định 104/2007/NĐ-CP về kinh doanh dịch vụ đòi nợ và Nghị định 96/2016/NĐ-CP quy định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện…

Theo đó, người lao động trong hoạt động dịch vụ đòi nợ phải có trình độ học vấn từ trung cấp trở lên thuộc một trong các ngành: Kinh tế, quản lý, pháp luật, an ninh. DN kinh doanh dịch vụ đòi nợ phải hoạt động nghiệp vụ trong phạm vi pháp luật cho phép; không được giao hoặc ủy quyền lại cho cá nhân ngoài DN hoặc tổ chức khác thực hiện các hoạt động này, trừ trường hợp tổ chức đó cũng là DN kinh doanh dịch vụ đòi nợ; và việc ủy quyền lại phải được sự đồng ý bằng văn bản của chủ nợ hoặc khách nợ.

Tuy nhiên, khi đi đòi nợ cho khách hàng, hầu hết các DN này đều sử dụng những thành phần “xã hội đen” để thị uy, gây sức ép nhằm “nắn gân” con nợ. Thậm chí, các đối tượng này đã sử dụng nhiều biện pháp đòi nợ phản cảm, vi phạm pháp luật, như mang quan tài, vòng hoa đến để trước cửa nhà con nợ, ném chất bẩn vào nhà người vay nợ. Vụ việc xảy ra tại quán phở Hòa tại TP HCM vào tháng 7 vừa qua là ví dụ điển hình, khiến chủ quán phải nhiều lần trình báo công an nhờ can thiệp.

Một câu hỏi được đặt ra, tại sao người dân và các DN không đòi nợ qua con đường Tòa án mà lại phải qua một đơn vị trung gian đòi nợ thuê, tạo điều kiện cho việc đòi nợ theo kiểu “xã hội đen” lên ngôi? 

Lý giải điều này, nhiều chuyên gia pháp lý cho rằng, thực tế việc đòi nợ thông qua con đường Tòa án còn không ít phiền hà bởi qua nhiều thủ tục, hiệu quả kém; trong khi việc thuê dịch vụ đòi nợ vừa nhanh gọn, hứa hẹn tỷ lệ thành công cao hơn.

Theo số liệu thống kê của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, tỷ lệ thành công khi dùng những dịch vụ thu hồi nợ đạt 70-80% và thời gian từ 1 -3 tháng. Còn sử dụng phương án khởi kiện tại Tòa thì hiệu quả thu hồi chỉ khoảng 50% và thời gian kéo dài lâu hơn, thậm chí có vụ kéo dài vài năm.

Phải đánh giá kỹ tại sao phải cấm?

Chính vì nhiều công ty thu hồi nợ có những hoạt động biến tướng, hành xử một cách manh động, bất chấp pháp luật, đe dọa tính mạng của người dân và an ninh, trật tự xã hội, nên UBND TP HCM và một số tỉnh, thành khác đã nhiều lần kiến nghị Bộ Tài chính tham mưu Chính phủ đưa loại hình hoạt động đòi nợ thuê vào danh mục ngành nghề cấm kinh doanh. 

Một băng nhóm đòi nợ thuê, đánh người, bị bắt.
 Một băng nhóm đòi nợ thuê, đánh người, bị bắt.

Dự thảo mới nhất của Luật Đầu tư (sửa đổi) có nội dung đưa loại hình “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vào danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh. Ngày 16/10 vừa qua, tại Phiên họp 38 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi cho ý kiến dự án Luật này, Chính phủ đã đề nghị cấm “kinh doanh dịch vụ đòi nợ”, nhằm giải quyết triệt để những hệ lụy và tác động tiêu cực từ hoạt động dịch vụ đòi nợ thuê. 

Trước đề xuất này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội (cơ quan thẩm tra dự án luật), cho rằng việc thuê một đơn vị trung gian đứng ra thu hồi nợ xuất phát từ nhu cầu thực tế của cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của khách hàng khi các công ty kinh doanh dịch vụ đòi nợ sử dụng các công cụ, biện pháp đạt kết quả, phù hợp với các quy định pháp luật.

“Thời gian qua do chưa có quy định rõ ràng, chặt chẽ về các yêu cầu, điều kiện phải tuân thủ đối với hoạt động này nên đã nảy sinh một số trường hợp biến tướng, lạm dụng, có dấu hiệu vi phạm trật tự, an toàn xã hội, xâm phạm đến sức khỏe, danh dự và nhân phẩm của công dân. Ủy ban Kinh tế đề nghị không nên cấm với hoạt động kinh doanh này, thay vào đó, cần bổ sung quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đòi nợ, bảo đảm quản lý nhà nước chặt chẽ đối với loại hình kinh doanh này”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nói. 

Nêu quan điểm không ủng hộ loại hình kinh doanh dịch vụ đòi nợ, nhưng bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp cho rằng khi chuyển từ kinh doanh có điều kiện sang cấm kinh doanh thì phải đánh giá kỹ tác động.

Bà Nga đề nghị xem lại kiến nghị cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ của UBND một số tỉnh, thành xem cụ thể kiến nghị gì, tình hình tổng thể cả nước thế nào. “Tổng kết này phải có đánh giá, xem những điều kiện trong nghị định có phù hợp không. Vì sao lại bảo là bây giờ phải cấm?”, bà Nga đề nghị. 

Cùng quan điểm này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng nhấn mạnh cần tổng kết về quy định kinh doanh dịch vụ đòi nợ, phải đánh giá kỹ tại sao phải cấm.

Cấm hay không?

Một số chuyên gia, luật sư nhận định những hành vi biến tướng của dịch vụ đòi nợ đã và đang gây khó khăn cho các cơ quan quản lý và tác động xấu tới xã hội. Việc cơ quan chức năng lo lắng và có đề xuất giải pháp nhằm quản lý xã hội tốt hơn là chính đáng, nhưng không nên vì lý “không quản được thì cấm”. Do đó, nhiều ý kiến đề nghị không nên cấm dịch vụ đòi nợ thuê mà nên sửa các quy định hiện hành, đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đưa hoạt động này vào khuôn khổ. 

Trả lời báo chí, chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng, cần bình tĩnh trong việc phân tích những điểm được cũng như chưa được trong hoạt động của các công ty thu hồi nợ trong thời gian vừa qua để có định hướng, biện pháp tốt hơn trong thời gian tới. 

Bởi sự ra đời của các công ty thu hồi nợ hoàn toàn phù hợp quy luật vận động của thị trường cũng như các nhu cầu xã hội, đặc biệt là nhu cầu vay ngày càng đa dạng, phức tạp với quy mô ngày càng lớn hơn. Với những công ty thu hồi nợ, nếu sử dụng công cụ không hợp pháp hoặc vi phạm pháp luật thì cần phải ngăn ngừa, thậm chí có những biện pháp chấm dứt hoạt động để làm gương. 

Luật sư Lê Thiên, Công ty Luật Lê và Liên danh cho rằng, muốn siết chặt quản lý hoạt động của các công ty thu hồi nợ, cần hoàn thiện các quy định pháp luật để đưa hoạt động này đi vào “quỹ đạo” pháp luật; đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, đặc biệt là cơ quan công an trong việc kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê. Bởi thực tế hoạt động đòi nợ thuê thời gian qua cho thấy, nếu không quản lý tốt thì các DN vẫn tìm mọi cách để “lách luật”, sử dụng các biện pháp kiểu “xã hội đen” để trấn áp con nợ.

Luật sư Lê Văn Trung, Công ty Luật Hợp danh Đông Nam Á: Không nên cấm 

Việc cá nhân, tổ chức cho ai đó vay tiền thì việc đòi tiền là quyền của họ, trong trường hợp họ không tự mình thực hiện được quyền này thì hoàn toàn có thể ủy quyền cho tổ chức khác đòi nợ thay mình. Điều này đã được quy định rất rõ trong các văn bản quy phạm pháp luật. Hiến pháp 2013 cũng quy định việc bảo vệ quyền và tài sản hợp pháp của mọi cá nhân, tổ chức…

Vấn đề là tổ chức đòi nợ thuê phải hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, không được vượt quá giới hạn, phạm vi được ủy quyền, đặc biệt không được sử dụng những biện pháp mà pháp luật cấm để đe dọa, trấn áp con nợ. Khi hoạt động đòi nợ thuê diễn ra trong khuôn khổ pháp luật thì lúc ấy quyền lợi của các bên liên quan sẽ được bảo đảm. Vì lý do trên, tôi cho rằng không nên cấm hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

Ông Hoàng Ngọc Cẩn, nguyên Trưởng phòng Kiểm sát xét xử, Viện kiểm sát nhân dân TP Hà Nội: Nên cấm dịch vụ đòi nợ thuê

Dịch vụ đòi nợ thuê là quan hệ giao dịch dân sự thông thường, nhưng trên thực tế, hầu hết những vụ đòi nợ thuê đều vi phạm pháp luật, dẫn tới án hình sự. Đó là những vụ việc mà công ty đòi nợ thuê sử dụng nhân viên, lực lượng bảo vệ trá hình (dùng những thành phần cộm cán, “xã hội đen” để trấn áp con nợ), khiến con nợ lâm vào hoàn cảnh buộc phải chấp nhận đưa tiền cho các đối tượng này. Khi đó, vụ việc đã có dấu hiệu của hành vi cưỡng đoạt tài sản. 

Quan điểm của cá nhân tôi là nên cấm dịch vụ kinh doanh đòi nợ thuê, vì từ xưa tới nay, nhiều vụ án hình sự liên quan đến hành vi cướp, cưỡng đoạt tài sản… đều xuất phát từ dịch vụ đòi nợ thuê. Hơn 20 năm trước, vụ án liên quan đến “Khánh Trắng” cũng từ hành vi đòi nợ thuê.

Tôi cho rằng việc cho phép thành lập DN đòi nợ thuê sẽ đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của Bộ luật Dân sự, đó là trong mọi giao dịch dân sự, khi một trong các bên bị vi phạm quyền và nghĩa vụ  thì đều được giải quyết bằng trình tự Tòa dân sự, pháp luật dân sự. Vì vậy không nên có một đạo luật chuyên ngành quy định vượt “thẩm quyền” của Bộ luật Dân sự.

Vân Anh (ghi)

Tin cùng chuyên mục

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

Ông Hà Sỹ Đồng được giao Quyền Chủ tịch tỉnh Quảng Trị

(PLVN) - Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1458/QĐ-TTg ngày 22/11/2024 về việc giao ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị, giữ chức vụ Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, nhiệm kỳ 2021-2026.

Đọc thêm

Tăng cường hơn nữa quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominicana

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) -  Trong chương trình thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana theo lời mời của Tổng thống nước Cộng hòa Dominicana Luis Abinader Corona, sáng 20/11 (giờ địa phương), tại Cung Quốc gia ở Thủ đô Santo Domingo, sau nghi lễ đón trang trọng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Luis Abinader Corona cùng Đoàn đại biểu cấp cao hai nước đã có cuộc hội đàm.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 2: Phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ - 'khó nhiều bề'

Ban Chấp hành Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025 có 9 thành viên. (Ảnh: Hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội)
(PLVN) - Phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ rất quan trọng vì đây là lực lượng góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với xã hội qua các tác phẩm nghệ thuật. Thế nhưng, thực tiễn công tác phát triển Đảng trong giới văn nghệ sĩ Thủ đô hiện nay và bản thân nhận thức, nỗ lực của lực lượng văn nghệ sĩ Thủ đô để đứng vào hàng ngũ của Đảng đôi khi vẫn là “hai đường thẳng song song”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia
Ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì Bao dung và Hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tại Malaysia
Trưa 21/11 (theo giờ địa phương), tại Phủ Thủ tướng, Trung tâm hành chính Putrajaya, Malaysia, Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân sang thăm chính thức Malaysia, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân từ ngày 21-23/11, được tổ chức trọng thể theo nghi thức cao nhất dành cho Nguyên thủ quốc gia thăm chính thức.

Công tác phát triển Đảng trong giới nghệ sĩ Thủ đô: Những nút thắt cần tháo gỡ - Bài 1: Tự hào là người chiến sĩ trên 'mặt trận văn hóa'

Hà Nội có 97 tác phẩm xuất sắc được trao giải trong Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng lần thứ 4 năm 2024. (Ảnh: CTV)
(PLVN) -  Ngày 24/11/1946, tại Nhà hát Lớn TP Hà Nội, Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất đã diễn ra. Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc lập, tự cường và tự chủ”. Lá thư Người gửi giới họa sĩ và văn nghệ sĩ năm 1951 đến nay vẫn vẹn nguyên tính thời sự: “Văn hóa, nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”.

Kiến tạo trong kỷ nguyên mới phải đột phá đi thẳng vào hiện đại

Quang cảnh Hội thảo. (Ảnh trong bài: V.Anh)
(PLVN) - Yêu cầu bao trùm trong kiến tạo kỷ nguyên mới là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi quá trình “đột phá kép”. Một mặt, phải đột phá đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số mà Việt Nam có lợi thế. Mặt khác, phải đột phá trong việc giải quyết triệt để những “điểm nghẽn”, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước.

Khẳng định vị thế quốc tế của Việt Nam trong giải quyết thách thức toàn cầu

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. (Ảnh: TTXVN)
(PLVN) - Ngày 19/11 (theo giờ địa phương), tại Rio de Janeiro, Brazil, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tiếp tục diễn ra với Phiên thảo luận về phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng dưới sự chủ trì của Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm nay. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và có bài phát biểu tại Phiên thảo luận.

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Bàn làm chứ không bàn lùi

Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)
(PLVN) -  Chiều 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với chủ trương đầu tư dự án với tinh thần bàn làm chứ không bàn lùi.

Nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân. (Ảnh: Phạm Thắng)
(PLVN) - Chiều 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội làm việc phiên toàn thể tại hội trường nghe các báo cáo về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với Quốc hội Việt Nam: Quốc hội là cơ quan quyền lực tối cao của Nhà nước và Nhân dân

Bác Hồ phát biểu tại kỳ họp thứ năm Quốc hội Khóa I ngày 20/9/1955. (Ảnh tư liệu)
(PLVN) - Quốc hội nước ta được thành lập trong những năm chiến tranh chống xâm lược, do toàn dân tự do bầu cử, là đại biểu chân chính của nhân dân cả nước từ Bắc đến Nam. Đến nay, trước tình hình mới, nhiệm vụ mới, Quốc hội đã, đang cùng Nhân dân và Chính phủ thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia, đưa đất nước ta từng bước đủ “cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín” để “sánh vai với các cường quốc năm châu” .

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica
Sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 và hoạt động song phương tại Brazil, tối 19/11 (theo giờ địa phương, sáng 20/11 giờ Hà Nội), chuyên cơ chở Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay Las Americas, Thủ đô Santo Domingo, bắt đầu thăm chính thức Cộng hòa Dominica theo lời mời của Tổng thống Cộng hòa Dominica Luis Abinader và Phu nhân.

Hoàn thiện pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Kỳ cuối: Quyết tâm và quyết tâm cao hơn nữa

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2024. (Ảnh: VGP).
(PLVN) -  Suy cho cùng, điều quan trọng nhất là chất lượng các đạo luật phải đáp ứng được yêu cầu kiến tạo để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, hùng cường và thịnh vượng, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trên tinh thần đó, chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa, đã quyết tâm, càng phải quyết tâm cao hơn nữa.