Đội ngũ cán bộ xã, thị trấn- Vừa thiếu, vừa yếu

“Xã cố gắng tạo điều kiện để thu hút sinh viên về công tác, có trường hợp gây dựng tạo nguồn, kết nạp Đảng cho một cán bộ trẻ ở địa phương, nhưng chỉ được một thời gian, đồng chí này chuyển đi làm việc trong các doanh nghiệp với mong ước thu nhập khá hơn. Đội ngũ cán bộ đương nhiệm độ tuổi khá cao, nhưng tìm lớp kế cận được đào tạo chính quy, bài bản quá khó” - Ông Nguyễn Hữu Hạnh, Chủ tịch UBND xã Trường Thành (An Lão) than thở.

Nhiều xã, thị trấn thiếu cán bộ trẻ, có trình độ, năng lực

Tre già nhưng măng chưa mọc

Đây chỉ là một trong nhiều bất cập trong công tác cán bộ ở các xã, thị trấn. Chung quanh vấn đề này, những người trong cuộc và nhân dân ở các địa phương cùng chung mối quan tâm, lo lắng.

Lãnh đạo UBND xã An Đồng (An Dương) cho biết: “Xã hiện đứng trước khó khăn lớn về nguồn cán bộ. Toàn xã có 25 cán bộ công chức. Để bảo đảm khối lượng công việc của địa phương còn thiếu đến 7 cán bộ. Xã tuyển dụng được 5 cán bộ, nhưng chưa có cơ chế chính sách thỏa đáng để họ yên tâm công tác”. Qua khảo sát thực tế, nhiều xã, thị trấn đều trong tình trạng thiếu cán bộ nhưng việc bổ sung cán bộ trẻ khá nan giải. Hầu hết cán bộ được tuyển dụng không có biên chế, áp dụng cơ chế “hợp đồng” với mức lương quá thấp, không bảo đảm cuộc sống để họ thực sự tâm huyết cống hiến cho công việc chung của xã. Các xã, thị trấn đều khó thu hút được sinh viên các trường đại học chính quy về công tác. Theo khảo sát của xã Chiến Thắng (An Lão), thăm dò ý kiến 26 sinh viên vừa tốt nghiệp các trường chuyên nghiệp về việc về tham gia công tác tại địa phương,  số đông họ đều từ chối vì cho rằng công tác tại địa phương mức thu nhập quá thấp, không bảo đảm cuộc sống, nên muốn đi làm tại các doanh nghiệp.

Trong khi khó thu hút cán bộ trẻ qua đào tạo, có trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao của địa phương thì thực tế đội ngũ cán bộ đang công tác lại bộc lộ nhiều hạn chế. Bí thư Đảng ủy xã Chiến Thắng Đào Thành Lạc phàn nàn: “Đội ngũ cán bộ xã hiện nay vừa thiếu, vừa yếu, đồng thời thiếu cân bằng trong bố trí công việc. Có những vị trí khá nhàn rỗi, trong lúc có vị trí lại quá tải”. Ông Lạc đơn cử một số cán bộ làm công tác HĐND nếu kiêm nhiệm được sẽ tiết kiếm được biên chế dành cho các vị trí khác cần thiết hơn. Trong khi đó, cán bộ làm công tác địa chính xã thì công việc luôn tất bật bởi kiêm nhiệm cả một mảng công việc lớn gồm các lĩnh vực địa chính, lâm nghiệp, môi trường, xây dựng. Các vị trí khác như tư pháp, hộ tịch hay cán bộ văn hóa…công việc cũng khá vất vả. Một số cán bộ làm công tác không chuyên trách như trưởng thôn hoặc các đoàn thể của thôn hiện nay hưởng mức trợ cấp quá thấp trong khi phải đảm nhiệm nhiều công việc ở địa phương, khiến họ khó chuyên tâm với công việc.

Dễ nhận thấy đội ngũ cán bộ đang công tác tại các xã, thị trấn phần lớn trưởng thành từ thực tế, không qua đào tạo chính quy, chủ yếu đúc rút kinh nghiệm làm việc qua thực tế. Tại huyện An Dương, trong số 306 cán bộ, công chức xã, thị trấn, chỉ có 18 người có trình độ đại học, 36 người chưa qua đào tạo, còn lại là  trình độ trung cấp và sơ cấp. Tại thị trấn Trường Sơn (An Lão), chỉ một cán bộ có trình độ đại học còn lại đa số đang học đại học tại chức chuyên ngành, 6 trường hợp cán bộ chưa hết THPT. Trong quá trình công tác, đội ngũ này còn bộc lộ rõ những hạn chế về chuyên môn  nghiệp vụ. Nhiều vụ việc vi phạm về đất đai, chính sách, chế độ của Nhà nước đối với nhân dân địa phương như chi sai tiền hỗ trợ xăng dầu, tiền hỗ trợ người nghèo đón Tết…cũng xuất phát từ việc nhận thức và kỹ năng chuyên môn của cán bộ còn hạn chế.

Để khắc phục tình trạng này, trong những năm qua, thành phố và các địa phương có chính sách khuyến khích, hỗ trợ cán bộ các xã, thị trấn học tập nâng cao trình độ nhưng lại gặp phải vướng mắc. Có trường hợp cán bộ được đào tạo xong thì quá tuổi công tác. Một số trường hợp ngại học nâng cao trình độ. Ông Nguyễn Ngọc Cải, Phó chủ tịch UBND huyện An Dương thừa nhận: “Chất lượng cán bộ các xã, thị trấn trên địa bàn huyện thấp hơn nhiều nơi khác vì không có nguồn bổ sung trong khi cán bộ đương nhiệm tuổi cao, trình độ chuyên môn hạn chế. Mặc dù huyện khuyến khích cán bộ đi học nâng cao trình độ nhưng không ít trường hợp từ chối vì đi học tốn kém trong khi mức lương đang hưởng quá thấp”.

Tạo điều kiện nâng cao chất lượng cán bộ

Đội ngũ cán bộ xã, thị trấn có vị trí quan trọng trong việc tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân…Bà Vũ Thị Kim Hồng, Phó giám đốc Sở Nội vụ cho biết: “Thời gian qua, ở các địa phương còn những hạn chế, bất cập trong công tác cán bộ. Hy vọng thời gian tới những quy định mới của Trung ương cùng với “Đề án tạo nguồn cán bộ các chức danh chủ chốt cấp ủy, chính quyền xã, phường, thị trấn của Thành ủy Hải Phòng” được triển khai sẽ là cơ sở để giải quyết những bất cập. Trong tương lai không xa, trường hợp cán bộ các xã, thị trấn không đủ trình độ, năng lực sẽ được rà soát, đánh giá lại, chuyển vị trí công tác cho những người có trình độ chuyên môn, đặc biệt là sinh viên các trường đại học có năng lực về công tác tại địa phương.

Kết luận Hội nghị Thành uỷ lần thứ 9 về sơ kết 4 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa 9) và Nghị quyết 13-NQ/TU của Thành uỷ Hải Phòng (khóa 12) về đổi mới và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở xã, phường, thị trấn chỉ rõ: “Triển khai tuyển dụng công chức cấp xã theo quy định của UBND thành phố; Trước mắt thí điểm việc lựa chọn các sinh viên đại học ở các trường để đưa xuống các xã, phường, thị trấn làm nhiệm vụ tại địa phương”. Đây là chủ trương hoàn toàn đúng đắn và phù hợp với điều kiện hiện tại. Vì vậy, trong thời gian tới, thành phố và các ngành chức năng cần quan tâm hơn đến vấn đề này bằng cách vận dụng các cơ chế, chính sách mềm dẻo tạo điều kiện khuyến khích sinh viên tốt nghiệp đại học về công tác tại địa phương. Hằng năm, thành phố và các sở, ngành chức năng tạo điều kiện mở các lớp tập huấn chuyên đề cho đội ngũ cán bộ, công chức xã, thị trấn giúp nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng kịp thời yêu cầu công việc thời kỳ CNH-HĐH và hội nhập quốc tế.

Bài và ảnh Ngọc Quỳnh