Đổi mới quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Toàn cảnh cuộc họp
Toàn cảnh cuộc họp
(PLVN) - Ngày 8/7, Bộ Tư pháp tổ chức phiên họp thẩm định đề nghị xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) (sửa đổi). Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh chủ trì phiên họp.

Thực hiện bài bản việc xây dựng và ban hành VBQPPL

Báo cáo tại phiên họp, Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Trần Anh Đức cho biết: Với nhiều quy định mới mang tính đột phá, Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (Luật năm 2015) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành VBQPPL năm 2020 (Luật năm 2020) là cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện các mục tiêu cải cách pháp luật, đổi mới quy trình xây dựng VBQPPL.

Qua đó, chất lượng VBQPPL ngày càng được nâng cao, nội dung bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và tính khả thi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong hoạt động xây dựng pháp luật cũng được tăng cường.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Trần Anh Đức trình bày dự thảo tờ trình.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật Trần Anh Đức trình bày dự thảo tờ trình.

Tuy nhiên đến nay, Luật năm 2015 và Luật năm 2020 đã có nội dung, quy định không còn phù hợp với yêu cầu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật gắn với việc tăng cường thi hành pháp luật. Cụ thể, một số nguyên tắc, khái niệm trong xây dựng và thi hành VBQPPL chưa đầy đủ, chưa cụ thể; còn có nhiều hình thức với nhiều chủ thể có thẩm quyền ban hành VBQPPL; thời gian lập đề nghị xây dựng VBQPPL, đề xuất, lập đề nghị, dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm chưa hợp lý;….

Vì vậy, việc xây dựng Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) là cần thiết, không chỉ nhằm thể chế hóa các nội dung được nêu tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị Trung ương lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, đáp ứng yêu cầu mới đặt ra mà còn góp phần giải quyết, xử lý các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập. Đồng thời, Luật này sẽ sửa đổi toàn diện Luật năm 2015 và Luật năm 2020, trong đó có bổ sung các quy định về điều kiện bảo đảm cho công tác xây dựng VBQPPL gắn với tổ chức thi hành VBQPPL; trách nhiệm của các chủ thể tham gia xây dựng và thi hành VBQPPL.

Theo đó, cơ quan chủ trì soạn thảo xây dựng đề xuất 03 chính sách đề nghị xây dựng Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) gồm: Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật; bổ sung các nguyên tắc xây dựng và thi hành VBQPPL; giảm hình thức và xác định rõ cơ quan có thẩm quyền ban hành VBQPPL; Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng VBQPPL; xác định rõ và tăng cường vai trò, thẩm quyền, trách nhiệm của các chủ thể trong xây dựng pháp luật; bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời phản ứng chính sách; Tiếp tục hoàn thiện cơ chế tổ chức thi hành VBQPPL, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng với thi hành VBQPPL; tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý VBQPPL trái pháp luật; tăng cường nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành VBQPPL.

Nâng cao trách nhiệm của các bộ, ngành

Phát biểu tại phiên họp, đại diện Vụ Pháp luật, Văn phòng Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bám sát nội dung, tiến độ của Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đang được Đảng đoàn Quốc hội xây dựng để đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật một cách chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả. Đối với chính sách 1, đồng chí nhất trí cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác xây dựng và thi hành pháp luật, tuy nhiên, cần làm rõ cấp uỷ đảng ở đây là cấp uỷ đảng của cơ quan soạn thảo hay là của cơ quan trình VBQPPL. Bên cạnh đó, đồng chí cũng đề nghị cơ quan chủ trì làm rõ, nổi bật hơn nữa những điểm mới, điểm cải tiến của Luật này so với những quy định hiện hành và tham khảo thêm kinh nghiệm quốc tế về quy định trường hợp VBQPPL do nhóm đại biểu Quốc hội trình.

Đại diện Vụ Pháp luật, Văn phòng Quốc hội góp ý.

Đại diện Vụ Pháp luật, Văn phòng Quốc hội góp ý.

Về trách nhiệm xin ý kiến của các cấp ủy đảng trong quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, đại diện Bộ Công an lại cho rằng, việc bổ sung quy định này là không cần thiết do việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện trên cơ sở thể chế hóa đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và nhiệm vụ được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ giao. Bên cạnh đó, quy trình xin ý kiến các cấp ủy, đảng về các văn bản quy phạm pháp luật nên quy định tại các văn bản chỉ đạo của các cấp ủy đảng để bảo đảm sự phân cấp, phân quyền phù hợp.

Đại diện Bộ Công an phát biểu.

Đại diện Bộ Công an phát biểu.

Để bảo đảm vai trò, trách nhiệm của Văn phòng Chính phủ là cơ quan tham mưu, giúp việc cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc thẩm tra, kiểm tra hồ sơ dự án, dự thảo văn bản, đồng chí đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc bổ sung một điều về trách nhiệm của Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ theo hướng kế thừa luật hiện hành (Điều 60). Cụ thể, phải quy định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ về chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật, pháp lệnh, dự thảo Nghị quyết trước khi trình Chính phủ. Đồng thời, việc giao cho các bộ, ngành tự thống nhất ý kiến mà không có cơ quan trung gian chủ trì là rất khó để thống nhất, dẫn đến tình trạng chậm ban hành văn bản trong thời gian vừa qua; vì vậy đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu nội dung này.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh phát biểu kết luận cuộc họp thẩm định.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh phát biểu kết luận cuộc họp thẩm định.

Kết luận phiên họp, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh ghi nhận sự chuẩn bị hồ sơ đề nghị xây dựng của cơ quan chủ trì soạn thảo; tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát các thành phần hồ sơ để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa mục tiêu đề xuất và giải pháp lựa chọn; cùng với đó làm rõ những yêu cầu nào của Nghị quyết số 27-NQ/TW đã được thể chế hoá trong các chính sách.

Đối với việc xin ý kiến của các cấp ủy đảng trong quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Thứ trưởng đề nghị chỉ nên quy định theo hướng nguyên tắc; đồng thời cũng phải xác định rõ việc xin ý kiến các cấp ủy đảng là cấp ủy nào và có quy định cụ thể về việc xin ý kiến cấp ủy đảng.

Về việc bỏ thẩm quyền ban hành VBQPPL của cấp xã, theo Thứ trưởng, cần tính toán, cân nhắc kỹ vì việc ban hành VBQPPL này gắn liền với trách nhiệm quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cũng cần nghiên cứu giải pháp để nâng cao trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân trong cả quá trình xây dựng và tổ chức thi hành VBQPPL, từ khi lấy ý kiến đánh giá chính sách, thẩm định đến tự kiểm tra, kiểm tra theo thẩm quyền, rà soát, hệ thống hoá VBQPPL.

Ngoài ra, Thứ trưởng cũng đề nghị cơ quan chủ trì lưu ý một số nội dung khác như: điều chỉnh tên gọi của dự thảo Luật cho phù hợp với nội dung đề xuất; bổ sung quy trình ban hành VBQPPL trong tình trạng khẩn cấp và ban hành VBQPPL mật; cụ thể hoá các trường hợp được ban hành VBQPPL theo trình tự rút gọn; tính khả thi của quy định về xử lý trách nhiệm của các chủ thể trong xây dựng VBQPPL; tham khảo kinh nghiệm quốc tế về giải thích pháp luật…

Đọc thêm

‘Bài toán’ 15 năm chưa lời giải

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Với lĩnh vực nhà đất, một số năm qua tình trạng “người ăn không hết, kẻ lần không ra” ngày càng xuất hiện rõ nét trong xã hội. Một số người có rất nhiều nhà đất; và tất nhiên đây là điều đáng ủng hộ, hoan nghênh, là quyền sở hữu được pháp luật bảo vệ, Nhà nước bảo hộ. Tuy nhiên, một số người dù có cố gắng gần cả đời, vẫn chưa có được một mái nhà.

Trường Đại học Luật Hà Nội sơ kết 02 năm triển khai thực hiện Quyết định số 1156

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.
(PLVN) -Ngày 22/10,  Trường Đại học Luật Hà Nội tổ chức Hội nghị sơ kết 02 năm triển khai thực hiện Quyết định số 1156/QĐ-TTg ngày 30/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tổng thể “Tiếp tục xây dựng Trường Đại học Luật Hà Nội và Trường Đại học Luật thành phố Hồ Chí Minh thành các trường trọng điểm đào tạo cán bộ về pháp luật” và 05 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 54-NQ/BCSĐ ngày 26/4/2019 về lãnh đạo thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm xây dựng Trường Đại học Luật Hà Nội thành trường trọng điểm đào tạo cán bộ pháp luật đến năm 2021, tầm nhìn đến năm 2030.

Tráng A Chu: Chàng trai người Mông đam mê làm du lịch, giúp bà con thoát nghèo

Tráng A Chu chàng trai dân tộc Mông đam mê làm du lịch
(PLVN) - Từng tốt nghiệp Đại học Bách Khoa Hà Nội, thế nhưng Tráng A Chu, chàng trai người dân tộc Mông không có ước mơ ở lại phố thị mà quyết tâm trở về với bản làng làm du lịch. Để rồi từ hai bàn tay trắng, anh đã đã biến vùng đất nghèo khó Hua Tạt, xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, trở nên đẹp đẽ, thơ mộng hơn, và trở thành điểm đến hấp dẫn của đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Bà Phan Thị Mỹ Dung, Giám đốc Sở Tư pháp Long An: Bài viết của Tổng Bí thư có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với công tác tư pháp

Bà Phan Thị Mỹ Dung, Giám đốc Sở Tư pháp Long An, Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An
(PLVN) - Bà Phan Thị Mỹ Dung, Giám đốc Sở Tư pháp Long An, Đại biểu Quốc hội tỉnh Long An khẳng định, bài viết "Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam" của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm ngày 20/10 có ý nghĩa vô cùng quan trong đối với công tác tư pháp hiện nay.

Tổng cục trưởng Nguyễn Quang Thái: Bài viết của Tổng Bí thư ngắn gọn nhưng đặt ra những yêu cầu rất lớn

 Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự, Bộ Tư pháp Nguyễn Quang Thái
(PLVN) - Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự, Bộ Tư pháp Nguyễn Quang Thái cho biết, bài viết " Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm ngày 20/10 rất ngắn gọn nhưng đặt ra những yêu cầu rất lớn, trong đó tinh thần thượng tôn pháp luật là xuyên suốt

PGS.TS Tào Thị Quyên: Bài viết của Tổng Bí thư nêu rõ nét đặc thù của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

PGS.TS Tào Thị Quyên, Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

(PLVN) - PGS.TS Tào Thị Quyên, Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhận định: Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước pháp quyền XHCN chính là cơ sở khách quan để phòng ngừa nguy cơ Nhà nước lạm dụng, tha hoá quyền lực, Nhà nước thực hiện đầy đủ các chức năng, quyền hạn của mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ, phục vụ xã hội, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn.

TS. Nguyễn Văn Cương: "Những chỉ đạo sâu sắc của đồng chí Tổng Bí thư có thể triển khai được ngay"

TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp
(PLVN) - Đánh giá về bài viết " Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam” của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm ngày 20/10, ông Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp nhận định: "Những chỉ đạo sâu sắc của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm có thể triển khai được ngay bằng hành động thường nhật của mỗi đảng viên, mỗi chi bộ!" 

PGS.TS Bùi Hoài Sơn: Bài viết của Tổng Bí thư khẳng định cam kết mạnh mẽ xây dựng tương lai tươi sáng, công bằng, bền vững cho tất cả

PGS.TS Bùi Hoài Sơn Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hộ
(PLVN) - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trong bài viết “Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam” đã khẳng định, Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam cần kết hợp hài hòa giữa đức trị và pháp trị. Kết hợp đức trị và pháp trị không chỉ là yêu cầu quản lý, mà còn là cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước đối với Nhân dân, nhằm xây dựng tương lai tươi sáng, công bằng và phát triển bền vững cho tất cả, để đất nước thực hiện thành công khát vọng xây dựng một xã hội giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

TS Lê Trung Kiên: “Thời điểm vàng” cho Việt Nam “vươn mình” bước vào Kỷ nguyên mới

TS.Lê Trung Kiên, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
(PLVN) - Đây là nhận định của TS.Lê Trung Kiên, Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) trong cuộc trao đổi với Báo Pháp luật Việt Nam. Ông cho rằng đây chính là “thời điểm vàng” để Việt Nam bứt phá, tận dụng cơ hội và khẳng định mạnh mẽ vị thế trên trường quốc tế, khi đất nước đang vươn mình bước vào kỷ nguyên mới đầy triển vọng.

Nhận thức về tư tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh.
(PLVN) - Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về “Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” thực sự là luồng gió mới tạo ra sinh khí mới để thúc đẩy quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân nhanh hơn, hiệu quả hơn.