Đổi mới phương thức hành động để tiến tới thanh toán bệnh lao

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tình hình bệnh lao hiện vẫn là vấn đề khẩn cấp toàn cầu. Trên thế giới mỗi năm có thêm hơn 9 triệu người mắc lao mới và gần 2 triệu người chết do lao, trong đó có 195.000 người đồng nhiễm lao/HIV. 95% số người bệnh lao mới và 98% số người chết do lao thuộc các nước đang phát triển. Tình hình lao/HIV và lao kháng thuốc, kháng đa thuốc là vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu.

Chọc hút dịch tràn màng phổi cho người bệnh tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi Hải Phòng Ảnh: Diệu Hương

Ở nước ta hiện nay còn nhiều người mắc và chết vì bệnh lao. Theo Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam đứng thứ 12 trong số 22 nước có tỷ lệ người mắc bệnh lao cao nhất thế giới. Hằng năm có khoảng 180.000 người mắc lao mới, gần 6000 người bệnh lao kháng đa thuốc và hơn 21.000 người chết vì bệnh lao.

Hải Phòng với hơn 1,8 triệu dân. Hằng năm, số người bệnh lao ước tính khoảng hơn 2000 người bị bệnh lao, trong đó có 1200 người bệnh ho khạc ra vi trùng.

Mục tiêu của chương trình chống lao quốc gia là thanh toán bệnh lao vào năm 2030. Đây là nhiệm vụ nặng nề nhưng cần thiết tập trung thực hiện. Để đạt được mục tiêu trên cần có sự đổi mới toàn diện trong chiến lược chống lao. Đó là đổi mới tư duy và hành động của tất cả cấp, ngành, thể hiện bằng sự tham gia đồng bộ của cả hệ thống chính trị các cấp, đầu tư nguồn lực, áp dụng các kỹ thuật mới, thuốc mới, vắc xin mới trong điều trị và dự phòng bệnh lao, đồng thời có các phương pháp tiếp cận mới để mọi người có thể đến với các dịch vụ khám, chữa bệnh có chất lượng cao.

Hệ thống chính trị nên duy trì cam kết của chính quyền các cấp đối với công tác phòng, chống bệnh lao; trực tiếp chỉ đạo hoạt động chống lao, coi nhiệm vụ phòng, chống lao là nhiệm vụ quan trọng và được thể hiện trong các nghị quyết, kế hoạch của địa phương; đáp ứng nhu cầu về nguồn lực cho công tác phòng, chống lao, tăng cường truyền thông, phòng chống lao trên các phương tiện thông tin đại chúng; chủ trì các cuộc hội thảo với các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội, huy động các đối tác tham gia; ưu tiên một số chế độ đãi ngộ đối với cán bộ tham gia chương trình chống lao, tại địa phương. Đổi mới tư duy cần được thể hiện cụ thể bằng tăng cường nguồn nhân lực, tài chính và cơ sở hạ tầng đầu tư cho công tác chống lao đặc biệt là tuyến y tế cơ sở.

Đối với người dân, cần hiểu đúng về bệnh lao, không coi thường nhưng cũng không nên quá sợ bệnh lao: bệnh lao là bệnh truyền nhiễm do vi trùng lao gây nên, bệnh không di truyền, có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và phối hợp tốt với thầy thuốc trong quá trình điều trị lao. Mỗi khi có biểu hiện ho khạc đờm kéo dài trên 2 tuần, gầy sút cân, tức ngực, khó thở, ra mồ hôi đêm, ho ra máu...cần đến ngay Bệnh viện Lao và bệnh phổi Hải Phòng, phòng khám 33, phố Lê Đại Hành, các cơ sở lao quận, huyện để được khám và chẩn đoán bệnh hoặc đến các phòng khám đa khoa, hiệu thuốc gần nhất để được tư vấn. Không tự ý dùng thuốc lao nếu chưa được hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa lao.

Đối với ngành Y tế, cần lồng ghép chặt chẽ công tác chống lao vào công tác y tế chung, tăng cường phối hợp y tế công - tư, tích cực phát hiện bệnh lao trong trại giam, trại giáo dưỡng, trung tâm giáo dục lao động xã hội; phối hợp chương trình chống lao và chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Chương trình chống lao thành phố có đủ năng lực và kỹ thuật sẵn sàng tiếp đón người bệnh, tạo mọi điều kiện để người bệnh được khám và điều trị lao. Phát hiện sớm và chữa khỏi bệnh lao là cách phòng bệnh lao hiệu quả nhất. Vì vậy, cần có các phương thức truyền thông phù hợp và thường xuyên, gắn quyền lợi và nghĩa vụ của toàn dân đối với công tác phòng, chống lao.

Mạng lưới chống lao cần thường xuyên được củng cố và tăng cường chất lượng từ thành phố đến cơ sở, với hàng trăm cán bộ chống lao. Với sự đầu tư của chính quyền và xã hội hoá công tác chống lao ngày càng sâu rộng, chắc chắn thành phố sẽ thực hiện tốt mục tiêu của Chương trình chống lao quốc gia đề ra.

UBND thành phố, Sở Y tế, các ban, ngành thành phố tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để những nhân viên y tế trực tiếp làm công tác phòng, chống lao hoàn thành nhiệm vụ của mình, thực hiện xã hội hoá công tác phòng, chống lao một cách toàn diện và bền vững để chiến thắng bệnh lao, góp phần thực hiện chiến lược của Đảng và Nhà nước chăm sóc sức khoẻ nhân dân, xoá đói, giảm nghèo.

Bs Phan Trọng Khánh

Giám đốc Sở Y tế, Trưởng Ban chỉ đạo phòng, chống lao thành phố