Đổi mới doanh nghiệp nhà nước, kinh tế tư nhân mới có “đất” để phát triển

Đổi mới doanh nghiệp nhà nước, kinh tế tư nhân mới có “đất” để phát triển
(PLO) - Mặc dù đã có sự phát triển không ngừng nhưng khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam vẫn chưa phát huy hết tiềm năng của mình để thực sự đóng vai trò là động lực quan trọng của nền kinh tế. Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, một khi khu vực kinh tế nhà nước chưa thực sự được đổi mới thì khu vực kinh tế tư nhân khó mà phát huy được vai trò của mình…

Vấn đề được đề cập tại hội thảo “Đổi mới doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và phát triển kinh tế tư nhân (KTTN)” do Trung tâm thông tin (Ban kinh tế TW) và Viện nghiên cứu chiến lược Thwowg hiệu và Cạnh tranh tổ chức chiều nay, 30/5.

Doanh nghiệp tư nhân- Mãi không lớn

Theo PGS.TS Hồ Sỹ Hùng, Cục trưởng Cục phát triển DN, Bộ KH&ĐT, cùng với quá trình tái cấu trúc DNNN. khu vực DN tư nhân trong nước ngày càng đảm đương vai trò quan trọng hơn trong việc đạt được các mục tiêu KT-XH của đất nước. 

Cụ thể, khu vực KTTN có đóng góp nhiều nhất vào GDP  với 43,22%, trong khi khu vực DNNN chỉ đóng góp 28,69%, DN FDI là 18,07% . Đây cũng là khu vực DN thực hiện vốn đầu tư toàn xã hội lớn nhất với 39%, trong khi khu vực DNNN là 37,5% và khu vực FDI là 23,49%. Tuy nhiên, “thành tựu” đáng kể nhất của khu vực DN này là tạo việc làm cho người lao động, với tỷ lệ 11,9% việc làm, trong khi khu vực DNNN và DN FDI lần lượt là 9,8% và 4,4%.  Điểm yếu nhất của khu vực KTTN chính là tỷ suất lợi nhuận của khu vực DN này còn rất thấp, chỉ 1,72% trong khi khụ vực DNNN là 6,04%  và khu vực DN FDI là 6,95 %.

Đáng chú ý, theo ông Hùng, quy mô của DN tư nhân vẫn nhỏ và không có sự cải thiện qua nhiều năm. Cụ thể, theo quy mô lao động, có tới 97,7% số DN có quy mô nhỏ và vừa, xét về quy mô vốn, tỷ lệ DN có quy mô vốn nhỏ và vừa chiếm tới 94.8%. Nếu chỉ xét khu vực DN tư nhân trong nước thì có tới 98,6% là quy mô nhò và vừa, trong đó chủ yếu là DN nhỏ và siêu nhỏ, tỷ lệ DN quy mô vừa chỉ chiếm 1,6%.

Theo TS.Phạm Minh Điển – Phó vụ trưởng Vụ Kinh tế tổng hợp Ban Kinh tế TW, đáng lo ngại là tốc độ tăng trưởng của KTTN có xu hướng giảm trong những năm gần đây; năng lực nội tại của KTTN nhìn chung còn thấp, chủ yếu vẫn là kinh tế hộ, cá thể, trình độ công nghệ thấp và chậm đổi mới; trình độ quản trị, năng lực tài chính, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh, chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh còn yếu… 

Bên cạnh đó, khả năng liên kết với các thành phần kinh tế khác và tham gia chuỗi giá trị sản xuất trong nước, khu vực và toàn cầu còn nhiều hạn chế. Tình trạng gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh, gây ô nhiễm môi trường, không bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm… còn diễn biến phức tạp.

Rào cản lớn nhất: Tư duy

Rất nhiều nguyên nhân được chỉ ra cho căn bệnh “chậm lớn” của DN tư nhân như do khu vực này vẫn đang phải đối mặt với nhiều rào cản, cả về tư duy lý luận lẫn khung khổ pháp luật, điều tiết, cơ chế chính sách và thực thi cơ chế chính sách trên thực tế cũng như môi trường kinh doanh và năng lực nội tại của chính khu vực này…

Theo PGS.TS.Nguyễn Hồng Sơn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc gia, KTTN chưa muốn lớn và chưa lớn được ,nguyên nhân lớn nhất là rào cản về tư duy và định kiến, khi vẫn có quan điểm đề cao vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa. “Những điều này đang có nguy cơ lạm dụng trên thực tế, tạo ra sự bất bình đẳng, lợi ích nhóm, khó xây dựng được một môi trường và hệ sinh thái khuyến khích khởi nghiệp và phát triển DN”, ông Sơn nói.

PGS.TS Trần Đình Thiên đặc biệt nhấn mạnh mối quan hệ giữa  KTTN với kinh tế nhà nước. Theo ông, chỉ có đổi mới DNNN mới tạo không gian cho khu vực KTTN phát triển. Ông cũng đề nghị cần làm rõ hơn vị trí, vai trò, chức năng và mối quan hệ Nhà nước – thị trường phù hợp với kinh tế thị trường. Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cũng nhấn mạnh mối quan hệ giữa hai khu vực kinh tế này là vừa cạnh tranh, vừa liên kết, trong đó quan trọng là phải làm tốt vai trò dẫn dắt phát triển các DN thuộc thành phần kinh tế khác, bảo đảm DN thực sự trở thành lực lượng nòng cốt, cần có những hành động thực sự để DN bé phải liên kết được với nhau, DN lớn phải kết nối với DN toàn cầu tạo nên một lực lượng DN Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, đa dạng với tốc độ tăng trưởng cao cả về số lượng, quy mô và chất lượng. 

Được biết, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành TW Đảng khóa XII đã thống nhất và nhất trí cao ban hành 3 Nghị quyết quan trọng về kinh tế, trong đó có Nghị quyết về: “Tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN”; Nghị quyết về “Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.  Các Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ tháo được nút thắt phát triển KTTN hiện nay. 

Đọc thêm

Hiệu quả chính sách phát triển kinh tế số

Ảnh minh hoạ.
(PLVN) -  Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 1437/QĐ-TTg ngày 20/11/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về phát triển kinh tế số giai đoạn 2024 - 2025.

Hơn 730 dự án đang hoạt động tại các KCN - KCX Hà Nội

Công ty TNHH Điện tử Meiko Thăng Long, có địa chỉ tại lô J1-J2 (khu công nghiệp Thăng Long, xã Võng La, huyện Đông Anh,TP. Hà Nội)
(PLVN) - Nhiều năm qua, doanh nghiệp tại các khu công nghiệp của Hà Nội luôn tạo giá trị bình quân trên 40% giá trị sản lượng công nghiệp, 40% kim ngạch xuất khẩu và trên 20% GDP của Thành phố, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trở thành nhân tố quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Thủ đô và cả nước.

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.