"Đổi màu" cá tra, WWF đánh mất uy tín

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP)  hôm qua chính thức bày tỏ quan điểm về vụ Quỹ quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF) liệt một số sản phẩm cá tra Việt Nam (Pangasius) vào “danh sách đỏ” (sản phẩm không nên sử dụng), trước báo giới, tại Hà Nội.

WWF Việt Nam thừa nhận không tham gia đánh giá thực địa Hôm qua, WWF Việt Nam chính thức có phản  hồi về vụ WWF một số nước châu Âu đưa cá tra Việt Nam vào “danh sách đỏ”. Theo đó, việc đánh giá dẫn đến WWF đưa cá tra Sách đỏ là do ba tổ chức phi chính phủ bao gồm WWF, Hội Bảo tồn Sinh vật Biển (MSC) và Quĩ Biển Bắc (NSF) cùng tham gia phát triển phương pháp đánh giá. Phần đánh giá thực địa do một tư vấn độc lập thực hiện. WWF Việt Nam không tham gia tiến trình này, bao gồm cả phát triển phương pháp đánh giá lẫn đánh giá thực địa.  WWF Việt Nam khẳng định, “danh sách đỏ” bản chất chỉ là một cẩm nang hướng dẫn người tiêu dùng, không phải là rào cản pháp lý đối với thương mại quốc tế.  WWF Việt Nam cũng cho biết, đang tích cực làm việc với VASEP và các đồng nghiệp tại một số quốc gia châu Âu để làm rõ các tiêu chí và phương pháp đánh giá đã sử dụng để đảm bảo rằng các phản hồi cần thiết sẽ được cung cấp trong thời gian sớm nhất.  Hôm nay, Tổng cục Thuỷ sản sẽ có cuộc họp bàn chính thức đầu tiên với WWF Việt Nam để giải quyết vụ việc cá tra bị đưa vào danh sách đỏ WWF. Quan điểm Tổng cục Thuỷ sản, là nếu WWF không đưa ra được chứng cứ xác đáng, thì phải cải chính. Hồng Minh

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch VASEP tuyên bố: VASEP phản đối ý kiến đánh giá không đúng đắn, thiếu cơ sở khoa học và không phù hợp với thực tế của một số tổ chức WWF châu Âu (Đức, Áo, Thuỵ Sỹ, Bỉ, Na Uy và Đan Mạch) và lo ngại rằng, việc làm này có thể gây ra thiệt hại lớn cả cho người sản xuất lẫn người tiêu dùng, đồng thời ảnh hưởng bất lợi đến uy tín về tính khách quan, trung thực và minh bạch trong hành động của bản thân tổ chức WWF.

Ông Dũng khẳng định: Thứ nhất, với sản lượng 1,5 triệu tấn mỗi năm (chiếm khoảng 1% tổng sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng thủy sản thế giới), cá tra đã trở thành một nguồn đạm động vật khối lượng lớn, giá rẻ cho nhân loại, qua đó giảm bớt sức ép lên các quần đàn thủy sản tự nhiên, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản của đại dương.

Thứ hai, cá tra nuôi là loài cá nuôi kinh tế - sinh thái ưu việt. Về mặt chuỗi thức ăn sinh học, nuôi cá vượt trội các loài cá nuôi “nổi tiếng” như cá hồi hay cá ngừ, vốn sử dụng rất nhiều bột cá, mà phần lớn được sản xuất từ việc khai thác đến cạn kiệt các nguồn cá tự nhiên từ đại dương. Việt Nam chỉ sử dụng 6.000 ha mặt nước mà vẫn sản xuất mỗi năm 1,5 triệu tấn cá tra.

Thứ ba, nghề cá tra Việt Nam được quản lý tiên tiến và hiện đại. Từ năm 2003, Việt Nam đã phổ biến áp dụng tiêu chuẩn của hệ thống quản lý SQF 1000CM của Hiệp hội Tiếp thị Thực phẩm (FMI) Mỹ. Đặc biệt, từ đầu năm 2010, nhiều nhà máy và vùng nuôi cá tra Việt Nam đã được cấp chứng nhận Global GAP – tiêu chuẩn cao nhất của ngành nuôi thủy sản có trách nhiệm và bền vững toàn cầu.

Việc một số tổ chức WWF của vài nước châu Âu mới đây cố ý “đổi mầu” cá tra, chuyển sản phẩm này từ “danh sách da cam” sang “danh sách đỏ” trong cẩm nang hướng dẫn người tiêu dùng là việc làm hoàn toàn không đúng, dựa trên những thông tin thiếu chính xác, đi ngược với xu thế diễn biến và tình hình thực tế của nghề nuôi loài cá này tại Việt Nam.

Vì thế, các công ty thương mại thủy sản lớn và có uy tín ở EU như Tập đoàn Findus và Tập đoàn Birds Eye Iglo phản ứng tức thời và gay gắt rằng động thái này gây thiệt hại cho chính người tiêu dùng và các doanh nghiệp một số nước EU nhập khẩu và kinh doanh cá tra.

VASEP đã chính thức gửi lời mời và sẵn sàng đón tiếp những chuyên gia để giúp họ nhìn nhận đúng đối với sản xuất cá tra – một nghề nuôi đầy triển vọng, có thể giúp giải quyết nhiều vấn đề nan giải về cung cấp thực phẩm cho nhân loại đồng thời bảo vệ môi trường và chất lượng hệ sinh thái trong tương lai.

Hiệp hội VASEP đề nghị WWF toàn cầu yêu cầu các tổ chức thành viên của mình ở châu Âu khẩn trương xem xét lại ý kiến đánh giá, công bố công khai hệ tiêu chí, các chỉ số đánh giá của chuyên gia tư vấn về quản lý sản xuất cá tra của Việt Nam và tiến hành sửa chữa những lỗi sai trong việc hướng dẫn người tiêu dùng châu Âu.

Mai Hoa