Trong khi Tổng thống Mỹ Joe Biden chuẩn bị có cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin và chưa có ý định gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thì phía Mỹ liên tiếp có nhiều bước đi mới liên quan đến Trung Quốc và gần như tất cả đều theo hướng gia tăng mức độ quyết liệt trong đối đầu và cạnh tranh chiến lược. Trong thực chất, Mỹ làm găng với cả Nga và Trung Quốc, nhưng rõ ràng đối đầu Nga không quyết liệt bằng đối đầu Trung Quốc.
Những biện pháp chính sách mới đây nhất của Mỹ liên quan đến Trung Quốc trước hết là quyết định của ông Biden mở rộng diện doanh nghiệp Trung Quốc bị trừng phạt với lý do các doanh nghiệp này phục vụ quân đội Trung Quốc và cung cấp thiết bị công nghệ để chính quyền Trung Quốc thực thi những biện pháp chính sách mà Mỹ coi là vi phạm dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền.
Cùng thời điểm ấy, chính quyền của ông Biden thành lập nhóm làm việc chuyên về đối phó với sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu với mục đích giảm mức độ lệ thuộc của Mỹ vào nguồn cung ứng từ Trung Quốc. Bộ Quốc phòng Mỹ ban hành cả quy định và hướng dẫn chung về đối phó Trung Quốc.
Đồng thời, Thượng viện Mỹ thông qua bộ luật mới dành chi 244 tỷ USD cho những biện pháp chính sách tăng cường đầu tư cho nghiên cứu và phát triển để không bị Trung Quốc vượt mặt về khoa học và công nghệ trên thế giới, để giảm mức độ lệ thuộc vào cung ứng nguyên vật liệu, phụ kiện, linh kiện, bán thành phẩm và thành phẩm của Trung Quốc, cũng như để trừng phạt Trung Quốc về vi phạm dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền.
Ông Biden đang tiến hành chuyến công du nước ngoài đầu tiên, đến châu Âu và thuyết phục, vận động các đồng minh và đối tác của Mỹ trong nhóm G7, NATO và EU kề vai sát cánh cùng đối phó và cạnh tranh chiến lược với Mỹ. Những động thái mới này từ phía Mỹ cho thấy chính quyền mới ở Mỹ không những chỉ kiên định chủ ý cạnh tranh chiến lược đến cùng với Trung Quốc mà còn gia tăng mức độ quyết liệt trong xung khắc lợi ích trực tiếp với Trung Quốc.
Điều đáng chú ý ở đây là phía Mỹ hạ quyết tâm không để cho Trung Quốc vươn lên chiếm lĩnh vị trí đứng đầu thế giới về khoa học công nghệ hiện đại. Mỹ và Trung Quốc là những đối tác kinh tế và thương mại rất quan trọng của nhau, nhưng phía Mỹ rõ ràng có chủ ý tăng cường mối quan hệ hợp tác này nhưng không để bị lệ thuộc vào nó.
Ngoài ra, phía Mỹ đặt chuyện dân chủ, nhân quyền và nhà nước pháp quyền thành một trọng tâm trong quan hệ với Trung Quốc và một tiêu chí mới để quyết định xử lý quan hệ với Trung Quốc như thế nào. Tất cả báo hiệu mối quan hệ này càng thêm không yên ổn trong thời gian tới.
