Việc tìm kiếm, cất bốc, quy tập hài cốt các liệt sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt nam hy sinh ở chiến trường Lào về nước luôn được các bộ, chiến sĩ Đội 192 tỉnh Thừa Thiên Huế xác định là nhiệm vụ thiêng liêng, thể hiện trách nhiệm, tình cảm đối với các đồng chí đồng đội đã nằm lại trên nước bạn Lào.
Những ngày cuối tháng 2 năm 2022, chúng tôi có dịp được theo chân những người lính Đội 192 Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên Huế trong hành trình đi tìm kiếm các hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất nước bạn Lào về nước. Được đi với các anh, chúng tôi mới cảm nhận được sự vất vả, gian nan.
Trong đợt tìm kiếm này, vị trí mà các chiến sĩ Đội 192 đang triển khai tìm ở tại Bản Đông, huyện Lào Ngam, tỉnh SaLaVan. Theo thông tin từ người dân bản địa, vị trí này có 3 ngôi mộ của bộ đội Việt Nam được chôn cất vào khoảng năm 1973. Địa hình, vật chuẩn đã thay đổi, do đó công tác tìm kiếm gặp vô vàn khó khăn.
 |
Cán bộ, chiến sĩ Đội 192 tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tại Bản Đông, huyện Lào Ngam, tỉnh Salavan – Lào. |
Thiếu tá Lê Hồng Chương, Cán bộ Đội 192 tâm sự: "Làm nhiệm vụ trong điều kiện địa hình rừng núi hiểm trở, thời tiết khắc nhiệt, các phần mộ nằm ở vùng sâu, vùng xa, có những lúc phải cơ động cả ngày đường mới đến được vị trí tìm kiếm, nhưng với tinh thần quyết tâm, chúng tôi đã cùng nhau cố gắng, để sớm tìm kiếm được hài cốt liệt sĩ, đưa các anh về với quê hương".
Mùa khô năm 2021-2022, Thiếu tá chuyên nghiệp (CN) Phạm Quốc Khánh cùng các thành viên Đội 192 lại một lần nữa có mặt tại vùng đất SaLaVan (nước Lào) để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ các liệt sĩ. Hàng năm, cứ đến mùa này, anh lại cùng các thành viên trong đội lên đường sang nước bạn thực hiện nhiệm vụ. Là người lính thời bình, nhưng đèo cao, suối sâu, chênh vênh vực thẳm, nước độc, rừng thiêng thiếu tá Phạm Quốc Khánh đều đã cùng đồng đội trải nghiệm hết.
Thiếu tá Khánh tâm sự: Quá trình thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi cũng gặp một số khó khăn về sinh hoạt, nơi ăn, ở phong tục tập quán. Đặc biệt, là về vị trí nơi các liệt sĩ được chôn cất nằm ở vùng sâu, vùng xa, nguồn tin khan hiếm, chồng chéo. Dù vậy, mọi người đều động viên nhau, nỗ lực khắc phục khó khăn, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Theo chia sẻ của các chiến sĩ Đội 192, đặc điểm nơi các liệt sĩ nằm lại thường là ở các khu vực đồi núi hiểm trở, phức tạp. Để thực hiện công việc tìm kiếm, họ chủ yếu sẽ phải hành quân bộ. Hiểm nguy luôn rình rập bởi nhiều nơi bom mìn và chất độc hóa học sót lại sau chiến tranh.
 |
Đoàn công tác đặc biệt tỉnh Thừa Thiên Huế dâng hương các liệt sĩ, Quân tình nguyện và Chuyên gia Việt nam hy sinh tại chiến trường Lào do Đội 192 mới quy tập được. |
Thực tế trong những năm qua, tại nhiều địa điểm công tác khai quật của Đội 192 chủ yếu phải dựa vào sức người. Nhiều trường hợp mộ liệt sĩ, Đội 192 đã cất công tìm kiếm từ năm này sang năm khác, đào nhiều lần, hoặc phải đào ở diện rộng cả 4 - 5 ha đồi, cũng có khi phải đào sâu 3 – 4m mới tìm đúng nơi các liệt sĩ bị vùi lấp trong chiến đấu năm xưa. Dù vậy, để hoàn thành nhiệm vụ mà Quân đội, Đảng và Nhà nước giao phó, các thành viên Đội 192 vẫn luôn kiên trì lật từng tấc đất, từng góc suối, đào hàng chục nghìn khối đất đá bằng công cụ thô sơ, vừa đi vừa mở đường, cơ động hàng nghìn km… để tìm kiếm, đưa những người con về với đất mẹ.
Trung tá Hà Trọng Thường, Chính trị viên Đội 192 cho biết các phần mộ trước đây chôn cất không có sơ đồ bố trí, lại ở vùng sâu, vùng xa do đó việc tìm kiếm rất khó khăn và mất rất nhiều thời gian. Để khắc phục khó khăn đó, Đội xác định phải phối hợp với tất cả các cơ quan liên quan, nhất là Ban Chỉ huy Quân sự các huyện, già làng, trưởng bản để làm tốt công tác tuyên truyền đến từng người dân để bà con biết được đường lối chủ trương của hai Đảng, hai Nhà nước về công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ để bà con cung cấp cho Đội các thông tin về mộ chí để đội khảo sát, xác minh, tìm kiếm hiệu quả hơn.
 |
Ông Nguyễn Thanh Bình tặng quà cho cán bộ, chiến sĩ Đội 192. |
Mới đây, khi kiểm tra tình hình thực tế hoạt động của Đội 192 tại địa bàn tỉnh SaLaVan, Sê Kông (Lào), ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc, khẩn trương của các chiến sĩ Đội 192. Ông Bình đề nghị, cần tiếp tục đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện sinh hoạt và đặc biệt là sức khỏe của các chiến sĩ để cho công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đạt kết quả tốt nhất.
Theo Bộ CHQS Thừa Thiên Huế, trong những năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đội 192 đã đi qua hơn 800 bản làng xa xôi của 15 huyện thuộc nước bạn Lào. Tiến hành tìm kiếm hàng nghìn vị trí và đã cất bốc được trên 1.000 hài cốt liệt sĩ. Trong đó, có 73 mộ có tên, có quê xác định được danh tính đưa về nước. Riêng mùa khô 2021-2022 đến nay, Đội 192 đã tìm kiếm được 10 hài cốt. Ngoài công tác tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ, Đội 192 còn làm tốt công tác dân vận trên địa bàn đóng quân cũng như công tác đối ngoại quân sự, ngoại giao.
