Độc đáo vẻ đẹp làng cổ Thổ Hà

Cách Thủ đô Hà Nội khoảng 50 km, làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) từng nổi tiếng cả nước với nghề gốm cổ truyền và lưu giữ những phong tục tập quán tốt đẹp.

Thổ Hà đẹp vẻ đẹp của một làng cổ với phong cảnh hữu tình, một bên là dòng sông tấp nập trên bến dưới thuyền, một bên là những cây cổ thụ sừng sững với bao nếp nhà nhuốm màu thời gian.

Cổng làng Thổ Hà là một trong những cổng làng đẹp nhất ở vùng hạ và trung lưu sông Cầu với kiến trúc cổ kính mang đậm nét của kiến trúc làng quê Bắc Bộ. Cổng nằm phía trước Đình Thổ Hà với hàng cây cổ thụ bao quanh, đầu bờ nóc đình uốn quanh hình lưỡi liềm, góc mái có gắn nghê, thú nhỏ bằng sành nung già lửa đỏ tía. Bên trái cổng làng có hồ nước rộng, bên phải có cây đa hàng trăm năm tuổi.

Men theo những quán nước từ phía cổng làng sẽ vào các ngõ sâu. Ai lần đầu đặt chân nơi đây hẳn sẽ đều ngạc nhiên với loạt lối nhỏ, ngõ nhỏ, có nơi chỉ rộng đủ hai người tránh nhau. Hai bên ngõ san sát tường đỏ màu gạch cũ đã mòn vẹt, nhiều bức tường xếp chằn chặn sành nâu đen bóng. Vẫn là con đường với nếp nhà rêu phong, trầm mặc bao năm cũ...

Trong làng là các công trình kiến trúc vô cùng độc đáo. Đến làng, du khách được tham quan những nếp nhà cổ nằm san sát, cảm tưởng như được lạc vào một góc phố cổ của Hà thành.

Làng Thổ Hà xưa nổi tiếng với nghề làm gốm với các sản phẩm như: Chum, vại, tiểu sành… Các sản phẩm làm hỏng hoặc không bán được, người dân tận dụng để xây tường, làm nhà. Theo người dân địa phương, tường xây bằng tiểu sành và mảnh gốm có sức chịu nóng, chịu lạnh rất tốt. Trời rét, nhà luôn tỏa hơi ấm, ngày nắng nóng thì trong nhà mát lạ thường. Tường xây bằng tiểu sành hàng nghìn năm không lo bị hỏng.

Những ngôi nhà được xây bằng tiểu sành đã tạo cho Thổ Hà một lối kiến trúc riêng biệt, hiếm có, hấp dẫn nhiều du khách.

Đến Thổ Hà, du khách còn được ngắm cảnh trên bến dưới thuyền của Cầu; thăm đình làng, chùa, cổng làng, văn chỉ, xem các cây đa cổ thụ, thăm một số ngôi nhà cổ trong làng và những ngõ xóm hun hút với vẻ đẹp cổ kính; trải nghiệm chợ phiên Thổ Hà, thăm quan các gia đình sản xuất bánh đa nem và mỳ gạo bằng máy và thủ công, thăm các gia đình nấu rượu gạo - thưởng thức và mua về làm quà cho người thân một số đặc sản của làng nghề.

Đặc biệt, du khách còn có thể lên thuyền, xuôi dòng sông Cầu thưởng thức những làn điệu dân ca quan họ mượt mà, tình tứ do các liền anh, liền chị của làng Thổ Hà thể hiện. Nếu đến Thổ Hà vào đầu xuân (từ ngày 20 - 22 tháng Giêng), du khách còn được tham gia Lễ hội của làng và đắm mình trong một không gian văn hóa dân gian truyền thống vô cùng sinh động, nhiều màu sắc.

Nghề làm gốm ở làng gần như đã mai một. Đa số người dân nơi đây chuyển sang nghề làm bánh đa, bánh đa nem. Che trên các ngõ vào trong làng là những phên tre dài phơi bánh. Có thể cảm nhận được vẻ đẹp lạ khi nắng chiều chiếu qua, rọi xuống từng kẽ hở phên bánh, tạo những bóng sáng lấp lánh trên mặt đất.

Cùng ngắm vẻ đẹp yên bình, độc đáo của Làng Thổ Hà qua những bức ảnh:

Phên phơi bánh đa cũng tạo dáng vẻ riêng cho làng Thổ Hà.