Doanh nghiệp Việt Nam trưởng thành trong hội nhập

“Việc thực hiện 12 nội dung đề ra trong Chương trình hành động (CTHĐ) của Chính phủ ban hành kèm theo Nghị quyết 16/2007 của Chính phủ về một số chủ trương, chính sách lớn để nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững khi Việt Nam là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới, đã tạo sự chuyển biến tích cực trên tất cả các mặt thông tin tuyên truyền, phổ biến về WTO, xây dựng pháp luật, thể chế, cải cách hành chính ở các bộ, ngành và địa phương”, ông Lương Văn Tự, nguyên Thứ trưởng Bộ Thương mại (cũ), Trưởng đoàn đàm phán gia nhập WTO khẳng định tại Hội thảo đánh giá kết quả thực hiện CTHĐ của Chính phủ, vừa được Bộ Công Thương tổ chức tại Hà Nội.

Triển khai rộng chương trình

Đánh giá kết quả thực hiện CTHĐ, ông Lương Văn Tự nhấn mạnh, mặc dù thời gian thực hiện chưa nhiều (từ năm 2007 đến nay), nhưng việc triển khai thực hiện CTHĐ của các bộ, ngành, địa phương bước đầu đạt được nhiều kết quả, như sức cạnh tranh trên cả ba cấp độ quốc gia, doanh nghiệp và sản phẩm được cải thiện một bước. Thể hiện rõ nhất là nhiều doanh nghiệp của Việt Nam  trưởng thành hơn nhiều sau một thời gian hội nhập và có quy mô ngày càng lớn. Nhiều doanh nghiệp không những đứng vững và cạnh tranh có hiệu quả ở thị trường trong nước mà bước đầu còn vươn ra chiếm lĩnh thị trường khu vực và quốc tế. Quá trình cải cách doanh nghiệp nhà nước cũng đã có nhiều bước tiến trong đó có nhiều doanh nghiệp chủ chốt đã tận dụng cơ hội của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế để huy động thêm vốn, học tập kinh nghiệm của nước ngoài và nâng cao hiệu quả hoạt động của mình. Trái với một số e ngại trước đây, các ngành kinh tế chủ chốt vẫn đứng vững trong cạnh tranh quốc tế. Nổi bật nhất là hệ thống ngân hàng trong nước không những duy trì vị thế của mình, mà còn phát triển mạnh mẽ mặc dù có sức ép cạnh tranh từ bên ngoài.

Bà Nguyễn Thúy Hiền, Vụ Kế hoạch-Bộ Công Thương cho biết, tại các địa phương, bên cạnh những hình thức tuyên truyền, phổ biến thông qua các ấn phẩm thì nhu cầu  tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến trực tiếp là xu hướng nổi lên khá rõ. Các địa phương đã đưa vào CTHĐ thông qua các nhiệm vụ liên quan đến rà soát tất cả các văn bản quy phạm pháp luật do UBND ban hành; ban hành các văn bản, quy định về cơ chế, chính sách nhằm tạo thuận lợi cho kinh doanh và đầu tư trên địa bàn. Công tác xây dựng pháp luật, thể chế cũng được triển khai thường xuyên, được điều chỉnh và tuân theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm do Chính phủ xây dựng để trình Quốc hội. Liên quan đến vấn đề xây dựng và phát triển đồng bộ các yếu tố kinh tế thị trường, gồm 5 nhóm nhiệm vụ chính: hoàn thiện và phát triển thị trường lao động; phát triển thị trường đất đai và bất động sản; phát triển thị trường tài chính tiền tệ; phát triển thị trường khoa học công nghệ; hoàn thiện các yếu tố khác nhằm thúc đẩy việc hình thành đồng bộ cơ chế thị trường, bà Nguyễn Thúy Hiền cho rằng, đã có nhiều cơ chế, chính sách về lao động, việc làm, tạo hành lang pháp lý quan trọng phát triển thị trường lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.

Công ty TNHH VICO mở rộng xuất khẩu các sản phẩm bột giặt, hóa mỹ phẩm sang thị trường các nước Philippin, Mông Cổ, Campuchia... Trong ảnh: Sản xuất bột giặt xuất khẩu.

Còn nhiều khó khăn

Cũng theo bà Nguyễn Thúy Hiền, vấn đề đổi mới, nâng cao hiệu quả đầu tư, ở các địa phương rất đa dạng và có nhiều sự khác biệt, do đó việc xử lý các vấn đề cụ thể mà địa phương đang gặp phải như cơ sở hạ tầng, sàn giao dịch điện tử… sẽ rất khó khăn. Ông Phạm Bình An, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ hội nhập WTO, Tp.Hồ Chí Minh, cho rằng, khó khăn khi thực hiện CTHĐ là thiếu hướng dẫn cụ thể từ các bộ, ngành để triển khai Nghị quyết 16. Trừ những nhiệm vụ triển khai công tác tuyên truyền về WTO và hội nhập kinh tế quốc tế là cụ thể. Còn các hoạt động khác chỉ lồng ghép vào các chương trình. Ông An đề nghị các bộ, ngành nên có những hướng dẫn cụ thể hơn. Theo ông Lương Văn Tự, các địa phương còn thiếu sự chia sẻ kinh nghiệm trong việc thực hiện CTHĐ nhằm giải quyết các vấn đề trong vùng, nhất là trong lĩnh vực nâng cao hiệu quả đầu tư, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, phát triển đồng bộ các yếu tố kinh tế thị trường. Do đó, các hoạt động hội nhập kinh tế mang tính liên vùng còn thiếu và yếu. Điều này khiến các vấn đề liên quan đến hội nhập WTO ở cấp vùng không được giải quyết hiệu quả lại gây lãng phí nguồn lực xét ở bình diện quốc gia.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả CTHĐ trong thời gian tới, nhiều đề xuất được đưa ra tại hội thảo này, đó là các ngành chức năng cần đẩy nhanh việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu về thị trường; tiếp tục rà soát các yếu tố đang cản trở sự hình thành đồng bộ nền kinh tế thị trường, đặc biệt là các lĩnh vực hiện các doanh nghiệp nhà nước còn độc quyền. Bộ Công Thương cũng triển khai thực thi cơ chế cảnh báo sớm về khả năng áp dụng các biện pháp chống bán phá giá về thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng nghiên cứu và xây dựng báo cáo đề xuất về các quốc gia thay thế phù hợp với các ngành sản xuất trong nước có nguy cơ cao về chống bán phá giá để tạo lợi thế cần thiết khi xảy ra phát động điều tra./.

Vũ Hoàng Oanh