Khi người trồng chanh dây nhận cái kết đắng

Vào khoảng đầu năm 2017, đại diện Công ty TNHH Tuấn Đại An (Cty) xuống gặp người nông dân ở xã Ia Blứ để quảng cáo về giống chanh dây mới. Theo đó, phía Cty cũng đã hỗ trợ cho người dân nợ 50% tiền giống, phân bón và sẽ trừ khi chanh dây thu hoạch. Đồng thời, hợp đồng hỗ trợ bao tiêu sản phẩm của Cty ký với tất cả hộ dân ghi rõ: nếu trong vòng 4 tháng không thấy đậu bông thì Cty có trách nhiệm thay thế các cây khác cho dân...

Theo phản ánh của người dân, trước đó phía Cty đã nhiều lần cử cán bộ xuống nói chuyện với người dân về những hiệu quả của cây chanh dây không hạt. Đồng thời phía Cty cũng nhiều lần cho xe ô tô xuống chở những người dân đi dự các hội thảo “hoành tráng” để tạo sự tin tưởng của người dân. Sau đó Cty tiến hành bán giống, bán thuốc cho nông dân với giá cao hơn rất nhiều so với giá thị trường nhưng với chiêu trò là “hỗ trợ 50% chi phí giống cây và thuốc men trong quá trình cây sinh trưởng”.

Tin tưởng, nhiều người đã dọn rẫy để trồng chanh dây với mong muốn thoát nghèo. Thế nhưng, khi chanh dây đã trồng được 8 tháng nhưng ra ít trái, trái không đạt chất lượng… thì cũng lúc này mọi liên lạc của người nông dân với Cty bắt đầu khó khăn. Số điện thoại của bà Bùi Thị Diệu Hiền, Giám đốc Cty đã không liên lạc được. 

Sau rất nhiều nỗ lực và sự chung tay của các cơ quan chức năng. Đến ngày 3/7/2017, dưới sự chứng kiến của UBND xã Ia Blứ, đại diện 33 hộ nông dân bị thiệt hại trong vụ trồng chanh dây không có quả và Cty cùng thống nhất phương án: “Xóa toàn bộ số nợ của nông dân còn nợ Cty. Đồng thời, Cty cũng hoàn trả lại số tiền cho các hộ dân hơn 279 triệu đồng, trong thời hạn chậm nhất là 60 ngày (kể từ ngày 1/7)”.

Nhiều hộ dân đã bỏ hoang đất vì chưa nhận được tiền đền của Cty để tái sản xuất

Dân mòn mỏi chờ đền bù

Dù đi đến thỏa thuận với người dân, hứa trả tiền chậm nhất trong vòng 60 ngày (kể từ ngày 1/7/2017) thế nhưng đến thời điểm hiện tại, 33 hộ dân vẫn chưa nhận được đền bù. Không ai liên lạc được với phía Cty.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Minh (thôn Lương Hà, xã Ia Blứ) bức xúc: “Đã 2 năm trôi qua, tôi vẫn chờ đền bù từ phía Cty Tuấn Đại An nhưng không có kết quả gì. Ngày trước, sau khi kí hợp đồng với phía Cty, tôi tận dụng 1ha đất, lấy hơn 500 cây giống về trồng. Tuy nhiên, sau nhiều tháng chăm sóc thì cây không ra trái. Lúc này, Cty có mang thuốc vào bơm, thì có khoảng 50% cây đậu trái, nhưng quả nhỏ và xấu. Chúng tôi không bán được, liền quyết định phá bỏ hết 1ha chanh dây, lỗ hơn 28 triệu đồng”.

Trước sự “im lặng” và “biến mất” của phía Cty Tuấn Đại An, ông Lê Quang Vang  (Phó Chủ tịch UBND xã IaBlứ) cho biết: “Khi Cty về địa phương liên kết sản xuất và ký kết hợp đồng không thông qua chính quyền địa phương. Chính vì vậy, khi người dân phản ánh Cty cung cấp cây giống kém hiệu quả thì địa phương mới biết được sự việc. Mặc dù đã có biên bản thống nhất đền bù giữa hai bên nhưng hơn 2 năm nay, Cty vẫn chưa tiến hành đền bù. Hiện UBND xã đã đề xuất sự việc cho cơ quan có thẩm quyền điều tra”. 

Liên quan đến vấn đề trên, ông Nguyễn Long Khánh (Phó Trưởng phòng NN&PTNN xã Ia Blứ) cho biết: “Khi sự việc xảy ra vào năm 2017, Phòng đã phối hợp với Thanh tra Sở NN&PTNT xác minh các yếu tố mà người dân phản ánh. Qua quá trình xác minh sự việc, chúng tôi phát hiện phía Cty Tuấn Đại An triển khai hợp đồng liên kết với nông dân nhưng không có chức năng kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Nếu sắp tới Cty vẫn không chịu đền bù, mà cơ quan chức năng có nhận được đơn khiếu kiện phía người dân thì chúng tôi sẽ tiến hành kiến nghị để Công an vào cuộc”.