Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam với sứ mệnh làm chủ công nghệ lõi

Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần làm chủ công nghệ

Chiều 30/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã tổ chức Diễn đàn Quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam - để dẫn dắt”. Tổng Bí thư Tô Lâm đã gửi lẵng hoa chúc mừng Bộ KH&CN.

Tham dự Diễn đàn có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng; đại diện các ban, bộ, ngành Trung ương, một số địa phương, cùng đông đảo doanh nghiệp công nghệ, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước. Diễn đàn có quy mô khoảng 1.500 đại biểu, là sự kiện thường niên lớn nhất của ngành công nghệ số.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương khẳng định, Diễn đàn Make in Viet Nam là không gian quan trọng để lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp cùng trao đổi, thống nhất các định hướng lớn về chính sách và công nghệ; qua đó khuyến khích đổi mới sáng tạo, thúc đẩy sản xuất và phát triển sản phẩm công nghệ số tại Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, Diễn đàn đã và đang khơi dậy mạnh mẽ tinh thần làm chủ công nghệ, góp phần thúc đẩy số lượng doanh nghiệp công nghệ gia tăng nhanh chóng, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường khu vực và quốc tế. Make in Viet Nam không chỉ là một khẩu hiệu, mà đã trở thành tư tưởng định hướng xuyên suốt cho phát triển công nghiệp công nghệ số Việt Nam.

Năm 2025 được xác định là năm bản lề, đánh dấu những chuyển biến tích cực và đột phá về thể chế. Đây cũng là thời điểm tròn 20 năm Bộ Khoa học và Công nghệ cùng Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây) xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp lý trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, với loạt đạo luật quan trọng như Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật Chuyển đổi số; Luật Công nghệ cao… Những đạo luật này không chỉ phục vụ quản lý nhà nước mà còn tạo không gian phát triển rộng mở cho doanh nghiệp công nghệ.

Diễn đàn Make in Viet Nam lần thứ 7 diễn ra trong bối cảnh đất nước đang đổi mới mạnh mẽ mô hình quản trị và tổ chức bộ máy, mở ra nhiều thời cơ lớn cho phát triển. Đây là cơ hội để doanh nghiệp công nghệ Việt Nam bứt phá, làm chủ các công nghệ lõi, công nghệ chiến lược và từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Từ góc nhìn doanh nghiệp tại Diễn đàn cho thấy, yêu cầu tự chủ công nghệ đã vượt ra ngoài khuôn khổ một bài toán kinh tế đơn thuần, trở thành vấn đề gắn chặt với chủ quyền quốc gia trong không gian số. Chủ tịch HĐQT kiêm Chủ tịch điều hành Tập đoàn CMC Nguyễn Trung Chính nhấn mạnh: trong kỷ nguyên số, quốc gia không làm chủ công nghệ lõi sẽ đối diện nguy cơ lệ thuộc chiến lược, mắc kẹt trong chuỗi giá trị thấp, đồng thời đối mặt với rủi ro thất thoát dữ liệu và tri thức ra bên ngoài.

Theo ông Nguyễn Trung Chính, đầu tư cho khoa học, công nghệ chính là đầu tư cho chủ quyền quốc gia. Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, quốc gia nào làm chủ khoa học, công nghệ thì quốc gia đó nắm giữ vận mệnh phát triển của chính mình. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là công cụ nâng cao năng suất, mà đã trở thành năng lực cạnh tranh cốt lõi, mang tính quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia.

Từ thực tiễn phát triển của CMC, ông Nguyễn Trung Chính cho rằng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cần kiên định con đường “tự chủ và dẫn dắt”, tập trung đầu tư vào các công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, hạ tầng số; đồng thời xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo dựa trên mô hình liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước - doanh nghiệp - nhà trường. Trong đó, doanh nghiệp giữ vai trò trung tâm, vừa là chủ thể đầu tư, vừa là lực lượng triển khai và thương mại hóa các sản phẩm, giải pháp công nghệ.

Cùng chung quan điểm, đại diện Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) chia sẻ cách tiếp cận phát triển dựa trên làm chủ công nghệ lõi và hình thành các ngành công nghiệp công nghệ cao. Viettel đã tận dụng nguồn lực tích lũy từ lĩnh vực viễn thông để đầu tư bài bản cho nghiên cứu, phát triển các công nghệ chiến lược, từng bước mở rộng sang những lĩnh vực có hàm lượng tri thức cao như bán dẫn, hàng không vũ trụ, an ninh mạng và hạ tầng số.

Doanh nghiệp công nghệ phải chuyển từ “làm chủ” sang “dẫn dắt”

Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh yêu cầu, trước bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu ngày càng quyết liệt, yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải làm chủ các công nghệ lõi, hình thành lực lượng doanh nghiệp công nghệ đầu đàn, qua đó củng cố vững chắc nền tự chủ kinh tế và bảo đảm chủ quyền số quốc gia.

Phó Thủ tướng khẳng định, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng, xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt của phát triển. Cùng với đó là hệ thống pháp luật ngày càng hoàn thiện, các chiến lược quốc gia về kinh tế số, xã hội số, công nghiệp bán dẫn, tạo nền tảng chính trị - pháp lý vững chắc cho doanh nghiệp công nghệ Việt Nam phát triển.

Đánh giá kết quả đạt được, Phó Thủ tướng cho biết năm 2025, doanh thu toàn ngành công nghệ số ước đạt 198 tỷ USD; kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số đạt khoảng 172 tỷ USD. Doanh nghiệp công nghệ đã trở thành lực lượng xung kích thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, với nhiều kết quả nổi bật về hạ tầng số, thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt và chuyển đổi số trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, từ chỗ chủ yếu gia công, lắp ráp, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước làm chủ các công nghệ lõi như hạ tầng 5G, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và bước đầu tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp công nghệ Việt Nam chuyển từ mục tiêu “làm chủ” sang mục tiêu cao hơn là “dẫn dắt”.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế như quy mô doanh nghiệp còn nhỏ, đầu tư cho nghiên cứu -phát triển chưa tương xứng, thiếu doanh nghiệp đủ tầm dẫn dắt hệ sinh thái; nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu; tư duy manh mún, thiếu liên kết và tâm lý sợ thất bại vẫn là những điểm nghẽn lớn.

Từ đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy quản lý, chuyển từ “quản lý” sang “kiến tạo”. Nhà nước cần đóng vai trò tạo lập thị trường, là khách hàng lớn thông qua cơ chế đặt hàng, mua sắm công, thuê dịch vụ công nghệ số; ưu tiên sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghệ số Việt Nam. Đồng thời, cần sớm hoàn thiện thể chế, triển khai cơ chế thử nghiệm cho các lĩnh vực công nghệ mới, hình thành quỹ đầu tư công nghệ quốc gia và xây dựng lực lượng doanh nghiệp công nghệ đầu đàn.

Tại Diễn đàn, các doanh nghiệp công nghệ cũng đã nhận nhiệm vụ và cam kết triển khai trong năm 2026, thể hiện trách nhiệm, bản lĩnh và quyết tâm đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và Chính phủ trong hành trình đưa công nghệ Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đóng góp trực tiếp cho mục tiêu xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Lễ trao Giải thưởng Sản phẩm công nghệ số Make in Viet Nam 2025 đã chính thức diễn ra, tôn vinh những sản phẩm, giải pháp tiêu biểu, tiếp tục lan tỏa tinh thần Make in Viet Nam trong cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Diễn đàn Quốc gia Phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam năm 2025 khép lại với thông điệp rõ ràng: doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang đứng trước cơ hội và sứ mệnh lịch sử - trở thành lực lượng nòng cốt dẫn dắt đổi mới sáng tạo, làm chủ công nghệ lõi, bảo đảm chủ quyền số và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. “Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt” không chỉ là một tuyên ngôn phát triển, mà là cam kết hành động cho giai đoạn Việt Nam vươn lên bằng trí tuệ và công nghệ.