Doanh nghiệp chế biến điều “tiêu điều” vì mọt cứng

Ngành điều Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, trong đó có mọt cứng đốt. 
Ảnh minh họa
Ngành điều Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, trong đó có mọt cứng đốt. Ảnh minh họa
(PLVN) - Kim ngạch xuất khẩu (XK) hạt điều giảm đến 19,2%, là mặt hàng giảm sâu nhất trong các loại cây công nghiệp trong quý I/2019. Trong khi đó, hàng nghìn container hạt điều nhập khẩu (NK) của các doanh nghiệp (DN) đang bị dồn ứ tại các cảng do... mọt cứng đốt.

Xuất khẩu điều giảm mạnh

Theo báo cáo mới nhất từ Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản - Bộ NN&PTNT, hết quý I/2019, khối lượng điều nhân Việt Nam XK ước đạt 28.000 tấn với giá trị 219 triệu USD, đưa khối lượng XK hạt điều 3 tháng đầu năm 2019 ước đạt 76.000 tấn và 609 triệu USD, tăng 2,1% về khối lượng nhưng giảm 19,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. 

Các thị trường Mỹ, Trung Quốc và Hà Lan là những nơi NK điều lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần lần lượt là 31,4%, 14,4% và 11,1% tổng giá trị XK hạt điều.

Trong khi XK điều có xu hướng chậm lại và giảm thì nhiều DN trong nước vẫn phải NK hạt điều với số lượng lớn. Tính đến đầu tháng 4/2019, lượng điều NK vào khoảng 92.000 tấn với giá trị 158 triệu USD, đưa tổng khối lượng hạt điều NK trong 3 tháng đầu năm 2019 đạt 224.000 tấn, trị giá 389 triệu USD, tăng 6,2% về khối lượng nhưng lại giảm 19,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018.

Đây cũng là một nghịch lý của ngành điều đã tồn tại trong nhiều năm qua, khi nhiều vùng ở Việt Nam được đánh giá thuận lợi để phát triển vùng chuyên canh điều. Tuy nhiên, việc sản xuất không gắn với tiêu thụ, không có chuỗi sản xuất giữa người trồng điều và DN, cộng với thiên tai dịch bệnh diễn biến khó lường đã khiến giá trị điều thô trong nước không cao. Các DN tiếp tục phải NK từ nước ngoài, trong khi điều chế biến không có để bán ra.

Tại nhiều địa phương, người dân chuyển sang canh tác cây khác khiến diện tích trồng điều giảm mạnh. Tại “thủ phủ” điều là Bình Phước, giá điều thô mua xô tháng 3/2019 giảm 2.000 đồng/kg, từ mức 39.000 đồng/kg xuống còn 37.000 đồng/kg. Dự báo, giá điều thô có thể tiếp tục giảm trong vài tháng tới, do áp lực xả kho của Tanzania (hiện đang ở mức 300.000 tấn).

Không chủ động được nguồn hàng khiến việc phải lệ thuộc vào nguyên liệu NK của ngành điều khiến giá trị XK giảm mạnh, trong khi nguồn thu từ trồng điều không tăng, nếu không muốn nói đang đi xuống. 

Kẹt cứng hàng nghìn container vì mọt cứng đốt

Trong khi XK giảm, việc xuất hiện loài mọt cứng đốt trong các lô hạt điều thô NK cũng đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc chế biến của DN khi các lô hàng bị giữ tại cảng. Các DN “đứng ngồi không yên” vì không có nguyên liệu để chế biến.

Mới đây, ngày 16/3, ông Phạm Văn Công - Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), đã gửi công văn đến Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) và Chi cục Kiểm dịch thực vật (KDTV) vùng II liên quan đến việc cơ quan KDTV yêu cầu tiến hành kiểm tra, lấy mẫu toàn bộ những lô hàng điều thô NK có nguồn gốc từ châu Phi tại cảng, thay vì cho phép đưa về kho của DN như trước kia...

Theo VINACAS, quy định trên đã gây trở ngại và tổn thất cho các DN chế biến và NK điều thô do phải tăng thêm thời gian, chi phí cho việc nhận, kiểm tra hàng hóa trong cảng. Đồng thời, các DN phải bố trí nhiều nhân lực giám sát tại cảng, gây ách tắc hàng hóa.

Ông Công cho rằng, Cục BVTV cần áp dụng lại quy trình lấy mẫu như đã áp dụng đối với hạt điều thô NK như trước, cho phép DN được kiểm tra, lấy mẫu tại kho của DN theo hình thức kiểm tra nhanh, áp dụng đối với mặt hàng hạt điều.

Tuy nhiên, ông Hoàng Trung - Cục trưởng Cục BVTV  (Bộ NN&PTNT) cho rằng, hàng năm, lượng hạt điều NK để gia công, chế biến rất lớn. Từ năm 2013 đến nay, cơ quan KDTV nhiều lần phát hiện các lô hàng điều NK từ châu Phi bị nhiễm đối tượng KDTV Việt Nam là mọt cứng đốt (có tên khoa học là Trogoderma granarium Everts). Đây là loại mọt nguy hiểm số một. Tất cả các nước đều đưa loại mọt này vào danh sách kiểm dịch và kiểm soát chặt chẽ. 

Tại cuộc họp báo giao ban quý I/2019 do Bộ NN&PTNN tổ chức, ông Hoàng Trung bày tỏ quan điểm: “Chúng tôi cho phép DN NK hạt điều đến khai tại cảng, kiểm tra sơ bộ rồi đưa hàng về kho, nhưng khi phát hiện nguy cơ cao, phát hiện đối tượng kiểm dịch thì phải kiểm tra trước khi cho phép vào lãnh thổ Việt Nam. Hiện nay, chúng tôi tiếp tục phát hiện đối tượng sinh vật ngoại lai nguy hiểm này nên không thể cho DN đưa hàng về kho. DN phải phối hợp với cơ quan kiểm dịch về việc này, bởi nếu để lọt loại mọt cứng đốt thì tương lai hàng XK của Việt Nam sẽ gặp khó. Bên cạnh đó, chi phí để xử lý loại mọt này rất lớn”.

Ông Trung đưa ra ví dụ đối với cỏ kế đồng trước đó đối với các DN NK lúa mì và nêu “lợi ích quốc gia” cần phải được đặt lên trên hết, DN cần hợp tác với cơ quan chức năng để làm tốt quy trình kiểm dịch. “Trường hợp các DN tiến hành NK từ các đối tác làm tốt khâu kiểm soát mọt cứng đốt, cơ quan kiểm dịch sẽ tạo điều kiện tối đa việc đưa hàng về kho, tạo thuận lợi cho DN”, ông Trung nói.

Mọt cứng đốt nguy hại như thế nào?

Mọt cứng đốt hay mọt TG (Trogoderma granarium) là một loài bọ cánh cứng trong họ Dermestidae, có nguồn gốc từ Nam Á và là một trong 100 loài xâm hại mạnh nhất trên thế giới. Sự phá hoại của loài mọt này khó kiểm soát vì chúng có khả năng sống sót mà không có thức ăn trong thời gian dài, chúng ưa thích điều kiện khô, thực phẩm có độ ẩm thấp và khả năng kháng lại nhiều loại thuốc trừ sâu.

Tin cùng chuyên mục

Đọc thêm

Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba thăm và làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội

Bà Juanna Lilia Delgado Portal – Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba trao đổi tại buổi làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội.
(PLVN) - Ngày 20/11, Đoàn lãnh đạo cấp cao Ngân hàng Trung ương Cuba do bà Juanna Lilia Delgado Portal - Bộ trưởng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Cuba làm Trưởng đoàn đã đến thăm và làm việc tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Đi cùng đoàn có đại diện một số Bộ, ngành, Chủ tịch một số Ngân hàng tại Cuba; đại diện Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Cảng Hải Phòng đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, ông Nguyễn Hoàng Anh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trao Bằng khen cho Công ty cổ phần Cảng Hải Phòng.
(PLVN) - Ngày 20/11, Công ty CP Cảng Hải Phòng tổ chức Lễ kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống Đảng bộ và Đội ngũ công nhân Cảng (24/11/1929-24/11/2024); 95 năm Ngày thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của Cảng Hải Phòng (28/11/1929-28/11/2024) và đón nhận Huân chương lao động Hạng Nhì.

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành

Chỉ có 28% hồ thủy lợi được lập quy trình vận hành
(PLVN) - Sáng 19/11, tại Hà Nội, Bộ NN&PTNT tổ chức diễn đàn “Nâng cao hiệu quả thông tin, cảnh báo, đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa nước trong tình hình mới". Sự kiện nêu ra những vấn đề cấp bách của hệ thống các hồ, đập thủy lợi đang “gánh” trên vai nhiều nhiệm vụ trọng yếu của quốc gia.

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp

Thúc đẩy hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Pháp
(PLVN) - Sáng 19/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã làm việc với đoàn đại biểu Nghiệp đoàn Giới chủ Pháp (MEDEF) do ông Francois Corbin làm trưởng đoàn, trong khuôn khổ hai nước thúc đẩy hợp tác kinh tế và đầu tư.

Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá: Cần lộ trình tăng thuế hợp lý

Toàn cảnh Toạ đàm "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và chống buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra" diễn ra chiều nay, tại Hà Nội.
(PLVN) -  Theo các chuyên gia, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với thuốc lá là cần thiết. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu chính sách đề ra, cần có lộ trình tăng thuế hợp lý, đảm bảo cân bằng giữa mục tiêu hạn chế tiêu dùng và ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

Ngành tôm bứt phá, dự báo đạt 4 tỷ USD trong năm 2024

(PLVN) - Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 3,2 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ và EU đều ghi nhận tăng trưởng tích cực. Với giá tôm cải thiện và nhu cầu nhập khẩu tăng cao, dự báo mục tiêu 4 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong năm nay là hoàn toàn khả thi.

Quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' IUU của EC

Việt Nam quyết tâm gỡ “thẻ vàng” IUU trong năm 2024. (Ảnh minh họa: CTV)
(PLVN) - Ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Phùng Đức Tiến đã họp với các đơn vị liên quan để thực hiện kế hoạch của Chính phủ chỉ đạo làm việc với Đoàn thanh tra Ủy ban Châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp (IUU) lần 5.

Chờ tỉnh và huyện để kéo dây giải tỏa công suất Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4

Đại diện NPTPMB báo cáo lãnh đạo EVNNPT về tiến độ Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái.
(PLVN) - Ban Quản lý Dự án truyền tải điện (NPTPMB) hạ quyết tâm hoàn thành Dự án đường dây 220kV Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - rẽ Mỹ Xuân - Cát Lái trong quý III/2025 để có thể cùng các đơn vị thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) thực hiện việc giải tỏa công suất Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Tiềm năng huy động vốn tư nhân cho phát triển xanh

Quản lý nước là một trong những dự án được ưu tiên cho vay để bảo vệ môi trường. (Ảnh minh họa/Vneconomy)
(PLVN) - Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) mới phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Điều này cho thấy nhu cầu về trái phiếu xanh là rất lớn và là tín hiệu tích cực về tiềm năng trong việc huy động dòng vốn từ khối tư nhân cho quá trình chuyển đổi hướng đến phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam.

Ba kịch bản tăng trưởng điện trong năm 2025

Bảo đảm đủ điện trong mọi tình huống năm 2025. (Ảnh: EVN).
(PLVN) - Cuộc họp về Kế hoạch cung cấp điện năm 2025 đã thống nhất 3 kịch bản tăng trưởng điện năng, trong đó ở kịch bản cực đoan, tăng trưởng điện phải đạt từ 14 - 15% trở lên, các tháng mùa khô phải đạt 16% trở lên.

Bắc Ninh: 3 mũi nhọn đột phá tạo ra sự hấp dẫn với các nhà đầu tư trong nước và quốc tế

Hình ảnh khu công nghiệp tại Bắc Ninh.
(PLVN) - 9 tháng đầu năm 2024, Ban quản lý các khu công nghiệp (Bắc Ninh) cấp mới giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 129 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký 1,8 tỷ USD (101 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký 1.483,54 triệu USD; 28 dự án trong nước với tổng vốn 7.965,6 tỷ VNĐ tương đương 332,64 triệu USD). Tổng vốn đầu tư cấp mới và điều chỉnh trong các KCN, kể từ đầu năm đến nay đạt 3,4 tỷ USD, (đứng đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư FDI).

VNPT giới thiệu hệ sinh thái số toàn diện tại Diễn đàn quốc gia Phát triển Kinh tế số & Xã hội số lần thứ II

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tham khu trình diễn các giải pháp số của VNPT tại Diễn đàn Quốc gia Phát triển Kinh tế số và Xã hội số lần thứ II. (Ảnh: Chi Tưởng)
(PLVN) - Những “lát cắt” của các thành tựu bước đầu trên hành trình làm chủ công nghệ số và cung cấp hệ sinh thái số trong mọi lĩnh vực đời sống KTXH đã được Tập đoàn VNPT giới thiệu tại Diễn đàn Quốc gia Phát triển Kinh tế số và Xã hội số lần thứ II do Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương tổ chức.