Hôm qua, 7/3, VCCI và WB đã chính thức công bố báo cáo “Đánh giá cải cách thủ tục hành chính (TTHC) thuế: mức độ hài lòng của DN năm 2016”. Đây là lần thứ hai báo cáo được VCCI thực hiện và công bố…
Mối quan hệ “nhạy cảm”
Có 3.453 DN đang hoạt động tại 63 tỉnh, TP đã trả lời cuộc khảo sát năm 2016, đạt tỷ lệ phản hồi 34%. Các tỉnh tập trung nhiều DN có số lượng phản hồi cao là TP HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Bắc Ninh và Bình Dương. Nơi có số DN phản hồi thấp nhất cũng đạt 36 phiếu khảo sát như Hà Giang. Nhóm DN dân doanh có tỷ lệ phản hồi lớn nhất lên tới 88%, tiếp đến là DN FDI 9% và DN do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ chiếm 3% tổng số DN phản hồi.
Theo Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc, quan hệ giữa ngành Thuế và DN là quan hệ có mức độ “nhạy cảm” đặc biệt. Nhạy cảm vì DN nhắc đến cơ quan thuế (CQT) là nói đến “nộp tiền”, là “nghĩa vụ” và “trách nhiệm”. Nhạy cảm nên khi có khó khăn, vướng mắc thậm chí gặp oan ức, DN không có cơ hội hay rất ngại bày tỏ trực tiếp, phản ánh trung thực ý kiến của mình.
“Chính vì vậy, việc công bố đánh giá mức độ hài lòng của DN với ngành thuế mà VCCI và WB thực hiện có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là kênh để các DN nói lên tiếng nói của mình một cách độc lập, các DN đánh giá trên nhiều lĩnh vực từ tiếp cận thông tin về thuế, thực hiện TTHC thuế, kết quả giải quyết công việc, thanh tra kiểm tra thuế cho đến sự phục vụ của công thức thuế. Là người trực tiếp thụ hưởng TTHC, các DN có quyền nói lên sự hài lòng của mình. Dù là chủ đề nhạy cảm, nhưng điều tra lần này đã thu hút gần 3.500 DN đang hoạt động tại 63 tỉnh, TP tham gia…” - TS Lộc phát biểu.
Nhiều chuyển biến tích cực
Theo Trưởng ban Pháp chế VCCI, ông Đậu Anh Tuấn, trong 30 quy định phát luật tốt vừa được VCCI công bố thì ngành tài chính đã có 6 quy định, trong đó 4 quy định thuộc lĩnh vực thuế. “Điều này cho thấy tài chính nói chung, ngành thuế nói riêng đang có nỗ lực rất lớn…” - ông Tuấn nhận xét.
So với kết quả khảo sát DN năm 2014, kết quả khảo sát năm 2016 đã cho thấy những chuyển biến tích cực của ngành Thuế.
Cụ thể, DN đánh giá thông tin về pháp luật thuế và TTHC thuế đã dễ tiếp cận hơn, cả về khả năng tiếp cận thông tin cũng như phương thức tìm hiểu thông tin. Cộng đồng DN đã ghi nhận những tiến bộ đáng kể trong nỗ lực công khai, minh bạch thông tin của CQT. DN cũng cho rằng việc thực hiện TTHC thuế dần thuận lợi hơn đối với các DN. Đó là thời gian thực hiện TTHC thuế đã giảm, TTHC đã đơn giản hơn và việc áp dụng thủ tục thuế điện tử đang mang lại nhiều lợi ích đối với cộng đồng DN… Do đó, tỷ lệ DN gặp phiền hà trong thực hiện TTHC chỉ còn 41%, giảm đáng kể so với con số 49% của năm 2014.
Cộng đồng DN cũng ghi nhận những chuyển biến tích cực trong công tác kiểm tra thuế và thanh tra thuế. Cụ thể, hầu hết các DN cho biết thời gian thanh kiểm tra đúng với trong quyết định, thái độ cán bộ đúng mực và DN luôn được giải trình về những điểm chưa rõ trong quá trình kiểm tra, thanh tra thuế. Các DN cũng ghi nhận những chuyển biến trong phục vụ người nộp thuế của cán bộ thuế. Cụ thể, trên tất cả các khía cạnh như tác phong, chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng giải quyết công việc đều có cải thiện so với khảo sát 2014, tuy đây vẫn là khía cạnh mà tỷ lệ DN đánh giá tích cực tương đối thấp so với những khía cạnh khác…
Trên cơ sở tổng hợp từ 5 chỉ số thành phần (Tiếp cận thông tin; Thực hiện TTHC; Thanh, kiểm tra; Sự phục vụ của cán bộ; và kết quả giải quyết công việc), điểm số tổng thể về mức độ hài lòng của DN năm 2016 về cải cách TTHC thuế là 75/100, cao hơn so với mức 71/100 của năm 2014. Điều đáng nói, trong cả 5 lĩnh vực khảo sát, DN đều hài lòng hơn so với khảo sát 2014.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch VCCI, CQT vẫn còn nhiều dư địa để tiếp tục cải cách, Đơn cử, khảo sát 2016 vẫn có 55% DN gặp vướng mắc khi tìm hiểu thông tin, chính sách pháp luật thuế, dù đã giảm đáng kể từ con số 70% của khảo sát 2014. Hay DN mong muốn tiếp tục đơn giản hóa các TTHC thuế và ứng dụng CNTT một cách đồng bộ và toàn diện hơn nữa, ngay cả với thuế điện tử; CQT cần có biện pháp hiệu quả hơn nhằm hạn chế vấn đề chi phí không chính thức; Tiếp tục cải thiện công tác kiểm tra thuế, thanh tra thuế; Có biện pháp hỗ trợ các DN siêu nhỏ, nhỏ trong việc tuân thủ pháp luật thuế…
“Những cải cách ngành thuế tiến hành rõ ràng đang đi đúng hướng nhưng cần đi nhanh hơn nữa. Đích đến là thủ tục thuế của Việt Nam phải so sánh được không chỉ với các nước tiên tiến trong khu vực ASEAN mà với cả các quốc gia phát triển trên thế giới mà Việt Nam đang tích cực thúc đẩy các hợp tác thương mại…” - Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.
