Đô thị sinh thái thông minh – Mô hình sống bền vững đang phổ biến trên thế giới

Kinh nghiệm phát triển đô thị sinh thái thông minh trên thế giới

Ý tưởng về một đô thị sinh thái (ĐTST) đã xuất hiện từ cuối thế kỷ XIX và phổ biến trên thế giới trong hai thập kỷ nay. Mô hình này xuất hiện khắp châu  u, như BedZed ở Anh, Hammarby Sjöstad ở Thụy Điển, Kronsberg và Vauban ở Đức... Tại Pháp, nỗ lực kêu gọi xây dựng đô thị phát triển bền vững của Chính phủ góp phần hình thành những đô thị sinh thái nổi tiếng.

Khu Confluence tại Lyon, Pháp là một ví dụ. Đô thị này tọa lạc tại hợp lưu của hai dòng sông, tạo thành thế đất "mũi tàu" giáp ba mặt sông. Confluence rộng 150ha trong đó 60% diện tích là không gian xanh và không gian công cộng, dự tính khu vực sẽ có 25.000 dân vào năm 2020.

Các công trình đều tiết kiệm 50% năng lượng so với tiêu chuẩn thiết kế hiện hành. Khu đô thị được vinh danh tại nhiều giải thưởng, nhờ quy hoạch tôn vinh cảnh quan sông nước kết hợp với sử dụng vật liệu và công nghệ tiên tiến tạo ra khu đô thị sinh thái bền vững. 

Khu Confluence, Lyon, Pháp

Trong khi đó tại châu Á, Nhật Bản là một trong những quốc gia tiên phong trong các sáng kiến xây dựng mô hình đô thị sinh thái theo hướng giãn mật độ dân số khu trung tâm, hình thành cụm dân cư bền vững về tiêu thụ năng lượng, không gian xanh và giảm tác động đến môi trường.

Dự án đô thị sinh thái thông minh Fujisawa tỉnh Kanagawa, Nhật Bản do tập đoàn Panasonic và một số công ty khác xây dựng. Khu đô thị Fujisawa đặt trên vị trí nhà máy cũ của tập đoàn công nghệ, có 1.000 nhà ở và hệ thống hạ tầng dịch vụ tiện ích gồm cửa hàng, bệnh viện, nhà dưỡng lão, không gian công viên cây xanh...

Mỗi căn nhà trang bị những thiết bị thông minh nhằm sử dụng năng lượng hiệu quả. Cụ thể, mục tiêu cắt giảm 70% lượng phát thải carbon và 30% lượng cấp nước. Hệ thống cung cấp năng lượng mặt trời sẽ đáp ứng 70% nhu cầu sử dụng điện của mỗi hộ gia đình.

Một góc khu đô thị sinh thái Fujisawa với toàn bộ mái nhà của cư dân lợp tấm pin năng lượng mặt trời. Ảnh: Fijisawasst.com

Sống xanh hiện đại tại Việt Nam

Tại Việt Nam, mô hình đô thị sinh thái dần xuất hiện tại những khu vực có lợi thế vị thế, cảnh quan sẵn có. Điển hình tại phía Nam Biên Hòa, Đồng Nai, tập đoàn Novaland đang phát triển dự án khu đô thị sinh thái thông minh Aqua City trên khu đất rộng hàng trăm héc ta (giai đoạn 1). Dự án được bao quanh bởi sông Đồng Nai, Buông, sông Trong và nhiều kênh rạch len lỏi, có khí hậu mát mẻ do cây xanh và mặt nước hiện hữu, là điều kiện cần để phát triển đô thị sinh thái.

Tương tự các khu đô thị phát triển theo hướng bền vững trên thế giới, Aqua City cũng tôn vinh giá trị của không gian xanh khi dành đến 70% diện tích cho các mảng xanh và tiện ích nội khu giúp kết nối con người với thiên nhiên. 

Phối cảnh đô thị sinh thái thông minh Aqua City của tập đoàn Novaland

Dự án khuyến khích rèn luyện sức khỏe với trung tâm thể thao đa năng trong nhà và ngoài trời rộng 2,2ha, hàng loạt công viên chủ đề quy mô lớn từ 3.000-5.500m2, đường dạo bộ ven sông, khu cắm trại, khu tập yoga hướng sông...

Cùng với đó là những công trình tiện ích hiện đại nhằm kiến tạo lối sống tiện nghi đẳng cấp của một khu đô thị ven sông, nâng cao chất lượng sống cho cư dân như bến du thuyền 5 sao, bến thuyền kayak, bảo tàng xe hơi, quảng trường rộng lớn phong cách Italy...

Phối cảnh bến du thuyền và không gian ven sông tại Aqua City

"Khu đô thị sinh thái là sự gặp gỡ giữa nghệ thuật xây dựng công trình bền vững và nghệ thuật quản lý đô thị bền vững", kiến trúc sư Pierre Lefevre viết trong nghiên cứu về đô thị sinh thái bền vững Les écoquartiers.

Theo các chuyên gia, một khu đô thị sinh thái phải hội tụ các yếu tố kiến trúc xanh hay xây dựng xanh, ứng dụng các công nghệ tiết kiệm năng lượng, tạo không gian cho cư dân sử dụng các phương tiện giao thông thô sơ, giảm phát thải và tốt cho sức khỏe như đi bộ, xe đạp... 

Sự tham gia của các ông lớn bất động sản tiềm lực mạnh, giàu kinh nghiệm sẽ góp phần hình thành những khu đô thị kiểu mẫu, tạo động lực thúc đẩy phát triển quy hoạch toàn vùng, từ đó kiến tạo những không gian sống xanh, tiết kiệm năng lượng hiệu quả và phát triển bền vững.