Điều phải biết quanh siêu phẩm “Cuộc di tản Dunkirk”

Đạo diễn Interstellar, bộ ba tập phim The Dark Knight có dịp thể nghiệm ở tác phẩm điện ảnh bom tấn đúng nghĩa-cả về kinh phí đầu tư (200 triệu USD) lẫn sức nặng của nó trong dàn phim ảnh ra rạp nhờ câu chuyện lịch sử bi tráng. 

5 giai thoại khi quay Dunkirk

Mỗi lần phim của Nolan ra rạp khiến người ta xôn xao về những thử nghiệm và trí tưởng tượng tài tình, tuy nhiên sau 20 năm sự nghiệp ông chạm vào một câu chuyện có thật của lịch sử. 

Đạo diễn Christopher Nolan tái hiện lại trận chiến của đội quân Pháp và Đồng minh tại bến cảng Dunkirk, tại đó 400 nghìn quân lính bị quân Đức quốc xã bao vây và đang tìm đường thoát ra biển về phía Anh quốc. Nhờ vào những con thuyền nhỏ, khoảng 330 nghìn người được di tản qua eo biển Manche. 

“Trong Interstellar và phim về Người dơi Hiệp sỹ bóng đêm trỗi dậy, chúng tôi quay phim với phi cơ nhưng chưa bao giờ biết tới những con tàu trong thời Thế chiến thứ hai”, Emma Thomas-nhà sản xuất và bạn của đạo diễn Nolan thú nhận.

“Tôi muốn bộ phim chân xác nhất có thể. Vì vậy chúng tôi quyết định quay phim với những tàu khu trục của thời điểm diễn ra Thế chiến thứ hai. Quá trình quay phim rất phức tạp vì phải học hỏi rất nhiều để điều khiển những con tàu này cũng như học cách sắp xếp binh lính trên những con tàu”, đạo diễn Nolan nói. 

Phim quay toàn bộ tại Pháp, đặc biệt là cảng Dunkirk (Dunkerque) cũng là một trong số rào cản lớn của đoàn làm phim, bởi hải triều khiến cho đoàn làm phim không có nhiều thời gian quay các cảnh trên bờ biển. “Thời thiết khi làm phim thậm chí còn tệ hơn thực tế năm 1940 khi diễn ra chiến dịch Dynamo, bởi nó thay đổi từng ngày và gần như không dự báo được. Chúng tôi phải học cách thích nghi. Tuy nhiên đạo diễn thừa nhận thử thách này cần thiết với câu chuyện phim. 

Không quay bằng phim nhựa 35mm để có được những thước phim nhuốm màu thời gian, đạo diễn quyết định quay phim 70mm như thử nghiệm. “Tôi muốn rằng khán giả sống lại cảm giác những người lính từng trải qua nhất có thể. Quay phim bằng phim 70mm Imax và Super Panavison 65mm cho phép khán giả quên đi màn hình ở rạp chiếu”, Chritopher Nolan nói. Ông muốn khuếch đại âm thanh ở mức cao, ngày nay kỹ xảo có thể hỗ trợ các nhà làm phim rất lớn.

Tuy nhiên có một thực tế không phải phòng chiếu nào cũng đủ tiêu chuẩn đáp ứng chiếu Dunkirk ở chuẩn Imax, phần lớn các bản phim chiếu rạp phải “giảm” xuống ở định dạng phim 35mm để phù hợp với phòng chiếu, đồng nghĩa với việc ảnh hưởng kha khá tới chất lượng hình ảnh. Ông cũng là một trong những đạo diễn lớn bảo vệ trường phái sử dụng máy quay phim thay vì máy quay kỹ thuật số. 

Tài tử Hardy trong vai phi công của Không quân Hoàng gia Anh

Đạo diễn Christopher Nolan hạn chế tối đa dùng kỹ xảo “vừa đắt đỏ và không trung thực”. Ông kể đoàn làm phim quay ở các khu phố ở Dunkirk có vẻ không thay đổi nhiều kể từ năm 1940. Ông vời đến cộng sự từng tham gia Batman Begins để đảm trách Giám đốc nghệ thuật. Dù có tới 2.000 người tham gia tại hiện trường, nhưng đạo diễn vẫn chọn những bức tranh về những người lính bị chết làm nền hình ảnh phim để gia tăng quy mô hiệu ứng đám đông.

Từ tháng 5/2016, đạo diễn huy động khoảng 450 kỹ thuật viên, hơn 2.000 người tham gia đóng vai quần chúng có mặt trong phim. Theo tính toán của chính quyền địa phương, số lượng người khổng lồ này mang lại 5-7 triệu euro cho kinh tế Dunkirk nhờ dịch vụ du lịch. Thực tế trong quá trình quay phim, đạo diễn huy động hơn 6.000 diễn viên quần chúng.

Nhiều cảnh phim được rút tỉa từ câu chuyện kể lại của những nhân chứng sống. Christopher Nolan kể ông gặp nhiều cựu binh Anh tham gia cuộc sơ tán lịch sử năm 1940. “Họ giải thích với tôi rằng trước khi được gọi bằng mỹ từ kẻ bại trận vinh quang theo cách nói của Churchill, trận Dunkirk với họ trước hết là chất bại cay đắng đáng xấu hổ. Khi những người lính nhìn thấy một trong số quân đồng minh nhảy xuống nước, họ thực sự không biết người đó cố tự tử hay đang thử vượt hải trình 40km để cố thoát về nước Anh”, đạo diễn nói. 

Christopher Nolan cũng là đạo diễn có mức thù lao khủng khi thực hiện bộ phim này-20 triệu USD và 20% trong số doanh thu từ phòng vé. Con số này cao hơn nhiều lần so với một đạo diễn kể từ khi Peter Jackson thương lượng hợp đồng thù lao vào năm 2005 khi thực hiện King Kong.

Không phải phim chiến tranh?

Đạo diễn khẳng định Dunkirk đây không phải là chiến tranh thông thường. “Gần như quá đủ phim về bạo lực chiến tranh do các đạo diễn tên tuổi thực hiện”, Christopher Nolan nói. Không muốn trở thành đối thủ của Steven Spielberg với Giải cứu binh nhì Ryan, đạo diễn Nolan tuyên bố “muốn đưa Dunkirk vào chiều hướng khác, đầy ngạc nhiên”. Đạo diễn quay trở lại trường phái phim câm, ở đó tối giản lời thoại.

Christopher Nolan ấp ủ dự án phim này từ thời sinh viên. Ông thổ lộ không muốn bập” vào dự án này quá nhanh bởi sợ rằng không đủ trải nghiệm để có thể làm phim về thời kỳ lịch sử này. Có lẽ vì thế mà ông khẳng định mình ở bộ ba tập phi Batman, Inception và Interstellar. Dunkirk cũng là bộ phim đầy duyên nợ: Phim đầu tiên về chiến dịch Dynamo có tên Dunkirk do Leslie Norman thực hiện năm 1958. Phim có sự tham gia của Richard Attenborough, trong phim Dunkirk năm 2017 của Christopher Nolan tình cờ cháu trai của Richard là Will Attenborough tham gia.

Đây cũng là phim thứ 3 trong sự  nghiệp Christopher Nolan tự viết kịch bản sau Following và Inception. Ông nhờ sự cố vấn của nhà lịch sử học Joshua Levine. Memento dựa vào câu chuyện của người anh Jonathan Nolan. Một số kịch bản phim sau như Hiệp sỹ bóng đêm, Interstellar do Christopher kết hợp với Jonathan. 

Bộ phim lần này cũng đánh dấu sự hợp tác lần thứ 6 với nhà soạn nhạc tài năng Hans Zimmer-người giành được hai đề cử Oscar về âm nhạc cho phim Inception, Interstellar. Bên cạnh thủ pháp điện ảnh của Nolan, không thể phủ nhận sự cộng hưởng của âm nhạc Zimmer để đặc tả không khí của cuộc di tản lịch sử: Đấy hết cỡ hiệu ứng bom đạn. Khán giả chìm đắm trong không khí của chiến trận cả trên không, mặt đất lẫn trên biển.

Phim quay hoàn toàn ở Dunkerque, Pháp

Vào vai phi công Farrier của Không quân Hoàng gia Anh, nằm trong số 400 nghìn quân lính bị quân Đức quốc xã bao vây tại Dunkirk. Đây là phim thứ ba Tom Hardy tham gia vào tác phẩm của Nolan sau Ineption và Hiệp sỹ bóng đêm trỗi dậy. Nam diễn viên Mad Max: Fury Road cùng với nam ca sỹ diễn viên Harry Styles “tháp tùng” đạo diễn trong một số buổi quảng bá phim, hứa hẹn là hai gương mặt trụ cột trong dàn diễn viên Dunkirk…/.