Ngay trong ngày 31/7/2023, bà Mai nhận được Quyết định 45/2023/QĐ-TA của Chánh án TAND Bình Thạnh về việc giải quyết khiếu nại, ký ngày 21/07/2023.
Tòa không chấp nhận yêu cầu thay đổi thẩm phán
Như PLVN đã phản ánh, tài sản trong vụ kiện là nhà đất số 12/31 Nguyễn Hữu Cảnh, do ông Võ Văn Tuấn (SN 1954, đã qua đời tháng 8/2021) đứng tên.
Năm 2012, ông Tuấn ủy quyền cho bà Phùng Thị Ngân toàn quyền định đoạt gồm cả thế chấp, bảo lãnh cho bất cứ khoản vay nào mà bà Ngân lựa chọn với nhà đất trên.
Năm 2012, bà Ngân thế chấp nhà đất để bảo đảm khoản vay hơn 18 tỷ đồng của DN tư nhân Ngọc Phú (trụ sở Cà Mau) tại Agribank Cà Mau. DN không trả được nợ, ngày 25/12/2018, bà Ngân ký thỏa thuận giao và chuyển giao quyền định đoạt nhà đất cho Cty TNHH MTV Quản lý nợ và Khai thác tài sản Agribank (Agribank AMC) để bán đấu giá thu hồi nợ.
Ngày 17/7/2019, bà Mai mua trúng đấu giá với số tiền 20,384 tỷ đồng (cao hơn giá khởi điểm 100 triệu). Ngày 3/10/2019, Agribank AMC ký hợp đồng mua bán tài sản đấu giá, được VPCC số 4 TP HCM công chứng. Bà Mai trả đủ tiền, đóng phí thuế theo quy định, chưa được bàn giao tài sản.
Trước đó, ngày 15/5/2019, ông Phạm Việt Hưng (SN 1988, ngụ quận 1) đã kiện ông Tuấn đến TAND Bình Thạnh vì cho rằng nhà đất trên ông Tuấn đã ký hợp đồng mua bán với mình. Ông Hưng đòi ông Tuấn tiếp tục thực hiện hợp đồng; hoặc nếu hợp đồng vô hiệu thì phải trả lại tiền, bồi thường thiệt hại. Ông Hưng cung cấp bản photocopy hợp đồng chuyển nhượng giấy tay ghi ngày 15/6/2011 giữa hai bên với giá 17,2 tỷ. Ông Hưng nói đã trả 10 tỷ từ 2011.
Ngày 12/9/2019, TAND Bình Thạnh thụ lý vụ án bổ sung về “hủy kết quả bán đấu giá” theo đơn của ông Hưng. Ngày 1/10/2019, tòa đưa bà Mai vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Ngày 4/11/2019, Thẩm phán Vũ Ngọc Hoan có Quyết định 52/2019/QĐ-BPKCTT áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời ngừng đăng ký biến động và dừng mọi giao dịch với nhà đất trên.
Vụ án có quyết định đưa ra xét xử vào giữa năm 2021, nhưng đến 2023 thì quay lại phiên họp công khai, kiểm tra chứng cứ và thụ lý thêm yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Bà Mai cho rằng, việc kéo dài vụ án suốt 4 năm qua gây thiệt thòi, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của bà.
Theo Quyết định giải quyết khiếu nại 45, xét đơn khiếu nại yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng là Thẩm phán Vũ Ngọc Hoan với lý do không vô tư, khách quan trong khi làm nhiệm vụ, vi phạm nghiêm trọng pháp luật tố tụng dân sự, xâm phạm đến quyền, lợi ích chính đáng của đương sự. Cụ thể, thẩm phán đã vi phạm thời gian chuẩn bị xét xử, vi phạm thời hạn và trái quy định khi ban hành quyết định “ngăn chặn”, không vô tư, khách quan khi đánh giá các yêu cầu của ông Hưng.
TAND Bình Thạnh cho rằng do ông Tuấn chết năm 2021 nên cần xác minh, đưa những người thừa kế tham gia tố tụng. Ngày 7/7/2023, bà Ngân có đơn yêu cầu độc lập và tòa đã thụ lý.
Đối với việc áp dụng biện pháp “ngăn chặn”, ngày 26/7 và 12/8/2019 ông Hưng có yêu cầu tòa áp dụng. Ngày 9/8/2019, tòa ghi nhận ý kiến và hướng dẫn ông Hưng làm lại đơn. Ngày 21/10/2019, ông Hưng làm lại đơn và ngày 22/10/2019, bị đơn cũng có đơn “ngăn chặn”; đến ngày 4/11/2019, tòa ra quyết định “ngăn chặn”.
Tòa cho rằng, hiện vụ án đang tiến hành giải quyết các yêu cầu khởi kiện của đương sự sẽ được xem xét, giải quyết bằng bản án, quyết định. Thẩm phán đã làm đúng quy định và không thuộc trường hợp phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc thay đổi nên tòa không chấp nhận yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng.
Tranh cãi việc xử lý yêu cầu của đương sự
Nhận được Quyết định 45, ngay trong ngày 31/7, ông Đỗ Mạnh Linh (người đại diện cho bà Mai) đã có văn bản ý kiến gửi Chánh án TAND quận Bình Thạnh.
Phía bà Mai cho rằng, ngày 6/6/2023 họ chỉ có đơn đề nghị về việc thay đổi người tiến hành tố tụng, chứ không phải có “Đơn khiếu nại” và không có yêu cầu khiếu nại nào đối với thẩm phán.
“Đơn đề nghị căn cứ điểm c khoản 1 Điều 47, khoản 3 Điều 52, khoản 1 Điều 53, khoản 14 Điều 70 BLTTDS 2015 đề nghị thay đổi thẩm phán để vụ án được giải quyết khách quan, công tâm, thấu tình, đạt lý và bảo vệ quyền lợi chính đáng của đương sự”, phía bà Mai nói.
Phía bà Mai cho rằng việc giải quyết khiếu nại chỉ xảy ra khi có đơn khiếu nại theo Điều 503 BLTTDS 2015. Nên việc ban hành Quyết định 45 về việc giải quyết khiếu nại với đơn đề nghị thay đổi thẩm phán là không phù hợp với quy định.
Phía bà Mai cũng cho rằng tòa đã vi phạm thời hạn giải quyết vụ án; không có quyết định hoãn xử ngày 5/7/2021, hoặc nếu có cũng không tống đạt hợp lệ cho đương sự. Với quyết định “ngăn chặn”, ngày 26/7/2019, ông Hưng có đơn số 1 và số 2. Ngày 9/8/2019, tòa đề nghị ông Hưng làm lại đơn. Ngày 12/8, ngày 21/10/2019, ông Hưng tiếp tục có đơn thứ 3 và thứ 4. Ở đây không rõ thẩm phán căn cứ vào đơn thứ 3 hay thứ 4 để “ngăn chặn”.
LS Trương Văn Tuấn (Đoàn LS TP HCM), nêu ý kiến: “Theo tôi, Quyết định giải quyết khiếu nại chỉ được ban hành khi có đơn khiếu nại hoặc yêu cầu khiếu nại của đương sự theo thủ tục giải quyết khiếu nại. Trong trường hợp này, đương sự yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng theo khoản 14 Điều 70 BLTTDS thì tòa căn cứ vào Điều 47 BLTTDS để ban hành Quyết định thay đổi hoặc không thay đổi người tiến hành tố tụng”.
Còn LS Nguyễn Hoàng Linh (Đoàn LS TP HCM) cho rằng: “Trong quá trình tham gia các vụ án, tôi thấy đa số các tòa án ra Quyết định giải quyết về việc khiếu nại cho việc không chấp nhận yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng vì hiện nay, chưa có hướng dẫn về việc ban hành quyết định không chấp nhận thay đổi người tiến hành tố tụng. Nhưng quan điểm của tôi, tại Điều 47 BLTTDS quy định tách bạch việc thay đổi người tiến hành tố tụng và giải quyết khiếu nại, tố cáo ở điểm c và e khoản 1; nên cần ban hành thông báo hoặc quyết định không thay đổi người tiến hành tố tụng là chính xác hơn”.
