Ngày 2/8/2004, thi thể chị Nguyễn Thị Luyến được mọi người phát hiện tại vườn của gia đình tại Đội 7 (nay là thôn Đông Biên 1) xã Thanh An, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Thực hiện giám định theo yêu cầu của Cơ quan CSĐT, Tổ chức giám định Pháp y - Pháp y tâm thần tỉnh Điện Biên đã khám nghiệm tử thi và kết luận “vùng đầu, cổ không có tổn thương ngoài da. Sờ nắn xương hộp sọ không có tổn thương; sờ nắn hệ thống xương sườn, xương ức bình thường, không có tổn thương”… Sau đó, Cơ quan này kết luận “… nguyên nhân chết là do ngộ độc thuốc trừ sâu. Để khẳng định thêm nguyên nhân chết đã lấy chất dịch dạ dày làm xét nghiệm tìm độc chất”.
Tháng 9/2004, khi giám định mẫu chất lỏng ghi thu từ trong dạ dày nạn nhân, Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an có tìm thấy thành phần thuốc trừ sâu giống với chất đã tìm thấy trong lọ thủy tinh gần tại hiện trường.
Căn cứ vào kết quả khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, bản giám định pháp y và bản kết luận giám định, CQĐT xác định nguyên nhân chết của chị Luyến là do bị ngộ độc thuốc trừ sâu.
Tuy nhiên, vào cuối năm 2018, sau khi thực hiện cải táng cho chị Luyến, ông Nguyễn Văn Trợ đã chính thức có đơn đề nghị các cơ quan tiến hành tố tụng địa phương thực hiện trưng cầu giám định đối với hài cốt nạn nhân để làm rõ hơn về nguyên nhân tử vong.
Trao đổi với phóng viên, ông Trợ cho biết, khi xem xét hài cốt của em gái, tôi và mọi người đều phát hiện thấy nhiều các vết rạn, dập vỡ, gãy ở một số xương sườn bên trái của nạn nhân. Gia đình đã chụp ảnh (có xác nhận của chính quyền địa phương) và giao nộp cho Cơ quan CSĐT Công an huyện Điện Biên, đề nghị làm rõ nghi vấn nạn nhân bị đánh chết.
Tuy nhiên, ngày 29/1/2018, Cơ quan CSĐT Công an huyện Điện Biên đã có thông báo cho ông Trợ, cho rằng “chưa đủ căn cứ để ra quyết định trưng cầu giám định bổ sung về nguyên nhân cái chết chị Luyến và nguyên nhân chị Luyến bị rạn nứt, gãy xương sườn như yêu cầu trong nội dung đơn. Cơ quan CSĐT sẽ tiếp tục thu thập tài liệu cứng cứ và đề nghị các ông cung cấp thêm tài liệu chứng cứ (nếu có) để làm căn cứ trưng cầu giám định bổ sung…”.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một số luật sư thì việc đề nghị giám định bổ sung của ông Trợ là có căn cứ vì việc thực hiện giám định năm 2004 là chưa đầy đủ, dẫn đến kết luận giám định thiếu chính xác. Cụ thể, để xác định xương sườn, xương sọ của nạn nhân có bị vỡ, gãy, rạn hay không thì phải thực hiện mổ và quan sát trực tiếp, hoặc chụp X-quang. Còn chỉ “sờ, nắn” thì không thể xác định được chính xác tình trạng thương tích của nạn nhân và cũng không đúng quy trình giám định pháp y.
Theo ông Trợ, thời điểm còn sống, chị Luyến liên tục bị chồng (anh Bùi Đức Viện) bạo hành. Sau khi chị Luyến mất, anh Viện đã lần lữa, không chịu tiến hành cải táng. Đến năm 2018, do sức ép từ anh em ông Trợ nên anh Viện mới cải táng cho vợ. Lúc này, mọi người mới có điều kiện tìm hiểu về hài cốt chị Luyến và thấy có dấu hiệu bị đánh đập nghiêm trọng như trên.
“Vào năm 2012, trong một cuộc tranh cãi với anh Viện, tôi đã nói thẳng: “Mày đánh chết vợ, xây đè mộ để bịt đầu mối”. Lúc này Viện chửi tôi và nói: “Mày biết sự việc nên muốn cho tao vào tù chứ gì”?. Sau đó, Viện và anh trai còn cầm búa đánh đuổi tôi và chửi: “Mày biết sự việc nên tao phải đánh chết mày. Sự việc này có ông Phạm Lâm Mười - Phó Chủ tịch UBND xã Thanh An (thời kỳ đó) chứng kiến” - ông Trợ trình bày.
Vì vậy, ngoài việc đề nghị giám định xác định các thương tích của chị Luyến, anh em ông Trợ còn đề nghị CQĐT phục hồi điều tra, lấy lời khai chồng chị Luyến và các nhân chứng để làm rõ việc có hay không việc chị Luyến đã bị hành hung trước khi chết? Có hay việc chị Luyến bị ép uống thuốc trừ sâu, dẫn đến tử vong?.
