Những năm gần đây, dịch vụ hút bể-phốt khá phát triển. Những số điện thoại quảng cáo rao vặt dịch vụ thông hút bể-phốt có ở khắp nơi, các xe hút bể-phốt đủ kích cỡ, từ chuyên dụng, đến tự chế len lỏi khắp các ngõ ngách. Vào mùa xây dựng, dịch vụ này hoạt động mạnh mẽ hơn. Điều khiến nhiều người băn khoăn là hàng trăm tấn chất thải bể phốt, thuộc loại chất thải nguy hại, được hàng chục cơ sở tư nhân thu gom hằng ngày, vận chuyển đi đâu, xử lý thế nào?
Hiện nay, ngoài Công ty môi trường đô thị có đội xe chuyên dụng làm dịch vụ hút bể-phốt, còn có lượng lớn cơ sở tư nhân tham gia dịch vụ này. Trang thiết bị của cơ sở tư nhân rất sơ sài, phần lớn là loại xe tự chế. Như xe tải nhỏ khoảng 2,5 tấn; gia cố bể chứa, thêm máy nổ, vòi hút; đơn giản hơn chỉ có đầu máy kéo với cái bình chứa. Các xe hút bể-phốt của cơ sở tư nhân đa phần là nhỏ, dung tích bể chứa phổ biến từ 1 đến 3m3 nên có thể len lỏi vào ngõ ngách. Giá dịch vụ hút bể-phốt không hề rẻ, người dân phải trả 350 nghìn đồng/m3; mức giá trên đương nhiên bao gồm phần chi trả cho khâu xử lý chất thải. Vậy chất thải bể-phốt này được cơ sở tư nhân xử lý như thế nào? Nhưng những cơ sở tư nhân làm dịch vụ này chỉ đầu tư chiếc xe hút, còn bãi đổ, việc xử lý không được quan tâm. Hầu hết được đổ trộm xuống ao hồ, khu vực đất trống.
 |
| Một số cơ sở hoán cải xe ô tô không phải loại chuyên dùng thành xe hút bể phốt. |
Bởi hiện nay, thành phố mới chỉ có bãi tập kết các rác thải sinh hoạt; rác thải là bùn thải, chất thải bể phốt chưa có. Trong khi đó, các cơ sở xử lý chất thải nguy hại trên địa bàn hiện nay chưa có dịch vụ vận chuyển, xử lý đối với chất thải này. Trên địa bàn thành phố hiện có 4 đơn vị, doanh nghiệp được cấp phép thu gom xử lý cặn dầu thải, hóa chất, chất thải từ ngành điện tử, đó là: Công ty TNHH Tân Thuận Phong, Công ty TNHH Toàn Thắng, Công ty TNHH Hòa Anh, Công ty TNHH Hải Đăng. Nhưng hiện chỉ có Công ty Tân Thuận Phong và Hải Đăng có dịch vụ vận chuyển thu gom với chất thải nguy hại thuộc chất thải rắn, khó phân huỷ, còn Công ty Hòa Anh và Toàn Thắng chủ yếu thu gom và xử lý dầu FO, dầu thải.
Đáng lo hơn là hoạt động của các cơ sở tư nhân thiếu sự kiểm soát của các cơ quan chức năng. Nhiều cơ sở được thành lập tự phát, manh mún. Chỉ có số rất ít cơ sở được cấp giấy phép đăng ký kinh doanh; hầu hết không được cấp phép về vận chuyển, thu gom và xử lý chất thải nguy hại. Việc kiểm tra, xử lý các phương tiện vận chuyển, bồn chứa bùn bể-phốt còn hạn chế, địa phương chưa chú trọng công tác giám sát thực tế…Thời gian qua mới có một vài trường hợp người điều khiển xe hút bể-phốt tự chế bị lực lượng cảnh sát giao thông kiểm tra, xử phạt. Xong lỗi xử phạt là do vi phạm luật giao thông, lưu thông xe tự chế, đã bị cấm hoạt động. Bên cạnh đó, hoạt động thu gom của các cơ sở tư nhân tập trung chủ yếu ở khu vực nhà dân nên thiếu hẳn hệ thống kiểm soát chất thải nguy hại từ các chủ nguồn thải, nhà vận chuyển, nơi xử lý chất thải nguy hại…Chất thải, bùn thải bể-phốt được xếp vào danh mục chất thải nguy hại, sự lơ là, thiếu kiểm soát của các cơ quan chức năng khiến nguy cơ ô nhiễm môi trường từ loại chất thải này sẽ càng gia tăng.
Hiện nay, tại thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội việc quản lý, kiểm soát, xử lý ô nhiễm môi trường đối với hành vi đổ bậy chất thải bể-phốt trở thành vấn đề “nóng”, nhiều biện pháp quản lý, xử lý được đề cập. Ngày 23-7, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh thông báo thưởng 1 triệu đồng cho tổ chức, cá nhân phát hiện và thông báo kịp thời cho ngành chức năng các hành vi đổ chất thải bể - phốt không đúng nơi quy định. Sở Tài nguyên-Môi trường thành phố tổ chức gắn máy định vị GPRS cho những xe hoạt động dịch vụ hút bể-phốt. Các cơ quan quản lý chỉ cần theo dõi qua máy tính nối mạng là kiểm soát được hoạt động vận chuyển của các chủ phương tiện vận chuyển bùn hầm cầu.
Được biết, hiện nay trên địa bàn thành phố mới có một tỷ lệ nhỏ chất thải nguy hại là chất thải rắn được xử lý; việc yêu cầu quản lý, xử lý thêm chất thải nguy hại, chất thải bể-phốt, sẽ thêm gánh nặng đối với các cơ quan quản lý. Nhưng cơ quan quản lý không vì thế mà “buông xuôi”, nhất là khi số dân khu vực đô thị ngày càng gia tăng. Việc kiểm soát cần sớm được thực hiện trước hết với cơ sở dịch vụ tư nhân./.
Nguyên Mai
