Chính trường Israel bất ngờ dậy “cơn địa chấn chính trị” khi Bộ trưởng Quốc phòng Israel Ehud Barak ngày 17-1 tuyên bố ông sẽ rời khỏi Công đảng và thành lập một đảng mới với tên gọi là Đảng "Độc lập". Phát biểu tại một cuộc họp báo được truyền trực tiếp trên đài phát thanh và truyền hình Israel, ông Barak nói: "Chúng tôi đã đệ trình một kiến nghị lên Hội đồng lập pháp Israel để được công nhận như một phái mới với tên gọi "Độc lập" ... và sẽ hoạt động như một đảng ôn hòa, theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái và dân chủ".
Không dừng lại ở đó, Bộ trưởng Công Thương và Lao động Israel Binyamin Ben-Eliezer cùng ngày đã tuyên bố từ chức, và là một trong ba bộ trưởng của Công đảng rời khỏi chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu sau khi đảng này tách làm hai. Như vậy, ngoài Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak , Đảng Độc lập còn có 4 nhân vật khác, gồm Bộ trưởng Nông nghiệp Shalom Simchon, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Matan Vilnai, hai nghị sĩ Einat Wilf và Orit Noked.
Như vậy,chỉ vài giờ sau tuyên bố trên của ông Ehud Barak , ba bộ trưởng khác cũng quyết định rời bỏ Công đảng, gồm Bộ trưởng phụ trách các vấn đề xã hội Isaac Herzog, Bộ trưởng phụ trách các vấn đề người thiểu số Avishay Braverman và Bộ trưởng Ngoại thương, Công nghiệp và Lao động Biniamin Binyamin Ben- Eliezer. Riêng Bộ trưởng Isaac Herzog cho biết ông sẽ thành lập "một Công đảng mới". Song, với 13 nghị sĩ trong tổng số 120 ghế của Hội đồng lập pháp Israel, Công đảng là đảng lớn thứ ba trong liên minh cầm quyền của Thủ tướng Benjamin Netanyahu . Với sự hiện diện của các thành viên Đảng Độc lập, liên minh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu vẫn có thể duy trì đa số ghế trong Quốc hội.
Để trấn an dư luận và các đồng minh, phát biểu với báo giới sau sự kiện gây chấn động trên chính trường , Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố quyết định từ chức Chủ tịch Công đảng của Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak sẽ giúp tăng cường liên minh chính phủ. Ông Netanyahu tuyên bố rằng chính phủ sẽ trở nên mạnh hơn trong sự quản lý và ổn định, cho rằng điều này là rất quan trọng đối với Israel, đồng thời nhấn mạnh: "Mọi người, kể cả Palestine đều biết rằng, chính phủ này sẽ còn tồn tại trong những năm tới. Chúng tôi muốn nối lại và thúc đẩy tiến trình hòa bình dựa trên lợi ích của chúng tôi, nhất là vấn đề an ninh".
Tuy nhiên, các nhà quan sát cho rằng sự bất đồng trong nội bộ Công đảng cầm quyền rất sâu sắc, không chỉ vấn đề kinh tế-xã hội, mà hơn cả là tiến trình đàm phán hòa bình Trung Đông. Đồng thời nó cũng cho thấy chính trường Israel đang có sự manh mún các đảng phái và đó cũng là trở lực nặng nề để tìm ra sự đồng thuận cho các chính sách đối nội và đối ngoại, đặc biệt là giải quyết cuộc xung đột kéo dài mấy chục năm qua với người Palestine.
Trong một diễn biến liên quan, chính quyền thành phố Jerusalem đã thông qua quyết định xây dựng thêm 124 căn nhà cho người định cư Israel trên vùng đất chiếm đóng xung quanh Đông Jerusalem, một động thái có thể dẫn tới sự lên án của quốc tế. Ủy ban kế hoạch và xây dựng thành phố đã cho phép xây dựng 92 căn hộ tại Đông Talipiot ở phần phía Nam của Jerusalem và 32 căn ở Pisgat thuộc phía Bắc. Chủ tịch phái Likud trong hội đồng thành phố Jerusalem, Elisha Peleg, giải thích: "Công trình này nằm cách xa Giới tuyến Xanh nên ít quan trọng, trong khi thành phố đang chịu cảnh thiếu nhà ở nghiêm trọng".
Động thái này diễn ra một ngày sau khi ủy ban trên thông báo về khả năng thông qua kế hoạch xây dựng thêm 1.400 căn nhà tại khu định cư Gilo, Đông Jerusalem. Thông báo này đã lập tức chịu sự chỉ trích của quốc tế, phe cánh tả Israel cũng như sự lên án từ phía Palestine. Người Palestine muốn Đông Jerusalem làm thủ đô nhà nước tương lai của họ. Trong khi Israel xem toàn bộ Jerusalem là thủ đô, mặc dù không được quốc tế công nhận. Liên quan tới việc thành lập Nhà nước Palestine, Thủ tướng Palestine Salam Fayad cùng ngày kêu gọi hãy biến Nhà nước Palestine trở thành hiện thực. Hãng tin chính thức Wafa dẫn lời ông Fayad tuyên bố: "Chúng ta cần phải đưa nhà nước này trở thành sự thật. Palestine cần phải sẵn sàng cho sự ra đời của nhà nước này". Theo ông Fayad, từ nay đến tháng 8 sẽ hoàn thành một kế hoạch 2 năm nhằm nâng cấp các thể chế quốc gia để chúng trở thành một cấu thành của nhà nước này.
Nguyên Châu
